Succesvol leerprogramma voor Afrikaanse pluimveehouders
Groei van de pluimveehouderij kan een belangrijke bijdrage leveren aan het eiwittekort in Afrika. Mede om die reden hebben Nederlandse partnerorganisaties afgelopen najaar een praktijkgericht leerprogramma georganiseerd in Rwanda voor bijna vijftig pluimveehouders uit zeven verschillende Afrikaanse landen.
Het leerprogramma Realising sustainable growth in the African poultry sector vond plaats van 29 september tot 3 oktober 2019 in Rwanda. De organisatoren van het leerprogramma waren AgriProFocus, PUM en Resiliencia Rwanda. Deze organisaties vulden elkaar goed aan qua technische kennis, expertise en hun netwerken. De Nederlandse ambassade in Kigali financierde het programma samen met RVO.
Lees verder onder foto
De 47 deelnemers waren pluimveeboeren uit Burundi, Kameroen, Ethiopië, Oeganda, Tanzania, Rwanda en Zambia. Hun bedrijven tellen 5.000 tot 20.000 kippen. Er waren alleen praktische boeren uitgenodigd, emerging farmers, allemaal direct betrokken bij de dagelijkse leiding van het bedrijf.
Transitie van hulp naar handel
De relatie van Nederland met Rwanda gaat momenteel door een transitiefase. Beide landen willen de relatie meer richten op handel in plaats van ontwikkelingssamenwerking. Sinds april 2019 wordt hiervoor het TRAIDE-programma uitgevoerd. Versterking van de handelsrelatie tussen Rwanda en Nederland staat voorop, met een focus op de landbouwsector.
Tijdens de transitie is een combinatie nodig van hulp en handelsactiviteiten om duurzaamheid van het ontwikkelingsproces te waarborgen. Het leerprogramma over de pluimveesector zocht om deze reden een balans tussen hulp en handel. Het doel van het leerprogramma was praktische kennisoverdracht om investeringen te ondersteunen. Gebaseerd op nieuwe praktijkkennis, opgedaan in de workshops en tijdens veldbezoeken, konden de deelnemers betere investeringsbeslissingen nemen voor de duurzame groei van hun bedrijf.
Voeding en voedselveiligheid
Het programma bestond uit workshops, bedrijfsbezoeken, netwerkevents en een bezoek aan de Poultry Africa 2019 Expo. De focus in het programma lag op twee grote uitdagingen: voeding en voedselveiligheid. De deelnemers werden verdeeld in twee groepen, boeren met leghennen en boeren met vleeskuikens.
Je leert veel als je bij je kippen bent en goed om je heen kijkt.
De twee groepen bezochten ieder twee bedrijven: een traditioneel en een modern bedrijf. Deze bedrijfsbezoeken gaven de mogelijkheid voor een vergelijking: wat gaat er goed en wat kan er beter? Zo kon men ook een vergelijking maken met het eigen bedrijf. Wat kan ikzelf verbeteren en waar wil ik in investeren?
De workshops en bedrijfsbezoeken werden geleid door senior experts Arie Bijl en Paul van de Ven van PUM (Nederlandse non-profit organisatie). Tijdens het programma werden beide experts de oren van het hoofd gevraagd door de deelnemers. Paul van de Ven benadrukte: je moet tussen je kippen gaan zitten, je leert veel als je bij je kippen bent en goed om je heen kijkt. Wat doen ze? Pikken ze elkaar? Pikken ze tegen de muur? Hoe ziet hun mest eruit? Staan de veren van de staart omhoog of omlaag?
Poultry Africa 2019
Op 2 en 3 oktober vond in de Rwandese hoofdstad Kigali de Poultry Africa 2019 plaats. Het was de tweede editie van deze pluimveeconferentie en expo. De eerste vond plaats in 2017. Dit jaar waren er 124 bedrijven uit de pluimveeketen aanwezig waaronder 28 Nederlandse bedrijven. Tijdens de expo werden best farm practices en technologieën gepresenteerd.
De deelnemers van het leerprogramma werden in groepen rondgeleid en bezochten stands van Nederlandse bedrijven. Deze bedrijven waren gevraagd om een beknopte productpresentatie te houden. Veel boeren hadden nog nooit een grote expo bezocht. Het was daarom belangrijk om de deelnemers goed voor te bereiden en tijdens de expo te begeleiden.
Het is een grote uitdaging om samenwerking te realiseren tussen de Nederlandse pluimveesector en Afrikaanse pluimveebedrijven. De schaal van productie en bijbehorende investeringen zijn vaak onvergelijkbaar. Het was interessant om te zien hoe de deelnemers zelf groepen vormden om gezamenlijk te investeren. De Tanzaniaanse boeren waren bijvoorbeeld van plan om samen een feedmill te kopen: de capaciteit van de kleinste machine is nog steeds te groot voor hun individuele bedrijven, maar als ze samenwerken kan de investering wel uit.
Consumptie van eieren
Tijdens Poultry Africa 2019 organiseerde de Nederlandse ambassade samen met de Rwandese overheid een promotie event voor het ei. De Nederlander eet gemiddeld 281 eieren per jaar. In Rwanda zijn slechts drie eieren beschikbaar per inwoners per jaar. Dat illustreert het grote verschil in ontwikkeling van de kippensector tussen Rwanda en Nederland. De lage productie in de pluimveesector is ook een van de oorzaken van het tekort aan proteïne in het dieet van de snelgroeiende Rwandese bevolking. In dit land is ruim 30% van de kinderen ondervoed, met alle negatieve gevolgen van dien voor hun ontwikkeling.
Het proteïnetekort is een probleem voor een groot deel van Afrika. De groei van de pluimveesector biedt hiervoor een duurzame oplossing. De productie van een kilo eieren of kippenvlees vereist ongeveer 1,2 tot 2 kilo voer. Voor een kilo rundvlees is 6 tot 10 kilo voer nodig. Een efficiënte voederconversie is beter voor mens en milieu. Bovendien maakt de hoge prijs van mais en soja als ingrediënten van veevoer een betere conversie cruciaal.
Kennisoverdracht
Kennisoverdracht is belangrijk voor een succesvolle transitie van hulp naar handel. Het leerprogramma van AgriProFocus, PUM en Resiliencia Rwanda laat zien hoe deze transitie in de boerenpraktijk uitwerkt. Pluimveeboeren konden hun nieuwe kennis direct toepassen tijdens de expo en betere investeringsbeslissingen nemen. De deelnemers leerden van de vergelijking tussen een modern, traditioneel en het eigen pluimveebedrijf. Daarnaast waren ze in staat om te leren van elkaar en om samenwerking aan te gaan. Deze nieuwe netwerken stellen de boeren in staat om samen investeringen te doen.
Carian Meijes en Emily ter Steeg
Landbouwteam Rwanda
Twitter: @NLagriRwanda
kig-lnv@minbuza.nl
November 2019