'Nederland is gidsland voor agrofoodsector Vietnam'
Van intensieve rijstproductie naar groente- en fruitteelt en aquacultuur. Die omwenteling in het voedselsysteem vindt plaats in de Vietnamese Mekongdelta. Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen bieden ondersteuning bij deze transformatie, zegt landbouwraad Willem Schoustra. Na vier jaar leiding te hebben gegeven aan het landbouwteam op de Nederlandse ambassade in Hanoi keert hij binnenkort terug naar Nederland.
De voedselproductie in de Mekongdelta staat onder druk. Boeren kampen met overstromingen, droogte en verzilting. De klimaatverandering eist een hoge tol. De noodzaak om het landbouwsysteem in het deltagebied te transformeren is daarom groot. “Dat zie je nu daadwerkelijk gebeuren. Vietnamese en Nederlandse partijen werken hierin samen. Mijn landbouwteam heeft daar veel tijd en energie in gestoken. Als ik ergens trots op ben, dan is het dat wel.”
Opgeleid in Wageningen
Schoustra studeerde zoötechniek aan de WUR. Sinds 2001 is hij werkzaam bij het ministerie van LNV in diverse functies. In juli 2018 verhuisde hij naar Zuidoost-Azië om daar als landbouwraad aan het werk te gaan. Zijn werkgebied omvatte eerst Vietnam en Thailand, de laatste periode alleen Vietnam. In oktober 2021 werd Gijs Theunissen benoemd als landbouwraad vanuit de Nederlandse ambassade in de Thaise hoofdstad Bangkok en daarmee kreeg Thailand een eigen landbouwpost.
Dubbel gevoel bij vertrek
Landbouwraden zitten meestal vier jaar op hun post. Dan is het tijd voor een wisseling van de wacht. Schoustra heeft een dubbel gevoel bij zijn naderende afscheid. “Ik vind het lastig om deze post te verlaten, de samenwerking tussen de Vietnamese en Nederlandse agrofoodsector komt nu juist goed op gang. Aan mijn opvolger Ingrid Korving (tot afgelopen zomer landbouwraad in Nairobi, red.) de mooie taak om daar een vervolg aan te geven. Heb ik geen zorgen over, dat komt helemaal goed.”
'Er liggen kansen in Vietnam voor groente- en fruitproductie en zeker ook voor aquacultuur. De samenwerking tussen Vietnam en Nederland is op die sectoren geconcentreerd'
Leven in Hanoi
Aan de andere kant, het is ook prima om terug te gaan naar Nederland. “Mijn partner en ik krijgen een mooie nieuwe baan. Daar zien we naar uit. En om eerlijk te zijn, het leven in een metropool als Hanoi is niet altijd makkelijk. Vietnam is een machtig interessant land met een prachtige natuur, maar wonen in Hanoi vraagt veel van je. De hitte, het lawaai, de slechte luchtkwaliteit, nee dat ga ik allemaal niet missen.”
Memorandum of Understanding
Terug naar de Mekongdelta, een gebied dat qua oppervlakte en aantal inwoners vergelijkbaar is met Nederland. Juist in deze regio speelt Nederland een belangrijke rol. Schoustra was erbij toen in 2019 de regeringsleiders van Nederland en Vietnam (Mark Rutte en Nguyen Xuan Phuc) hun handtekening zetten onder een Memorandum of Understanding (MoU) met afspraken over watermanagement en voedselproductie. “De samenwerking tussen beide landen was er al, deze MoU gaf daar een zwengel aan. Met resultaat: op dit moment wordt een groot aantal water- en landbouwprojecten uitgevoerd met betrokkenheid van Nederlandse landbouwbedrijven en kennisinstellingen, ter waarde van maar liefst €50 miljoen.”
Lees verder onder foto
Van rijst naar groenten, fruit en vis
Klimaatadaptatie staat hierbij centraal. De gevolgen van de klimaatverandering pakken rampzalig uit voor de rijstteelt in het deltagebied. “De uitdaging is nu om duurzame voedselketens te ontwikkelen die passen bij de veranderende productieomstandigheden. Er liggen kansen voor groente- en fruitproductie en zeker ook voor aquacultuur. De samenwerking tussen Vietnam en Nederland is op die sectoren geconcentreerd.”
