Voedselverlies in Kenia biedt kansen voor Nederlandse ondernemers
Dagelijkse uitdagingen in het Keniaanse voedselsysteem zijn voedselzekerheid, duurzame productie en het versterken van ondernemerschap en werkgelegenheid. Ervaringen en kennis vanuit de Nederlandse agrifood sector hebben potentie om bij te dragen aan deze uitdagingen. Zeker op het terrein van voedselverliezen.
De Nederlandse Ambassade in Kenia werkt in samenwerking met Wageningen University & Research en Larive International aan een analyse van het voedselsysteem. Doel van deze analyse is om bij te dragen aan de transitie naar duurzame, veerkrachtige en inclusieve voedselsystemen. De focus ligt op voedselverwerking en agrologistiek.
Tekst gaat onder foto verder
Er wordt gekeken naar de factoren die voedselverspilling beïnvloeden binnen de Keniaanse voedselsystemen. De analyse richt zich op de mango-, avocado- en pluimveeketen en analyseert de trends en ontwikkelingen die invloed hebben op de verliezen.
Daarnaast is de blik gericht op de mogelijkheden om samenwerking tussen Keniaanse en Nederlandse partijen op gang te brengen om zo een bijdrage te leveren aan het terugdringen van voedselverliezen. De benadering vindt plaats vanuit drie invalshoeken: technologisch, economisch en institutioneel.
Voedselverliezen als potentie voor ondernemerschap
Volgens schattingen van de FAO gaat een derde van al het voedsel dat wereldwijd geproduceerd wordt, verloren voordat het de consument bereikt.
'In Kenia gaat een groot deel van de productie verloren aan het begin van de keten, dichtbij het productieproces'
Voedselverliezen komen voor in de hele voedselketen, vanaf de boerderij tot de consument. In Kenia en vele andere landen in Oost-Afrika gaat een groot deel van de productie verloren aan het begin van de keten, dichtbij het productieproces, vooral tijdens de opslag en gedurende het transport. Met name verse groenten en fruit en andere vergankelijke producten zoals vlees en zuivel ondervinden veel verliezen.
Meestal zijn de oorzaken van de verliezen te wijten aan financiële, bestuurlijke en technische factoren, gebrek aan goede opslag- en koelfaciliteiten, extreme klimatologische omstandigheden, gebrekkige infrastructuur, beperkte initiatieven op het terrein van voedselverwerking en gebrek aan regie binnen voedselketens.
Nederlandse kennis en ervaring binnen de agrifoodsector, vooral in agrologistiek, opslag, transport, distributie en voedselverwerking hebben de potentie om bij te dragen aan het vinden van strategieën om voedselverliezen in de Keniaanse landbouwsector terug te dringen.
Tekst gaat onder foto verder
Belang landbouwsector
Landbouw is een van de belangrijkste sectoren in Kenia en een belangrijke bron van voedsel. 80% van de bevolking is direct afhankelijk van landbouw als voedselbron en inkomen. Daarnaast is de landbouwsector verantwoordelijk voor 65% van de export opbrengsten.
“De verliezen na de oogst in Kenia worden geschat op 20%. Desondanks is er nog relatief weinig aandacht voor voedselverwerking en agrologistiek. De verliezen in de groente- en fruitketen kunnen zelfs oplopen tot 50%,” zegt Herman Snel, teamleider voedselsysteem analyse van de WUR.
De bevolking in Kenia groeit naar verwachting tot 90 miljoen inwoners in 2050. Deze groei gaat ongetwijfeld gepaard met toenemende druk op de voedselvoorziening en op het duurzaam gebruik van natuurlijke hulpbronnen.
Grote hoeveelheden van de landbouwoogst gaan verloren voordat ze de markt of consument bereiken. De verliezen treffen zowel kleinschalige als commerciële producenten in alle schakels van de keten (tussenhandelaren, leveranciers, distributeurs, markthandelaren, exporteurs, groothandelaren). Deze verliezen onttrekken aanzienlijke inkomsten uit de nationale economie en hebben een sterke invloed op de inkomsten van (kleinschalige) producenten en handelaren. Daarnaast beïnvloeden de verliezen ook de lokale en nationale voedselzekerheid doordat minder voedsel beschikbaar is voor consumenten.
Transitie voedselsysteem is nodig
De uitdagingen onderstrepen de noodzaak om te innoveren en om een koers uit te zetten om de manieren van productie en consumptie radicaal te veranderen. Dat geeft een effectieve invulling aan de duurzame ontwikkelingsdoelen van de VN en de doelen van de Malabo-declaratie die Kenia heeft ondertekend.
Om voedselzekerheid te waarborgen voor de groeiende bevolking zou Kenia zich in toenemende mate moeten inzetten voor een transitie naar een voedselsysteem waarin de netto landbouwproductie toeneemt en de voedselverliezen verminderen. Voedsel moet duurzaam en efficiënt worden geproduceerd, verwerkt en gedistribueerd. Dit biedt kansen voor voedselproducenten, ondernemers en andere partijen in de voedselketen. Daarnaast heeft de transitie naar een duurzaam voedselsysteem de potentie om werkgelegenheid te bieden aan vrouwen en jongeren, betere inkomens te waarborgen voor producenten en voedselzekerheid positief te beïnvloeden.
“De WUR voedselsysteem studie toont aan dat de Keniaanse landbouwsector in de afgelopen decennia een sterke groei heeft doorgemaakt als we kijken naar de productie, productiviteit en groeiende oriëntatie naar de (export) markt. Desondanks hebben de behaalde successen nog niet geleid tot structurele verbetering met betrekking tot voedselzekerheid en het bestrijden van armoede” geeft Herman aan.
De uitkomsten van de analyse worden gebruikt door de Nederlandse Ambassade in Kenia om in samenspraak met lokale partners Keniaans-Nederlandse samenwerkingsverbanden op te zetten. Hierbij ligt de nadruk op versterking van de samenwerking tussen kennisinstituten, ondernemers en dienstverleners die bestaande know-how en ervaring praktisch toepasbaar kunnen maken.
Voor meer informatie over de analyse van het voedselsysteem en voedselverliezen in Kenia kunt u contact opnemen met Herman Snel, teamleider voedselsysteemanalyse.
Landbouwteam Kenia
E-mail: nai-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLAgriKenya
Juni 2021