Poolse frambozen prijzen onder druk
Op 18 juni heeft de Poolse vereniging van fruittelers telers opgeroepen om frambozen en andere categorieën zachtfruit niet te oogsten. Tegelijkertijd deed de vereniging een beroep op de minister van Landbouw en Plattelandsontwikkeling om een antimonopolieprocedure bij het Bureau voor mededinging en consumentenbescherming met betrekking tot de zachtfruitmarkt te starten, omdat zij marktmisbruik van verwerkers vermoed. De directe oorzaak hiervoor zijn de lage prijzen. Enkele dagen geleden bedroeg de prijs ca 10 -15 pln per kg (2,5eur), inmiddels is de prijs flink onderuitgegaan en ontvangen telers slechts ca. 2,5pln/ kg voor hun product. Aangezien de gemiddelde kosten rond de 4pln/kg zijn, loont het niet meer om fruit te oogsten volgens de vereniging.
Aan de prijsdaling liggen een aantal redenen ten grondslag: Toegenomen import uit derde landen (oa. Servië en Oekraïne) van frambozen, tekort aan arbeid (er zijn nieuwe (administratieve) regels voor het in dienst nemen van seizoenarbeiders en een gebrek aan mensen die bereid zijn om fruit te plukken) en de aanhoudend hoge temperaturen in combinatie met gebrek aan neerslag. Naar de Poolse markt worden in toenemende mate frambozen uit Servië en Oekraïne geïmporteerd, doordat de arbeidskosten in deze landen lager liggen zorgt deze import voor prijsdruk en -daling. Zo is de import vanuit Oekraïne naar Polen van frambozen dit jaar al met ruim 40% gestegen. Maar de toenemende productie in deze landen zorgt niet alleen voor extra concurrentie in de Poolse markt, het resulteert ook in “prijsconcurrentie” met Pools product op andere markten in de EU. Naar aanleiding van enkele fraude gevallen met betrekking tot oorsprong (zo zou buitenlands fruit worden gemengd met Pools fruit en vervolgens als Pools op de markt gebracht), heeft de Vereniging van fruittelers in Polen de overheid gevraagd strengere (herkomst- en kwaliteits-) controles aan de grens en eindverkopers (retail) toe te passen.
Een andere factor is de droogte die sinds enkele weken Polen teistert resulterend in hogere productiekosten en lagere opbrengsten. Dit roept als sneI herinneringen op aan 2015, toen Polen eveneens zwaar te leiden had onder droogte. Indertijd bedroeg de oogst van frambozen slechts 80 000 ton. IUNG (Pools instituut voor teelt mest en grond) rapporteerde deze week over de aanhoudende hoge temperaturen in combinatie met gebrek aan neerslag en de watertekorten die hierdoor ontstaan. Inmiddels in 86% gemeentes op de helft van landbouwgronden in Polen te maken is met droogte. Volgens het instituut wordt inmiddels de helft van frambozenteelt in Polen hierdoor bedreigd. Door droogte getroffen telers kunnen gebruik maken van preferentiële kredieten, momenteel wordt bekeken hoe getroffen telers daarnaast nog ondersteund kunnen worden.