Turkse agrosectoren benutten Nederlandse innovaties

Turkije staat wereldwijd op de zevende plaats van landbouwproducenten, de landbouw is een belangrijke en veelbelovende sector én staat niet stil. In 2015 werd 8% van het Turkse bruto binnenlands product (bbp) gerealiseerd door de landbouw, de sector was goed voor 25 procent van de totale werkgelegenheid in Turkije. Belangrijk voor de kansen van Nederlandse bedrijven is dat het land in 2023 tot de 10 grootste economieën ter wereld en de top 5 van landbouwproducenten wil behoren.

De combinatie van groei en samenstelling van de bevolking, de voortdurende economische groei en de stijgende welvaart, maakt Turkije tot een steeds interessantere afzetmarkt. Kapitaalkrachtige Turkse bedrijven en kennisinstellingen hebben steeds meer interesse voor agro & food en tuinbouw. Zij zien economische kansen, maar realiseren zich ook dat er voor de Turkse samenleving belangrijke sociale aspecten meespelen.

Nederlandse investeerders

Nederland en Turkije onderhouden al jaren goede landbouwrelaties. Steeds meer Nederlandse bedrijven ervaren dat zij Turkije kunnen ‘bedienen’ en tegelijk dit strategisch gelegen land gebruiken om markten in het Midden-Oosten, Noord-Afrika en Centraal-Azië te betreden. Nederlandse veredelingsbedrijven investeren bijvoorbeeld veel in Turkije en introduceren door middel van speciale programma’s aan de lokale omstandigheden aangepaste zaadvariëteiten (Rijk Zwaan, Enza Zaden, Nunhems, Bejo). Deze specifieke variëteiten zorgen niet alleen een grotere opbrengst, maar kunnen ook helpen het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen te verminderen of te besparen op het watergebruik (‘more crop per drop’).

Een andere mooi voorbeeld voor het verzilveren van de kansen die Turkije biedt, zijn de biologische controlesystemen van Koppert-Turkije, waardoor veel minder gewasbeschermingsmiddelen gebruikt kunnen worden.

Duurzame kas

In 2012 werd het Sustainable Innovation Centre in het Turkse Aydin geopend. Het centrum was gevestigd in een demonstratiekas en kwam tot stand na een uitgebreide studie van SeraCulture, Wageningen UR Glastuinbouw en gespecialiseerde bedrijven uit de tuinbouwketen.

De kas wordt verwarmd met aardwarmte en is voorzien van de modernste Nederlandse tuinbouwtechnieken. Het doel van het SeraCulture-programma is het in gang zetten van een bewustwordingsproces bij Turkse telers en investeerders door aan te tonen dat het rendement van kassen op duurzame wijze kan worden verhoogd. En dat dankzij de inzet van kennis, middelen en technologie uit Nederland.

Slimme technologie

Met Nederlands genetisch dierlijke materiaal (sperma en embryo’s) en fokprogramma’s kan een duurzame verhoging van de productie van melk, maar ook van andere dierlijke producten worden behaald. CR Delta en Alta Genetics zijn beide al jaren actief in Turkije en bewijzen met hun succesvolle fokprogramma’s dat zowel de productie van melk, als de algemene gezondheidstoestand van de dieren toeneemt. Dat is niet onbelangrijk, want een gezonde koe geeft veel melk. Zo’n productieve koe zorgt voor een blije boer.

Om dat zo te houden, zijn het Nederlandse bedrijf Lely en de Turkse softwaremaker Triodor een joint-venture aangegaan. Samen werken zij aan de ontwikkeling en voortdurende verbetering van slimme technologie, zowel voor de Nederlandse als de Turkse boer. Dus waar ooit een melkkrukje stond, staan nu bij steeds meer boeren de melkrobots van Lely die gebruikmaken van programma's van softwaremaker Triodor.

