Verwoestijning Marokko neemt toe
De klimaatcrisis gaat niet ongemerkt voorbij aan de Marokkaanse landbouw. Het voor land- en tuinbouw beschikbare land, de voedselzekerheid, het voor irrigatie beschikbare water: alles staat onder druk. Marokko neemt maatregelen en de overheid, agrokennisinstellingen en lokale instanties zoeken steeds vaker samenwerking met Nederland.
De toenemende droogte en de stijgende temperaturen hebben in Marokko direct effect, omdat het grootste deel van het landbouwareaal niet is geïrrigeerd. Droogte en temperatuur hebben daarom direct een negatief effect op de productie. Bovendien is de landbouw in Marokko een belangrijke sociaal-economische sector. De gevolgen van veranderingen van het klimaat beïnvloeden dus meteen het dagelijks leven en niet alleen op het platteland. Door de stijgende prijzen op de markten en in de winkels in de steden staat ook daar de bevolking steeds meer onder druk.
Verwoestijning neemt toe
Het valt niet meer te ontkennen dat de Marokkaanse land- en tuinbouw kwetsbaar zijn. Groeiende waterschaarste en hittestress veroorzaken krimp van bijvoorbeeld de voor fruitteelt en tuinbouw geschikte gebieden. Maar even belangrijk, zo niet belangrijker op de lange termijn, zijn de negatieve gevolgen voor bodemgezondheid en biodiversiteit. Nu al is te zien hoe de verwoestijning van zogenoemde ‘dry lands’ toeneemt.
Deze verwoestijning leidt tot degradatie van de bodem én van de biodiversiteit. Verwoestijning leidt snel tot bijvoorbeeld verminderde opbrengsten van voergewassen. Afname van de biodiversiteit leidt tot het zeldzaam worden en uiteindelijk zelfs verdwijnen van wilde planten als genetische bronnen, de ‘wild crop relatives’. In de veredelingsprogramma’s van veredelaars, die nieuwe hitte- en droogtebestendige variëteiten ontwikkelen, kan het genetisch materiaal van deze planten juist zo belangrijk zijn.
Nieuwe irrigatietechnieken geïntroduceerd
Inmiddels neemt de Marokkaanse overheid maatregelen om de land- en tuinbouw aan te passen aan de naar verwachting steeds sneller veranderende omstandigheden. Er worden bijvoorbeeld nieuwe irrigatietechnieken geïntroduceerd die zowel het primaire watergebruik als het verlies door verdamping verminderen. Ook worden methoden beproefd die bekend zijn uit ‘conservation agriculture’, ‘no till agriculture’ en de biologische landbouw. Bij gebleken geschiktheid worden deze ingezet om de weerbaarheid van de Marokkaanse landbouw te vergroten en synergie tussen adaptatie en mitigatie te creëren.
Tegelijk stopte het ministerie van Landbouw het subsidiëren van elke irrigatie van avocado´s, citrusvruchten en watermeloenen. Dit zijn gewassen die op jaarbasis het meeste water gebruiken. Het uiteindelijke doel is een economisch, ecologisch én maatschappelijk duurzame land- en tuinbouwsector in Marokko.
Meer samenwerking zoeken
Binnen onder andere de kaders van het Nederlandse internationale landbouwbeleid (ISDL) en het Marokkaanse Generation Green Plan 2020-2030 zoeken de Marokkaanse overheid, agrokennisinstellingen en lokale instanties steeds vaker de samenwerking met Nederland. Naar verwachting bieden met name tuinbouw, agrologistiek, zilte landbouw, irrigatietechnieken en de bescherming en het duurzaam gebruik van genetische bronnen kansen voor Nederland. Kortom: never waste a good crisis.
Contact
Landbouwteam Marokko
Mail: rab-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLagriMaghreb
November 2022