Luxemburg: de staat van het (landbouw)land
Het jaar 2021 was voor de Luxemburgse landbouw opnieuw onrustig: na de pandemie volgde de Oekraïne-crisis. De Luxemburgse regering is de sector daarom tegemoet gekomen met specifieke steunmaatregelen. Aan de andere kant legt de Luxemburgse regering de agrofood-sector ook zeer ambitieuze doelstellingen op. De landbouwproductie kende in 2021 soms sterke schommelingen, terwijl bij de veestapel de stijging van het kleinvee zich ook afgelopen jaar doorzette.
Steunmaatregelen ter compensatie van de gevolgen van de Oekraïne-crisis
Net als elders in de Europese Unie voelt ook de Luxemburgse landbouw de gevolgen van de oorlog in Oekraïne: hoge prijzen voor energie, veevoer en kunstmest. De recentere prijsstijgingen voor vlees en zuivel hebben deze hogere inputprijzen slechts gedeeltelijk kunnen compenseren, terwijl biologische melk hevige prijsconcurrentie ondervindt van gangbare melk. Daarnaast voelen sommige deelsectoren ook nog altijd de naweeën van de pandemie. De Luxemburgse regering heeft daarom op 20 mei 2022 een aantal steunmaatregelen in het leven geroepen om zo de veerkracht van de agrofoodsector te versterken:
- Steun aan het Europese voorstel om in het oogstjaar 2021/22 braakliggende gronden tijdelijk in gebruik te nemen voor de teelt van leguminosen. Echter, het effect hiervan gaat beperkt zijn in Luxemburg, omdat er momenteel slechts 250 ha braak ligt.
- Financiële steun aan varkensbedrijven (max. €40.000 per bedrijf), die door de pandemie nog altijd geconfronteerd worden met een omzetdaling in vergelijking met de periode ervoor.
- Garantiestelling op bankleningen van agrofoodbedrijven om zo hun liquiditeitsbehoeften te lenigen.
- Tussen half mei en eind juli 2022 verlaging van de verkoopprijs van landbouwdiesel.
- Financiële steun aan producenten via de landbouwcrisisreserve in het kader van het gemeenschappelijk landbouwbeleid. In ruil engageren landbouwers zich tot de toepassing van milieu- en klimaatvriendelijke productiemethoden.
- Compensatie voor de hogere energie-, meststoffen- en andere inputprijzen met een maximum van €35.000 per onderneming.
Ambitieus agrofoodbeleid
Op het gebied van landbouwbeleid heeft Luxemburg zich in het recente verleden ambitieus getoond met het verbod op glyfosaat sinds 1 januari 2021 en met de doelstelling van 20% biologisch areaal tegen 2025. En vanaf midden 2023 neemt Luxemburg wederom een koploperspositie in, maar dit keer in de retail (naar Frans voorbeeld): vanaf dan mogen groenten en fruit met een gewicht van minder dan 1,5 kg niet meer verpakt worden in plastic.
De Luxemburgse consument heeft qua voedsel een voorkeur voor lokaal, seizoensgebonden en korte keten.
Hogere prijzen landbouwproducten (behalve voor varkensvlees) en inputs
Voor landbouwers was het jaar 2021 wisselend: in de akkerbouw heeft de teelt van granen en koolzaad geleden onder een grote regenval en overstromingen, maar de graanprijzen registreerden wel een forse stijging. Ook de prijzen van vlees en zuivel vertoonden een opwaartse trend, net als de geproduceerde volumes. De wijnbouw ondervond in de lente wat schade door late vorst, maar over het algemeen was het jaar 2021 relatief goed zowel in kwalitatieve als kwantitatieve zin. De prijs van varkensvlees daarentegen stond onder grote druk door de gevolgen van de pandemie. Aangezien ook de kosten van de landbouwproductiemiddelen in 2021 sterk stegen (+9,5%), daalde het reële inkomen van de landbouwer (-5,3%).
Biologische landbouw
Biologische landbouw registreerde een sterke groei, maar officieus wordt erkend dat de doelstelling voor 20% biologisch areaal tegen 2025 niet realistisch is. In totaal nam het aantal biologische landbouwbedrijven toe met 10,5% tot 126 bedrijven, goed voor 6,7% van het totale aantal bedrijven. Het biologische areaal nam toe met 13,3% tot 6.938 ha, of te wel 5,2% van het totale landbouwareaal.
Structuur van de landbouwbedrijven
In totaal telde Luxemburg in 2021 1.869 landbouwbedrijven die tezamen 132.811 ha grond bewerkten.
De agrarische beroepsbevolking omvatte 3.521 FTE, waarvan 68% uit gezinsleden bestond en 32% uit externe arbeidskrachten. Het aandeel van deze laatste groep is stijgende.
De gemiddelde omvang van een Luxemburgs landbouwbedrijf bedroeg in 2021 71 ha.
Figuur 1: Gebruik van landbouwgronden (2021)
Figuur 2: Aandeel van de verschillende soorten landbouwbedrijven (2021)
Landbouwproductie in 2021 tov 2010 en 2020
Tabel 1: Productie van belangrijkste landbouwgewassen in Luxemburg in ton (2010, 2020 en 2021)
Tabel 2: Omvang van de veestapel in Luxemburg (2010, 2020 en 2021)