Turkse landbouw in kaart gebracht

Het EuropeAid project “Acquisition and Creation of Orthophotos Under Digitization of Land Parcel Identification System”, een consortium onder leiding van het Nederlandse bedrijf Fugro Geospatial BV en partners uit Turkije, België, Finland en Slovenië, brengt met satelliet- en luchtfoto’s het Turkse landbouwareaal gedetailleerd in kaart. Dit tweejarige project van € 17.500.000,- is gefinancierd door de Europese Unie en de Republiek Turkije. De verkregen data zullen gebruikt worden voor de realisatie van een Land Parcel Identification System. Binnen de EU zijn dergelijke systemen verplicht en worden gebruikt voor de EU-subsidieregelingen van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Turkije maakt graag gebruikt van de Nederlandse en Europese kennis en ervaring om de eigen landbouwsector verder te moderniseren.

Aquacultuur

Onderzoek van de Wageningen UR maakt het mogelijk om door gebruik van waterrecirculatiesystemen (Recirculating Aquaculture Systems: RAS) het gebruik van water en energie in de aquacultuur tot een minimum te beperken. Niet onbelangrijk voor Turkije waar de kweek van regenboogforel meer dan 100.000 ton per jaar oplevert. Daarmee is Turkije de grootste producent van regenboogforel ter wereld.

En de ambitie is om nog verder te groeien. Dat kan, want de productie vindt nu nog voornamelijk plaats in niet-gestandaardiseerde, open (kooi-)systemen en door een paar duizend individuele bedrijven. Door een overgang van dergelijke open systemen en gefragmenteerde productie naar gesloten systemen met waterrecirculatie en een betere sectororganisatie zal de productie in de nabije toekomst snel kunnen groeien.

Deze transitie biedt Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen aanzienlijke kansen voor het leveren van genoemde RAS-technologie, uiteenlopende hardware, geschikt visvoer en natuurlijk… kennis. Dat blijkt uit de in december 2015 gepubliceerde inventarisatie van de mogelijkheden in de Turkse forel productie-industrie en de daaruit voortvloeiende zakelijke kansen voor Nederlandse bedrijven en instellingen. De conclusie? Hoewel RAS nog nieuw is in Turkije, zal alleen al de in de nabije toekomst steeds beperktere beschikbaarheid van water producenten in Turkije bijna dwingen om RAS te gebruiken.

Precisielandbouw

Een innovatie waar Nederlandse partners nog niet direct bij betrokken zijn, maar waar zeker mogelijkheden liggen voor samenwerking, is ‘smart farming & precisielandbouw’. Turkije ontwikkelde hiervoor een nationaal initiatief dat gericht is op het leveren van informatie aan boeren en tuinders, beleidsmakers, bedrijven en andere sleutelpersonen opdat zij allen goed onderbouwde beslissingen kunnen nemen. Dit systeem heet Tarbil: een Integrated Agricultural Monitoring and Information System.

Het systeem geeft onder andere agrariërs de mogelijkheid om hun water-, mest- en gewasbeschermingsmiddelengebruik te plannen via mobiele apps. Ook geeft het systeem agrohandelaren de mogelijkheid om te voorspellen wat de oogst gaat opbrengen. En het biedt het Turkse ministerie van Landbouw, via gerichte informatie ‘op maat’, ondersteuning om beleidsbeslissingen te nemen. Inmiddels verzamelt het systeem zoveel data dat ook andere disciplines gebruikmaken van het systeem.

Tarbil heeft niet alleen veel inzichten opgeleverd als het gaat om landbouw, maar ook als het gaat om het ontwikkelen en optimaliseren van sensornetwerken, het gebruik van big data en  het analyseren van satellietdata. Tarbil wordt aangestuurd door het Research and Application Center for Satellite Communications and Remote Sensing van de Technische Universiteit van Istanbul (ITU-UHUZAM).

Belangrijk voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen is dat men recent nog een keer aangaf geïnteresseerd te zijn in samenwerking op het gebied van remote sensing, optimalisatie van sensornetwerken en het gebruik van big data voor het optimaliseren van het Tarbil-systeem.

Jacob Satter en Ugur Isin (landbouwteam Turkije) en Rory Nuijens (innovatie attaché)

Oktober 2016