Productie van garnalen
Vietnamese en Nederlandse bedrijven werken sinds 2019 samen in ShrimpTechVietnam. Het bilaterale samenwerkingsverband wil de productie van garnalen in de Mekongdelta vergroten en duurzamer maken. Diervoerbedrijf Skretting is een van de Nederlandse partners.
Stroomversnelling in samenwerking
Recent waren vertegenwoordigers van betrokken Nederlandse partijen in Vietnam op bezoek. Schoustra: “Dat was een waardevolle missie. Vietnam staat in Nederland hoog op de agenda, veel overheden en privaat/publieke instanties zijn hier actief. Een aantal ministeries, RVO, de topsectoren, Nuffic, noem maar op. Zo’n missie leidt tot gezamenlijke agenda’s en samenvoeging van ontwikkelingsbudgetten. Er is nu sprake van een stroomversnelling in de bilaterale samenwerking.”
Handelsakkoord EU en Vietnam
Het handelsakkoord tussen de Europese Unie en Vietnam, van kracht gegaan op 1 augustus 2020, beidt kansen voor de Vietnamese agrofoodsector, zegt Schoustra. “De regering in Hanoi heeft hoge ambities, zij wil in Zuidoost-Azië een belangrijke speler worden als voedselproducent en - exporteur. Het handelsakkoord met de EU vergroot de mogelijkheden daartoe. Export naar Europa vraagt om een kwaliteitsslag op het gebied van duurzame productie, voedselveiligheid, logistiek en verwerking. Juist Nederlandse bedrijven kunnen bij die transitie ondersteuning bieden.”
Lees verder onder foto
Export naar Vietnam
Het handelsakkoord biedt volgens de vertrekkende landbouwraad ook kansen voor het exporterende bedrijfsleven in Nederland. “Vooral op het gebied van technologie, maar zeker ook agroproducten als zuivel en fruit. Met een groeiende welvaart neemt de vraag in Vietnam naar bijvoorbeeld kaas toe.”
Nederland als voorbeeldland
Het agrobedrijfsleven in Vietnam staat open voor samenwerking met Nederlandse partijen, is de ervaring van Schoustra. “Ons land staat er goed op. De Nederlandse landbouwsector wordt gezien als gidsland. Zeker omdat beide landen voedsel produceren in een deltagebied. De productieomstandigheden zijn vergelijkbaar. Nederlandse boeren kampen net als hun Vietnamese collega’s met verdroging en verzilting.”
Verpletterende indruk
In zijn contacten met de Vietnamese overheid sprak hij vaak over innovatieve Nederlandse agrotechnologie. “Dat hoort men dan belangstellend aan. In 2019 namen we de Vietnamese minister van Landbouw mee naar Nederland. Daar zag hij met eigen ogen wat wij doen op het gebied van ketensamenwerking, precisielandbouw en vermindering van het gebruik van bestrijdingsmiddelen en antibiotica. Tijdens dat bezoek werd theorie voor hem praktijk. Dat maakte op hem en zijn metgezellen uit het bedrijfsleven een verpletterende indruk.”
Bureaucratie
Vietnam is niet altijd een makkelijk land om zaken te doen, waarschuwt hij. “Je krijgt hier te maken met corruptie en bureaucratie, aankoop van land is complex. Daarom is het belangrijk om een betrouwbare Vietnamese businesspartner te zoeken die de taal spreekt en een netwerk in het land heeft. Als je dat lukt, kun je ver komen.”
Hij is een geduldiger mens geworden. “Dat word je vanzelf in dit land. Het duurt best lang voordat de definitieve handtekening is gezet. Op het laatste moment kunnen zaken veranderen. Dat vraagt flexibiliteit en geduld. Op dat vlak heb ik wel een stap gezet.”
Contact
Landbouwteam Vietnam
Email: han-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgroVietnam