Oezbekistan kijkt voor ontwikkeling van land- en tuinbouw vooral naar Nederland
In de opkomende markt Oezbekistan hangt onmiskenbaar verandering in de lucht. Dat biedt kansen voor het Nederlandse (agro) bedrijfsleven en voor de bilaterale betrekkingen en samenwerking met het land in bredere zin.
Getekend protocol basis voor meer samenwerking en business activiteiten
De op 14 december 2016 aangetreden Oezbeekse president Mirziyoyev, lijkt vaart te willen maken met belangrijke (sociaal) economische en juridische hervormingen en met de liberalisering van de markt. Met o.a. het IMF, de EBRD en Wereldbank worden doorlopend gesprekken gevoerd over leningen en op belangrijke posities worden doorgaans nieuwe en jongere mensen geplaatst. Oezbekistan lijkt de komende jaren in de ‘Stannen-regio’ een veelbelovend land voor zakendoen te gaan worden. Dat biedt kansen voor het Nederlandse (agro) bedrijfsleven en voor de bilaterale betrekkingen en samenwerking met het land in bredere zin. Medio augustus bezocht een grote Oezbeekse delegatie onder leiding van de viceminister van landbouw, Saidkamol Khodjaev, en vertegenwoordigers van de Wereldbank ons land voor een Strategische Landbouwmissie.
Strategische Landbouwmissie
Het doel van de missie was de delegatie te informeren over de Nederlandse strategie en structuur in de landbouw en op welke wijze er in de prioritaire sectoren zuivel en (glas)tuinbouw (inclusief aardappelen) wordt samengewerkt tussen telers en tussen de partners in de keten evenals tussen de overheid, kennis & onderzoeksinstellingen en het bedrijfsleven. De delegatie uit Oezbekistan bestond uit vertegenwoordigers van het ministerie van Landbouw en haar diensten, de ministeries van Economische Zaken en Financiën, het Kabinet van Ministers, het Investeringscomité, nationale bank en viceburgemeesters uit een tweetal belangrijke agrarische regio's; Fergana en Syrdarya. Daarnaast sloten drie vertegenwoordigers van de regionale Wereldbank in Tasjkent en Almaty bij de missie aan. De Oezbeekse ambassadeur, Dilyor Khakimov, en de Nederlandse landbouwraad, Meeuwes Brouwer, in Moskou verwelkomden en vergezelden de delegatie tijdens de vierdaagse missie.
Divers programma
Het programma van de Strategische Landbouwmissie was vrij divers en bestond onder meer uit presentaties over het Nederlands Topsectorenbeleid (gouden driehoek), onderwijs, onderzoek en innovatie, coöperaties, samenwerking tussen agrarische ondernemers, stakeholders in de keten en in de vorm van agrofood clusters. Ook werd het belang van praktijkgerichte trainingen aangekaart.
Daarnaast werd het GroentenFruit Huis en de Dutch Producers Association in Zoetermeer bezocht, evenals het Onderzoek en Business Glastuinbouw Centrum en het Economisch Onderzoek Instituut van Wageningen University & Research in Bleiswijk respectievelijk Den Haag. Bovendien werd de Oezbeekse delegatie verwelkomd en rondgeleid door het World Horti Centre in Naaldwijk, Agrofood Cluster in Emmeloord en de Dairy Campus in de omgeving van Leeuwarden. Een akkerbouwbedrijf met moderne opslagfaciliteiten en een melkveebedrijf met melkrobots werd eveneens bezocht.
Nederland als voorbeeld
De nieuwe president Mirziyoyev van Oezbekistan ziet Nederland als voorbeeld voor haar te ontwikkelen land- en tuinbouwsector en laat de centrale en regionale autoriteiten in zijn land weten vooral contacten op te doen in Nederland en de samenwerking te intensiveren. Oezbekistan heeft met een omvang van 10 keer Nederland en met ruim 30 miljoen inwoners veel potentie voor de productie van agrarische grondstoffen, maar is tevens een belangrijke afzetmarkt voor veel voedingsmiddelen.
Verder telt het land een jonge bevolking; 60 procent van de bevolking is jonger dan 30 jaar en bijna 80 procent werkt in de private sector. Katoen, granen, fruit, groenten, zuivel en pluimvee vormen de belangrijkste sectoren in de Oezbeekse landbouw. De afhankelijkheid van katoen wordt geleidelijk aan minder en de productie verschuift naar meer toegevoegde waarde producten. Groenten en fruit zijn daarvan een mooi voorbeeld. Productie en export van groenten en fruit zijn de afgelopen periode aanzienlijk toegenomen en vooral naar de Russische markt, vanwege de Russische tegensancties.
Samenwerken met Oezbekistan
De uitwisseling van (potentiele) zakelijke contacten en samenwerking op overheidsniveau tussen Nederland en Oezbekistan op het terrein van land- en tuinbouw komt in een stroomversnelling. Medio maart 2018 nam de Nederlandse ambassadeur in Moskou, Renée Jones-Bos, maar liefst 36 aan de agro food sector gerelateerde Nederlandse bedrijven en ruim 50 deelnemers in haar kielzog mee voor een handelsmissie naar Tasjkent. Verder reizen steeds meer Oezbeekse delegaties uit de regio af naar West-Europa, waarbij ze ook Nederland aandoen en met agrobedrijven spreken. Zo zijn hooggeplaatste vertegenwoordigers van de regio’s Jizzakh en Bukhara onlangs in Nederland geweest en staat er een missie in het najaar gepland uit de regio Namangan.
Ondertekening Protocol
Tijdens de Strategische Landbouwmissie medio augustus werd op het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV) in Den Haag door DG Marjolijn Sonnema en Viceminister Saidkamol Khodjaev een protocol getekend om samen te gaan werken en kennis en ervaringen uit te wisselen op terreinen als coöperaties, telerverenigingen, kwekersrecht voor plantmateriaal, registratie van nieuwe variëteiten plant producten en fytosanitaire en veterinaire markttoegang.
Verder werd overeengekomen om eind 2018 of begin 2019 in Nederland een evenement te organiseren met Oezbeekse en Nederlandse gastsprekers met als doel het Nederlands agrarische bedrijfsleven te informeren over de laatste ontwikkelingen en mogelijkheden in de agrofood sector in Oezbekistan en wederom een agro bedrijvenmissie te organiseren naar Tasjkent en 1 of 2 belangrijke en kansrijke landbouwregio's in het Centraal Aziatische land.
Tevens zullen de komende maanden samen met de regionale projectmanagers van de Wereldbank in Tasjkent en Almaty diverse opties worden onderzocht voor mogelijke financiering van projecten voor samenwerking met o.a. kennis en onderzoeksinstellingen en samenwerking op het terrein van praktijkgerichte trainingen.
Tenslotte is vermeldenswaard dat in de periode 11-15 september a.s. in de Bukhara regio een interessant Investering Forum wordt gehouden over een recent ingesteld Agro Economische Vrije Zone met aantrekkelijke voorwaarden voor investeringen en zaken te doen in de glastuinbouw. Het Forum wordt door de regionale autoriteiten van Bukhara georganiseerd. Voor meer informatie over deze Vrije Zone wordt verwezen naar de link: http://www.uzdaily.com/articles-id-44766.htm.
Landbouwraad Meeuwes Brouwer, LAN Moscow