Ierse agrofoodsector staat voor forse klimaatuitdaging
De agrofoodsector is zeer belangrijk voor de Ierse economie. De sector is goed voor bijna 15% van de werkgelegenheid buiten de hoofdstad Dublin. Ierland is trots op zijn groene, op gras gebaseerde veehouderij. De landbouw- en voedingsmiddelenindustrie in Ierland staat als grootste uitstoter van broeikasgassen wel voor enorme uitdagingen op het gebied van klimaat en biodiversiteit.
In juli 2022 is de Ierse regering het eens geworden over een doelstelling van 25% reductie van de CO2-uitstoot voor de landbouwsector voor 2030. Tegelijkertijd lanceerde het Department of Agriculture Food and the Marine (DAFM) de Food Vision 2030-strategie. De ambitie van het land is om ‘wereldleider in duurzame voedselsystemen’ te zijn. De strategie kent vier missies:
- Een klimaatslimme, ecologisch duurzame agrifoodsector,
- Levensvatbare en veerkrachtige primaire bedrijven met verbeterd dierwelzijn,
- Voedsel dat veilig, voedzaam en aantrekkelijk is; vertrouwd en gewaardeerd in binnen- en buitenland,
- Een innovatieve, concurrerende en veerkrachtige agrifoodsector, gedreven door technologie en talent.
Deze missies zetten de toon voor de sector voor de komende jaren. Klimaatverandering heeft impact op elk van deze missies.
Meer extreme weersomstandigheden
De voorspelbaarheid van het weer en van de groeiseizoenen over vele decennia is een van de redenen dat het op gras gebaseerde landbouwmodel in Ierland zo'n succes is. Dat is aan het veranderen. Meer extreme weersomstandigheden hebben de afgelopen jaren impact gehad op agrarische bedrijven. De warmere zomers leiden tot droogteperioden, waardoor de opbrengsten afnemen, vooral in de akkerbouwsector. Volgens het Environmental Protection Agency is de jaarlijkse regenval afgelopen 30 jaar juist toegenomen, en wel met 6%.
Strengere regelgeving
De regelgeving voor de agrarische sector is aangescherpt. De emissie van broeikasgassen moet omlaag, terwijl de waterkwaliteit en biodiversiteit moeten verbeteren. De waterkwaliteit is sinds 2015 achteruitgegaan. Als gevolg van uitspoeling van landbouwgronden zijn de stikstof- en fosfaatgehalten in mariene en zoete wateren gestegen.
Hoewel er in de sector nog veel onzekerheid is richting 2030, gaat de Ierse landbouw de uitdagingen aan door alternatieve productiemethoden en technologieën te zoeken. In de afgelopen jaren zette de sector grote stappen in de richting van duurzame voedselsystemen, met forse investeringen om grondstoffen efficiënter te benutten.
Sleutelrol voor landbouw
Als grootste economische sector speelt de Ierse landbouw een sleutelrol bij het verminderen van de nationale emissie van broeikasgassen. Tegelijkertijd moet de landbouw toekomstbestendiger worden. Daarbij richt de sector zijn vizier op de overheid die haar verantwoordelijkheid moet noemen op het terrein van onderzoek, subsidies en voorlichting.
Mitigerende maatregelen
Het agentschap Teagasc is verantwoordelijk voor onderzoek, ontwikkeling en invoering van klimaatmaatregelen in de agrarische sector. Teagasc heeft een model ontwikkeld op basis waarvan zij kosteneffectieve maatregelen adviseert aan boeren om de CO2-emissie te verminderen. Het semi-overheidsagentschap Bord Bia accrediteert boerderijen op basis van een kwaliteitsprogramma. Boeren ontvangen een berekening van de CO2-voetafdruk van hun bedrijf die zij kunnen gebruiken om de uitstoot van hun bedrijf verder te verminderen.
'Ierland kijkt steeds meer naar Nederland voor oplossingen die haar eigen agrofoodsector kunnen helpen haar doelen te bereiken'
Publiek-private samenwerking
Publiek-private samenwerking wordt in Ierland als cruciaal gezien om de CO2-reductie van 25% tegen 2030 te halen en om de landbouw meer natuurinclusief te maken. Teagasc heeft daarom een publiek-private samenwerking, het Sign Post Farms-programma, gelanceerd om de waterkwaliteit, biodiversiteit en duurzaamheid te verbeteren en de emissies van broeikasgassen op boerderijniveau te verminderen.
Beter graslandbeheer
Dit programma kijkt niet alleen naar de vermindering van de CO2-uitstoot, maar ook naar de rol van technologie en natuurherstel. Het programma bevordert de volgende acties:
- vermindering van het kunstmestgebruik,
- beter graslandbeheer, bijvoorbeeld door gebruik van klaver,
- verbetering van de bodemvruchtbaarheid,
- veevoer met minder eiwit,
- verbetering van de biodiversiteit.
Bonussen van zuivelindustrie
De zuivelindustrie verstrekt bonussen aan boeren die acties ondernemen om de natuur en de waterkwaliteit te verbeteren en de CO2-uitstoot te verminderen. De industrie levert ook inheemse bomen aan boeren om hiermee de biodiversiteit te verbeteren. De eco-regelingen in het nieuwe GLB kunnen ook bijdragen aan een veerkrachtiger en meer natuurinclusieve landbouwsector.
Rol van Nederlandse bedrijven
Omdat Ierland en Nederland voor vergelijkbare uitdagingen staan, kijkt Ierland steeds meer naar Nederland voor oplossingen die haar eigen agrofoodsector kunnen helpen haar doelen te bereiken. Ierland ziet Nederland als koploper op het gebied van agritech en innovatie. Daarom liggen er zeker kansen voor technologie uit Nederland.
De Ierse veehouderij heeft bijvoorbeeld behoefte aan digitale monitoringsystemen die de gezondheid en het welzijn van dieren ten goede komen. Als het gaat om bemesting zijn er mogelijkheden voor Nederlandse mesttechnologiebedrijven om hun producten in Ierland te laten zien.
Agrobosbouw
De belangstelling in Ierland voor agrobosbouw en agrarisch natuurbeheer groeit. Dit biedt ook mogelijkheden voor Nederlandse experts om kennis en technologie op dit gebied uit te wisselen.
Contact
Landbouwteam VK en Ierland (Aoife Feeney)
E-mail: dub-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLinIreland
November 2022