Nederlandse frites in Kenia
De aardappelindustrie is één van de meest vooruitstrevende en veelbelovende landbouwsectoren in Kenia. De afgelopen jaren heeft Nederland zich als een sterke speler in de Keniaanse aardappelketen bewezen, waarbij niet alleen de aardappelproductie is toegenomen, maar ook transport en opslag, kennisverspreiding en innovatie gestimuleerd zijn.
Voedselzekerheid is sinds de aantreding van president Uhuru Kenyatta uitgeroepen als één van de vier belangrijkste punten op de politieke agenda. Voor de Keniaanse aardappelsector heeft dit geleid tot veranderingen in de productieprocessen. Doel is om aardappelen weerbaarder te maken tegen ziektes, bacteriën en klimatologische invloeden, de kwaliteit van de aardappelen te verhogen en het productieproces te verduurzamen.
Door een groeiende middenklasse, veranderende behoeften van de Kenianen en een verschuiving in de economie, hebben twee Nederlandse innovatieve aardappelondernemers een gat in de Keniaanse aardappelsector gevonden. Deze ondernemers zagen de veranderingen in de markt als een mogelijkheid om waarde te creëren aan de aardappel. Dat dezen zij door naast het telen van aardappels, een stap verder te gaan en zich ook op voorgekookte aardappels en frites te richten. Onlangs heeft Warmolt Tonckers, eigenaar van Mollyflowers, de opening van zijn Molly Chips gelanceerd. Jean-Pierre Dekker van New Holland Chips is druk met het creëren van nieuwe partnerschappen met restaurants in de hoofdstad Nairobi om zijn frites met speciaal geteelde aardappels aan de man te brengen
Opkomst aardappelsector
In 2015 werd New Holland Chips opgericht door Jean-Pierre in de provincie Laikipia. “In de tijd dat wij begonnen met de aardappelindustrie was ondernemen in Kenia nog relatief onbekend. De gunstige kansen in Kenia maakten het aantrekkelijk voor mij om in Kenia te investeren”, vertelt Jean-Pierre Dekker. Hoewel het gebied in eerste instantie niet populair was onder de entrepreneurs, vestigden in de loop van de jaren steeds meer ondernemers in het gebied. Door de zware eisen die KEPHIS (Kenyan Plant Health Inspectorate Services) aan de invoerrechten van de pootaardappel stelde, ontstond er vaak vertraging in het productieproces waardoor ontwikkelingen niet altijd even snel gingen. Ondertussen heeft New Holland Chips in samenwerking met Danespo, een moderne fabriek met opslag gebouwd. De eerste testen voor de verwerking van de aardappelen door de gloednieuwe machines worden op een professionele manier uitgevoerd.
Warmolt Tonckers, eigenaar van Mollyflowers, verliet met liefde het koude Nederlandse klimaat 22 jaar geleden, om zijn bedrijvigheid in de Keniaanse weersomstandigheden voort te zetten. Na vijf jaar ervaring in de Keniaanse bloemenindustrie, besloot Warmolt over te stappen naar de aardappelsector en meer lokale producten te verbouwen. In de tijd waarin het ‘seed potato project’ (een project gefinancierd door de Nederlandse Ambassade in Nairobi) gelanceerd werd, werd het toegankelijker voor de Nederlandse ondernemers om met pootgoed te werken. Nieuwe rassen werden geregistreerd en de weg voor ondernemers werd vrijgemaakt om verschillende aardappelvariëteiten te verbouwen en te verkopen. Na een periode van vallen en opstaan, werken er intussen 60 tot 70 werknemers op de vier boerderijen van Warmolt, en beschikt hij over een stuk land van ten minste 2,5 hectare.
Groeiende middeninkomens
De aardappel zit al jaren in het Keniaanse dieet verwerkt. Door de opkomst van de middenklasse en daarbij een verandering in het eetpatroon, vormen de Kenianen een perfect doelgroep voor de Nederlandse ondernemers.
Op dit moment betreft de afzetmarkt van New Holland Chips voornamelijk restaurants in Nairobi, maar er zijn plannen om de komende jaren flink uit te breiden. Het doel is dat de producten op verschillende locaties en in verschillende winkels verkocht worden. Naast de verkoop van de standaardaardappel draait Jean-Pierre nu ook testen met de nieuwe installatie om voorgekookte, voorverpakte, voor-gekoelde en voor-gefrituurde aardappels te leveren. Het bedrijf is daarmee koploper in Kenia.
Jean-Pierre gebruikt een weefselkweekmethode om zijn pootgoed te vermeerderen. De rassen die hieruit voorkomen, gebruikt Jean-Pierre voor de productie van zijn frites.
Na vier weken testen en experimenteren, opende Mollyflowers in januari 2018 zijn eerste friteszaak, genaamd Molly Chips, in Tigoni. De doelgroep betreft momenteel de studenten van de internationale universiteit in Tigoni, maar het streven is om uit te breiden naar verschillende locaties in de omgeving van Nairobi. “De kwaliteit van de aardappel, die vol zit met nutriënten, zal helpen om bij te dragen aan voedselzekerheid in Kenia.”
Duurzaam ondernemen
Als Mollyflowers één ding de afgelopen jaren heeft geleerd, is het wel dat duurzaam en vooral biologisch en organisch produceren het meest gunstige effect op zowel de productie als op de winst heeft. “Wij gebruiken bijvoorbeeld mest van de Masai en biologische bestrijdingsmiddelen van Koppert, waaronder goedaardige schimmels en organische stoffen. Dit is de enige manier om te overleven.” Warmolt bakt de frieten voor in de ‘air fryer’, en wil lokale canola-olie, een plant die door boeren in de regio vaak gebruikt wordt voor vruchtwisseling om bodemziekten te voorkomen, gebruiken om de frieten na te frituren; “Dit is niet alleen beter voor het milieu, maar ook gezonder.”
New Holland Chips houdt zich ook bezig met duurzame productiemethoden en het creëren van bewustzijn omtrent duurzaamheid in de maatschappij en lokale gemeenschappen in de provincie. Zo werkt Jean-Pierre met 350 lokale entrepreneurs en boeren en helpt hij de ondernemers bij het vinden van een balans tussen een goede oogst aan de ene kant, met een zo’n minimale impact op het milieu aan de andere kant. Daarnaast is New Holland Chips bezig met lokale projecten om bewustzijn te creëren bij de inwoners van de regio; “Laatst hebben wij een plastic opruimactie gedaan, waarbij de participanten een frietje met mayo kregen in ruil voor het opruimen van plastic op de straten.”
Glansrijke toekomst
Zowel Mollyflowers als New Holland Chips zien de toekomst van de aardappelketen positief in, ondanks dat ondernemen in Kenia vele uitdagingen kent. Met voedselzekerheid op de politieke agenda, groeiende middeninkomens, een uiterst geschikt klimaat en de aanwezige liefde voor aardappels, ziet de ontwikkeling van de aardappelindustrie er de komende jaren in Kenia glansrijk uit.
Voor meer informatie over de aardappelketen, of vragen aan Mollyflowers of New Holland Chips, kun je contact opnemen met onze landbouwraad e-mail: nai-lnv@minbuza.nl of als u andere vragen hebt voor de landbouw afdeling. Voor andere updates, activiteiten en artikelen en meer volgt u ons op Twitter @NLAgiKenya en meld u aan voor onze nieuws brief door ons een mail te sturen. Voor algemene vragen aan de ambasade kijkt u op deze website.