Rusland werkt aan opbouw eigen landbouwketens
In Rusland gaan de ontwikkelingen in de land- en tuinbouw snel. De overheid geeft topprioriteit aan de opbouw van de eigen voedselketen. Dat geldt ook voor de omringende landen. Dat biedt mogelijkheden voor exporteurs van bijvoorbeeld uitgangsmateriaal en machines en kassenbouwers.
Dat zegt landbouwraad Meeuwes Brouwer. Zijn werkgebied omvat de landen Rusland, Kazachstan, Wit-Rusland, Armenië en Kirgizië. Dit jaar is daar Oezbekistan bijgekomen.
Begin 2014 zijn als gevolg van het conflict in Oekraïne door de Europese Unie economische sancties ingesteld tegen Rusland. Vervolgens heeft Rusland tegenmaatregelen genomen. De import van een groot aantal landbouwproducten werd geblokkeerd. Nederlandse exporteurs van bijvoorbeeld fruit, groenten, vlees- en zuivelproducten hebben daar zoals bekend de gevolgen van ondervonden. Deze export viel volledig weg.
Minder export
Voor Meeuwes Brouwer is deze geopolitieke situatie van sancties en tegensancties een gegeven. Hij constateert dat de agrarische export naar Rusland vanuit Nederland sinds 2014 is gedaald van grofweg €2 miljard naar €1 miljard per jaar. Desondanks is Rusland voor Nederland nog altijd een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse agrofoodsector. In exportwaarde uitgedrukt zijn buiten de Europese Unie alleen Verenigde Staten en China belangrijker.
Rusland wil al langer minder afhankelijk worden van de inkomsten uit gas en olie. Diversificatie van de economie staat voorop, de agrarische sector wordt hierbij gezien als een kansrijke sector. Importsubstitutie door lokale voedselproductie is het parool. Hier wordt door de overheid fors in geïnvesteerd. Het politieke conflict tussen de EU en Rusland heeft de opbouw van de eigen landbouw verder versneld.
'Rusland is nog altijd een belangrijke afzetmarkt voor de Nederlandse agrofoodsector'
Van import naar export
Brouwer ziet deze ontwikkeling in verschillende agrarische sectoren. “Wat betreft pluimveevlees en eieren was Rusland importeur, maar nu netto-exporteur. De productie van varkensvlees is fors toegenomen, het land is inmiddels zelfvoorzienend in dit segment. Ook de productie van zuivel, groenten en fruit stijgt, mede met financiële steun van de overheid. Zo is het areaal kassen voor de productie van tomaten en komkommers flink gegroeid.”
De opbouw van de eigen voedselketen biedt kansen voor Nederlandse bedrijven, constateert Brouwer. “Daarbij denk ik in de eerste plaats aan leveranciers van uitgangsmateriaal, zoals groentezaden, pootaardappelen en jonge fruitbomen. Hetzelfde geldt voor de dierlijke sectoren. De melkveehouderij in dit land heeft grote behoefte aan rundersperma en drachtige vaarzen, de pluimveehouderij aan broedeieren en eendagskuikens.”
Ook verderop in de keten liggen er mogelijkheden voor leveranciers. De vraag naar agrotechnologie (gekoelde opslag, agrologistiek en verwerkingslijnen) en kennis (trainingen, advies) neemt toe. Bedrijven uit Nederland weten in toenemende mate de weg te vinden in het land.
Omringende landen
Nog steeds moet het land veel voedingsmiddelen importeren. De Russische supermarktketens kijken hierbij vooral naar omringende landen als Kazachstan, Wit-Rusland en Oezbekistan. “De toegenomen vraag uit Rusland stimuleert op zijn beurt de landbouwontwikkelingen in die landen”, zegt Brouwer. “Met als gevolg dat ook daar overheden investeren in de opbouw van de land- en tuinbouw. De Nederlandse agrosector met al zijn kennis en ervaring wordt gezien als een partner met wie graag wordt samengewerkt. Ik zie enorme kansen in deze landen voor bijvoorbeeld leveranciers van genetisch uitgangsmateriaal en agrotechnologie.”
De landen in de regio Eurazië dragen met hun stijgende landbouwproductie bij aan een betere voedselvoorziening in de regio en mondiaal. Dit is nodig om de groeiende wereldbevolking op onze planeet te voeden.
Uitgangsmateriaal
Verbetering van de markttoegang voor leveranciers uit Nederland is een van prioriteiten van landbouwraad Brouwer. “De export van plantaardig en dierlijk uitgangsmateriaal naar de landen in mijn werkgebied neemt toe, maar dit vraagt wel veel aandacht. Het is de uitdaging om de steeds strengere fytosanitaire en veterinaire importeisen hanteerbaar te houden voor onze exporteurs. Daarvoor zijn het ministerie van LNV en de NVWA voortdurend in overleg met onder andere de Russische autoriteiten. Tot nu toe zijn we daarin succesvol.”
Bedrijven ontdekken Oezbekistan
De landbouwcontacten tussen Nederland en Oezbekistan zijn het afgelopen jaar geïntensiveerd. De recente agrarische handelsmissie (maart 2019) naar het land, georganiseerd door landbouwraad Meeuwes Brouwer, heeft de relatie verder versterkt. Diverse Nederlandse bedrijven hebben afspraken gemaakt met Oezbeekse ondernemers over samenwerking.
Het aantreden van president Mirziyoyev in 2017 heeft geleid tot politieke en economische hervormingen. Het land wil de eigen landbouwsector opbouwen en daarbij graag samenwerken met agrarische bedrijven uit Nederland.
De interesse in ons land voor zakendoen in Oezbekistan groeit. Dat bleek begin 2018 uit de belangstelling om deel te nemen aan de eerste agrarische missie naar Oezbekistan. Eind 2018 vond een agrofood-seminar in Nederland plaats over de ontwikkelingen in het land, waar zo’n honderd vertegenwoordigers van Nederlandse agrobedrijven op af kwamen. De delegatie die in maart van dit jaar het land bezocht, telde zo’n zeventig deelnemers van vijftig bedrijven.
In augustus 2018 is een delegatie uit Oezbekistan in Nederland op bezoek geweest. Tijdens dit bezoek zijn afspraken gemaakt tussen het ministerie van LNV en de Oezbeekse overheid over samenwerking op landbouwgebied, bijvoorbeeld op het gebied van fytosanitaire en veterinaire regelgeving, kwekersrecht en registratie van nieuwe rassen. Nederlandse experts gaan de Oezbeekse autoriteiten ondersteunen bij de hervorming van de richtlijnen op deze terreinen.
De inzet van de Oezbeekse regering is om de voedselketen op een hoger peil te brengen. Brouwer: “Gezien de recente hervormingen in het land is nu het moment voor Nederlandse agrofoodbedrijven om in te stappen.”
Mei 2019
Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial 100 jaar Landbouw Attaché Netwerk. Via onderstaande link kunt u meer lezen over het thema Van veel naar beter waaronder dit artikel valt.