Naadloze bloemenketen Kenia-Nederland

Het doel van deze Holland Flower Alliance is een naadloze keten die zorgt voor de beste kwaliteit van de producten, de hoogste snelheid van vervoer en de laagste kosten. Als eerste wordt gekeken naar het belangrijkste importland voor bloemen: Kenia.

Marcel Claessen, chief operating officer bij Royal FloraHolland, ziet het grote belang van een naadloze bloemenketen. “Onze business globaliseert. Producten komen van steeds verder weg naar Nederland, en ook de afzetlocaties zijn steeds meer verspreid. Vroeger was onze markt groot-Europa, maar nu worden markten verderop steeds belangrijker. Om te zorgen dat Nederlandse kwekers en exportbedrijven straks ook nog een leidende rol hebben, moet je de juiste initiatieven nemen, zoals deze samenwerking.”

Verlenging vaasleven

KLM Cargo-topman Marcel de Nooijer licht toe: “Het zogenoemde vaasleven is cruciaal in de rozenhandel. Vanaf het moment dat het product naar de klant gaat, zijn tijd en temperatuur de componenten die de waarde van het product bepalen. Hoe effectiever de keten is georganiseerd, hoe langer het uiteindelijke vaasleven en hoe hoger de waarde.”

Om dit te bereiken, zetten de drie partijen in op twee verbeterpunten:

1. Beschrijving en inrichting van de ideale keten. De verschillende logistieke schakels moeten naadloos in elkaar overgaan. Holland Flower Alliance wil de ideale keten beschrijven; vanaf de kwekerij in Kenia tot aan de bloemenveiling in Aalsmeer. Specifiek wordt gekeken naar maatregelen ter verbetering van de cool chain en gestandaardiseerde verpakking van bloemen.
2. IT-integratie via een onafhankelijk dataplatform waarop alle spelers in de keten zijn aangesloten. Middels het platform informeren de partijen elkaar en kunnen ze informatie ophalen. Zo is de status van elke zending voor iedereen inzichtelijk. Hierdoor kunnen alle schakels in de keten hun logistieke proces beter inplannen en worden wachttijden voorkomen.

Realtime monitoring

Daarnaast werkt FlowerWatch vanuit haar kantoren in Nederland, Kenia en Japan aan de regie op kwaliteitsgebied. Het monitoren van ketens gebeurt deels met temperatuur dataloggers, maar waarom zou je achteraf willen weten waar het fout is gegaan? Als je realtime weet of koelcellen in de hele keten goed werken, dan heb je iedere dag weer de bevestiging dat partners de gemaakte afspraken nakomen.

Drie bedrijven met Nederlandse wortels; Bexter in Nederland en Upande en FlowerWatch in Kenia hebben gezamenlijk een realtime monitoring netwerk uitgerold, waardoor op ieder moment de actuele prestatie van de gekoelde keten inzichtelijk is.

Toon de Jong, mede-eigenaar van Bexter, heeft met zijn team het online platform ontworpen en breidt het netwerk aan Europese kant uit. Mark de Blois, (CEO van Upande), levert en onderhoudt de hardware en werkt aan nieuwe sensors. Jeroen van der Hulst, (FlowerWatch) werkt aan optimaal presterende bloemenketens.

Aanloopfase achter de rug

Nieuwe techniek ontwikkelen in een snel groeiende economie als Kenia biedt een enorme kans, maar brengt ook uitdagingen mee. Nu de aanloopfase achter de rug is, kijken de drie partners met vertrouwen vooruit. Mark de Blois (Upande in Kenia): “FlowerWatch is nu in staat om haar klanten besluiten te laten nemen op basis van real time data, dankzij de integratie van talloze sensoren aan het internet. Van de potentie van deze ontwikkelingen hebben we nog maar het begin gezien.”

Jeroen van der Hulst: “De bloemenindustrie is in 15 jaar tijd geglobaliseerd. Nederland is nog steeds de fysieke draaischijf, maar de netwerken buiten Nederland groeien hard. Dit is de kans om de business volwassen te laten worden, het gaat niet meer om als eerste een markt te ontdekken, of de eerste te zijn met een nieuwe cultivar, het gaat erom dat onze ketens efficiënter werken dan andere ketens.”

Bloementransport over zee

Per dag worden miljoenen snijbloemen, vooral rozen uit Kenia, via de lucht naar Nederland vervoerd. Bij zeetransport zou de CO2-footprint van een roos aanzienlijk kleiner zijn. Bovendien, het is ook goedkoper. Anton Bril (VGB): “De uitdaging is om de bloemen drie weken lang tijdens transport goed te houden, zodat het vaasleven bij de consument niet minder wordt.”

Dit jaar maart sluiten onderzoekpartners VGB en Wageningen UR het GreenCHAINge-project af. Tijdens het project zijn vier zeevrachten uitgevoerd en is er een nieuw zeevrachtprotocol voor rozen ontwikkeld. Hierbij is vooral gekeken naar verbeteringen die leiden tot lagere na-oogstverliezen.

De samenwerking tussen de commerciële partijen en onderzoekcentra Royal FloraHolland, Wageningen UR, Flora Life, Chrysal en FlowerWatch was uniek en stond toe dat er een volledig protocol ontwikkeld en getest kon worden voor de hele sector.

Uitvoerbaar protocol

Het protocol is gebaseerd op twee principes, ‘goede kwaliteit’ en ‘makkelijk uitvoerbaar’. Uitgangspunt voor de goede kwaliteit is dat de kwaliteit van de rozen bij aanvang geschikt is voor zeevracht, door middel van de juiste voorbereiding en een goede cool chain. Het protocol is zo ontworpen dat rozenkwekers eraan kunnen voldoen zonder hulp van een adviseur.

Naast het ontwikkelen van het protocol werd er ook een ‘standard measuring’ zeevracht-box ontworpen. Deze is zo gemaakt dat hij perfect geladen kan worden in een 40ft reefer container. Er is ook een matrix ontworpen voor de laadratio, zodat de handelaar exact weet hoeveel rozen in een doos passen voor de ideale lading. Bovendien werd het effect van luchtventilatiegaten, zakken en liners getest om een juiste balans voor het microklimaat te vinden dat de schimmelziekte Botrytis voorkomt zonder de rozen te dehydrateren.

Helaas kon er geen eenduidig eindbeeld gegeven worden voor de ideale verpakking omdat de laatste container te maken had met vrieskou.

Landbouwteam Nairobi, Kenia

Maart 2017