Polen stimuleert teelt plantaardige eiwitten
Hoewel de productie van eiwitrijke gewassen in Polen toeneemt, is de teelt voor de veevoerindustrie nog van onvoldoende kwaliteit en kwantiteit om importen te vervangen. De Poolse overheid wil de lokale productie van eiwitgewassen stimuleren. De consumptie van plantaardige alternatieven voor vlees en zuivel is booming. Warschau is een hotspot voor de plantaardige keuken.
Op 25 oktober 2021 tekenden de landen van het strategisch partnerschap Het Drie Zeeën Initiatief een verklaring waarin zij de doelen van de Europese Van Boer tot Bord strategie ondersteunen. Aan dit partnerschap doen 12 landen mee die aan de Adriatische, Baltische en Zwarte Zee liggen. Het gaat om Bulgarije, Kroatië, Tsjechië, Estland, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije, Slovenië, Hongarije en Oostenrijk (waarnemer). Deze landen willen allemaal minder afhankelijk worden van import van eiwitrijke grondstoffen.
Samenwerking betrokken partijen
Het Poolse ministerie van Landbouw vindt het in dit kader belangrijk dat wetenschap, producenten van eiwitrijke gewassen en de voedsel- en veevoerindustrie samenwerken. Ook veredeling van bestaande en ontwikkeling van nieuwe rassen is noodzakelijk, vindt het ministerie.
Voor de veevoerindustrie is het een voorwaarde dat de productie uniform, van goede kwaliteit en van voldoende kwantiteit is. Producenten in Polen kunnen nog niet aan deze voorwaarden voldoen. Er zijn echter wel mogelijkheden om de teelt uit te breiden.
Huidige productie eiwitrijke gewassen
In de afgelopen jaren is de teelt van eiwitrijke gewassen in Polen toegenomen. Daarbij is de productie voor veevoer duidelijk belangrijker dan voor menselijke consumptie. In 2019 vond er teelt van eiwitrijke voedergewassen plaats op ruim 200.000 hectare. De teelt voor menselijke consumptie omvat een areaal van 66.000 hectare. Voor het beeld: het totale akkerbouwareaal in Polen is circa 11 miljoen hectare.
De teelt van deze voedergewassen is vooral te vinden in het noordwesten en in centraal Polen. Deze regio’s zijn hiervoor geschikt vanwege de klimatologische omstandigheden en bodemkwaliteit. Ook de veehouderij is in deze regio’s geconcentreerd. Vooral de teelt van lupine is populair met een areaal van ruim 117.000 hectare.
Teeltgebieden & hectares lupine en soja (2019)
Ondanks verschillende pogingen om de teelt van sojabonen te vergroten, is deze nu nog van marginaal belang. In 2019 werd het soja-areaal geschat op 8.000 hectare, vooral te vinden in het zuiden van Polen.
Marktrapport
In het marktrapport Protein Crop Market Poland, opgesteld in opdracht van het landbouwteam in Warschau, van het Institute of Agricultural and Food Economics - National Research Institute (IAFE-NRI) kunt u alle details lezen over de teelt van eiwitrijke gewassen. Ook is er een lijst opgenomen van veevoerbedrijven in Polen met contactgegevens en import en export van eiwitrijke gewassen.
Uitdagingen teelt eiwitrijke gewassen
Op dit moment is een forse uitbreiding van de sojateelt niet te verwachten. Import van sojabonen uit Zuid-Amerika is prijstechnisch aantrekkelijker. Bovendien ligt het eiwitgehalte over het algemeen hoger dan in Polen. Daarnaast is het Poolse klimaat niet het meest geschikt voor teelt van eiwitrijke gewassen, hoewel door klimaatverandering daar verandering in komt.
In het zuiden van Polen vinden proefteelten plaats met sojabonen, onder andere door De Heus Animal Nutrition Polska. De Poolse overheid geeft aan, mede via de verklaring van het Drie Zeeën Initiatief, zich in te willen zetten in de EU voor verdere veredeling om de teelt te bevorderen.
Peulvruchten
Ook voor andere eiwitgewassen geldt dat een minimale hoeveelheid en constante kwaliteit nodig zijn voor toepassing op industriële schaal. Er wordt de komende jaren een verdere toename van peulvruchtenteelt verwacht, zowel voor veevoer als voor menselijke consumptie, waarbij voor het laatste segment mogelijk de hogere toegevoegde waarde een rol speelt.
Ook het feit dat er steeds meer aandacht is voor kortere ketens en verminderde afhankelijkheid van import, draagt bij aan de verdere ontwikkeling van deze teelt in Polen. Tot slot biedt de teelt van vlinderbloemigen zoals veldbonen een kans voor kleine boeren, omdat deze gewassen bijdragen aan verbetering van de bodem.
Webinar
Op 18 maart 2021 organiseerde het landbouwteam in Warschau samen met de Nederlandse Poolse Kamer van Koophandel (NPCC) en BNP Paribas een webinar over de toekomstige vraag en aanbod van plantaardige & alternatieve eiwitten in Polen. Onderdeel van het webinar is een interview met De Heus Animal Nutrition Polska. De uitzending is terug te zien.
Vegan hotspot Warschau
Voor sommigen zal het misschien een verrassing zijn: Warschau is de 6e stad ter wereld en de 3e stad in Europa (na Londen en Berlijn) die het meest ‘vegan-vriendelijk’ is. Dat volgens de ranglijst van Happy Cow. Met 50 vegan restaurants in een straal van 8 kilometer en nog eens 100 restaurants met vegan-vriendelijke gerechten is Warschau een hotspot voor consumenten die kiezen voor plantaardige eiwitten. Niet alleen in de hoofdstad, ook in de kleinere steden van Polen neemt de consumptie van plantaardig voedsel toe. In de afgelopen twee jaar groeide de markt met 49%. En 37% van de Polen geeft aan te streven naar minder dierlijke eiwitten in hun dieet. Vooral de consumptie van plantaardige zuivel neemt een vlucht.
Lees verder onder afbeelding
Genoeg ruimte op plantaardige markt
De toenemende consumptie was reden voor het landbouwteam in Warschau om vorig jaar een virtuele handelsmissie te organiseren en Nederlandse bedrijven met plantaardige producten te ondersteunen met marktinformatie en matchmaking. Daarnaast steunt het landbouwteam strategische conferenties in Polen waarbij Nederland en met name Food Valley gepromoot wordt als het innovatieve centrum van plantaardige ontwikkelingen. De markt in Polen biedt ruimte voor nieuwe bedrijven, producten en onderzoek. Wilt u hierover meer weten? Neem dan contact op met het landbouwteam.
Landbouwteam Polen
E-mail: war-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriWarsaw
November 2021