Turkije zet in op klimaatactie op boerenerf
Klimaatverandering heeft verstrekkende gevolgen voor de landbouw in Turkije. Droogte, waterschaarste en geopolitieke onzekerheid vragen om maatregelen. Nederland en Turkije vinden elkaar in de klimaatslimme toepassingen op het boerenerf en in kennisontwikkeling.
Turkije is een van de grootste landbouwproducenten wereldwijd. Er is veel aan gelegen om de sector toekomstbestendig te maken. De grootste winst is te behalen op het boerenerf. Met voorlichting, kennis en goede landbouwpraktijken kunnen grote stappen worden gezet. Toepassing van innovatieve technieken kan bijdragen aan de terugdringing van waterverliezen, en helpen bij de adaptatie en mitigatie van de gevolgen van klimaatverandering. Samenwerking tussen Nederland en Turkije biedt hierbij perspectief.
Landbouw zwaar getroffen
De onzekerheid over het klimaat is de belangrijkste uitdaging in de verdere ontwikkeling van de landbouw in Turkije. De landbouwsector wordt naar verwachting het zwaarst getroffen door klimaatverandering. Zelfs zonder verdere verslechtering hebben frequente droogte en onregelmatige neerslag negatieve gevolgen voor de landbouwproductie.
De klimaatverandering is al merkbaar. De droge seizoenen worden langer en treffen grotere gebieden. De impact wordt door meer mensen gevoeld: prognoses voorzien een daling van 17% van de watervoorraad per persoon in 2040.
Watertekorten voorspeld
De landbouw is met een aandeel van 74% de grootste waterverbruiker in Turkije. Het wijdverbreide gebruik van inefficiënte irrigatiemethoden wordt beschouwd als een belangrijke reden voor de voorspelde toekomstige watertekorten. Gelegen in een semi-aride klimaatzone en met waterschaarste, wil Turkije meer stappen ondernemen voor een efficiënt gebruik van zijn beperkte watervoorraden.
Daarom geeft Turkije prioriteit aan praktijken die zijn ontworpen om waterverliezen in de landbouw te verminderen. Het ministerie van Land- en Bosbouw richt zich op klimaatvriendelijke landbouwinitiatieven en voedselproductie met een focus op de bescherming van het ecosysteem.
Watervoorraden vergroten
De State Hydraulics Works (DSI), een overheidsinstantie, loopt voorop bij de inspanningen om de watervoorraden te vergroten, met nieuwe dammen, waterkrachtcentrales en reservoirs. Onder de oppervlakte werken ze aan ondergrondse dammen, als onderdeel van een actieplan van het ministerie van Land- en Bosbouw voor ‘kunstmatige verbetering van waterbronnen’. Tot nu toe zijn 41 projecten gelanceerd voor ondergrondse dammen.
In de afgelopen jaren implementeerde het ministerie al een reeks maatregelen, vooral in waterbekkens. Daar worden boeren aangemoedigd om over te gaan op gewassen die minder water nodig hebben. En om prioriteit te geven aan milieuvriendelijke landbouwproductiemethoden.
Areaal fors uitgebreid
In het afgelopen decennium hebben stimulansen en trainingen voor mensen in de landbouwsector geholpen de bebouwbare gronden van het land fors uit te breiden met 642.000 hectare. Daarnaast steeg de oppervlakte van het gebied dat geschikt is voor biologische productie tot 964.000 hectare, meer dan het dubbele van het vorige niveau. In dezelfde periode betaalde de regering meer dan $ 150 miljoen aan boeren die te lijden hadden van opbrengstverliezen als gevolg van de klimaatverandering. Het ministerie van Landbouw stimuleert daarnaast nieuwe technieken, zoals druppelirrigatie- en sproei-irrigatieprojecten.
Milieuvriendelijke projecten
Binnen het EU-programma voor pre-toetredingssteun voor plattelandsontwikkeling (IPARD) is de regering van plan om tussen 2021 en 2027 leningen van in totaal € 14 miljoen door te sluizen naar milieuvriendelijke projecten. Het gaat onder meer om het opvangen van regenwater, windschermen, biologische landbouw en het leveren van bescherming tegen water- en winderosie.
Het ministerie van Landbouw voert ook een nalevingsstrategie in tegen klimaatverandering in steppe-ecosystemen. Dat zal onder andere het toepassen van moderne irrigatiemethoden stimuleren.
Het ministerie zet tevens trainingsprogramma's in voor agrarische scholen in plattelandsgebieden. Daar kunnen boeren leren hoe ze water efficiënt kunnen gebruiken voor irrigatie en hoe ze water kunnen besparen. Daarnaast helpt het ministerie bij de veredeling van zaden die bestand zijn tegen droogte, koude en ziektes.
Ommezwaai in Turks klimaatbeleid
In oktober 2021 kondigde de Turkse regering een ommezwaai aan in haar klimaatbeleid. Na ratificatie van het Verdrag van Parijs vorig jaar, kondigde de regering een reeks klimaatmaatregelen aan. Dat betrof een onverwachte doelstelling voor CO2-neutraliteit in 2053, een nationaal initiatief voor groene ontwikkeling, en de ontwikkeling van een nationale strategie voor groene financiering.
Deze beleidsverschuiving is ingegeven door een aantal veranderingen in het economische en politieke landschap van Turkije. Ten eerste probeert Ankara zich beter te positioneren om toegang te krijgen tot internationale klimaatfondsen. Dit is gemotiveerd door een belofte van de Wereldbank en een aantal Europese ontwikkelingsbanken om klimaatfinanciering te verstrekken.
Koolstoftarief op invoer
Cruciaal was bovendien de introductie van het Fit for 55-wetgevingspakket van de Europese Unie. Dat pakket omvat een voorstel voor een koolstoftarief op invoer, bekend als het Carbon Border Adjustment Mechanism. Deze wetgeving leidde tot grote bezorgdheid bij het Turkse bedrijfsleven, in sectoren die het meest blootgesteld zijn aan de tarieven, zoals de ijzer-, staal- en aluminiumindustrie.
Uitstoot snel verminderen
Deze nieuwe Turkse beleidsrichting is positief ontvangen door het binnenlandse maatschappelijk middenveld, evenals door andere landen. Toch is het slechts het begin van een lange transformatie die nodig is om een CO2-neutrale economie te creëren. Op de weg naar dit nieuwe evenwicht zijn er nog veel uitdagingen. De belangrijkste daarvan is de noodzaak om de groeiende uitstoot van broeikasgassen in Turkije, aangedreven door bevolkingsgroei en economische ontwikkeling, snel te verminderen.
Uitdagingen in ongewisse tijden
Turkije kent veel factoren die de decarbonisatie van de industrie en landbouw in het land vertragen: de focus van Turkije op economische groei, zijn huidige economische en politieke situatie en bijvoorbeeld de centralisatie van zijn binnenlandse politiek.
De oorlog van Rusland in Oekraïne, en de reactie van Turkije daarop, heeft het economische en politieke klimaat van Turkije verder gecompliceerd. De neutraliteit die de Turkse regering nastreeft, heeft het land niet beschermd tegen de gevolgen van het conflict. De stijgende prijzen van fossiele brandstoffen leiden tot een hogere rekening voor de invoer van energie voor een land dat 99% van zijn gas importeert uit Rusland, Azerbeidzjan en Iran en 93% van zijn olie uit Irak en Rusland. Dat terwijl Turkije al worstelt met een stijgende energie-import geschat op $ 55 miljard, evenals een subsidierekening voor energieverbruik van $ 12 miljard.
Contact
Landbouwteam Turkije
Email: ank-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AnkaraAgri
November 2022