Denemarken: overeenkomst over CO2e-belasting voor de landbouw

Het waarom en hoe

Het doel is om de klimaatuitstoot van de landbouw, anders dan door energie, te reduceren met 2,5 miljoen ton CO2e om te voldoen aan de Deense klimaatwet die een reductie dicteert van CO2-uitstoot in 2030 met 70%.

De zogenaamde Groene Tripartite is nu overeengekomen (website in het Deens) dat:

• Er vanaf 2030 een CO2e-belasting wordt geheven op de uitstoot van vee van 300 DKK (ong €40) per ton CO2e per 2030 stijgend naar 750 DKK (ongeveer €100) per ton CO2e vanaf 2035.
• Er komt een belastingvrije som van 60% voor de landbouw, waardoor de werkelijke tarieven minder zullen worden: de effectieve belastingtarieven zijn dan 120 DKK (ongeveer €16) per ton CO2e per 2030 oplopend naar 300 DKK (ongeveer €40) per ton CO2e vanaf 2035.
• Teruggave van opbrengsten aan de industrie: De opbrengsten van de veebelasting in 2030-31 worden via een transitiepot om de groene transitie van de industrie te ondersteunen. In 2032 zal de omgang met de opbrengsten opnieuw worden bezien.
• 40 miljard DKK (ongeveer €5,36 miljard) is opzijgezet voor een fonds (Danmarks Grønne Arealfond) dat onder meer ruimte gaat maken voor meer bos en natuur. Het geld moet onder meer gaan naar de aanleg van 250.000 hectare bos in 2045. Daarnaast zal er sprake zijn van ‘strategische grondverwerving’ en zal er steun worden verleend voor het verwijderen van 140.000 hectare laaggelegen landbouwgrond tot 2030. Ongeveer 10 miljard DKK (ongeveer €1,34 miljard) zal gebruikt worden voor een subsidieregeling tot 2045 voor de opslag van biochar geproduceerd door pyrolyse.
• Over het geheel genomen zullen de inspanningen in de overeenkomst de Deense emissies naar schatting met 1,8 miljoen ton CO2e verminderen in 2030, tot potentieel tot 2,6 miljoen ton.
• Men spreekt over een paradigmaverschuiving in de stikstofinspanning, waarbij landconversie de belangrijkste motor is om de doelstellingen van de EU-kaderrichtlijn water te bereiken.
• Verhoging van de retributies voor slachthuizen met 45 miljoen DKK (ongeveer €6 miljoen) per jaar vanaf 2029 en toewijzing van een pot voor bijscholing van in totaal 100 miljoen DKK (ongeveer €13,4 miljoen) over de periode 2027-30.

Eerste land om klimaatbelasting in te voeren

Dit werd met veel trots een eensgezindheid gepresenteerd door de deelnemers aan de groene tripartite als een historische overeenkomst door als eerste land ter wereld een klimaatbelasting in te voeren. Het akkoord zal in de komende periode besproken worden in het Deens parlement, waarna er een besluit over genomen zal worden.

Deelnemers aan de onderhandelingen

Deelnemers aan de groene tripartite waren, naast de regering, de Danish Agriculture & Food Council, de Danish Society for Nature Conservation, de vakbonden NNF en Dansk Metal, de Confederation of Danish Industry en de National Association of Local Authorities. Daarnaast neemt de denktank Concito als aparte kennispartij deel aan de tripartite. 

Denemarken als rolmodel

De overeenkomst zal de komende jaren en decennia grote veranderingen in de industrie en in het Deense landschap teweegbrengen. De visie is dat Denemarken een internationaal rolmodel moet zijn voor een holistische en multifunctionele benadering van landbeheer, waarbij aandacht voor natuur, biodiversiteit en water (beken, meren, kustwater én drinkwater) hand in hand gaan met efficiënte en moderne voedselproductie. Er wordt een nieuwe organisatie opgericht om dit alles uit te voeren.