Bodemkwaliteit op agenda in Hongarije en Servië

De Alpen gaan oostwaarts over in de glooiende heuvels van Transdanubië voordat ze de “Alföld” bereiken, ook bekend als de Pannonische of Grote Laagvlakte. De landbouw op de rijke bodems in deze vlakte maakt het mogelijk om de Hongaarse bevolking van 9,8 miljoen mensen te voeden en jaarlijks het overeenkomstige voedselpakket voor 14 miljoen mensen te exporteren.

_{Lees verder onder afbeelding}

Grootschalige akkerbouw

De landbouw gebruikt 73% van de totale oppervlakte van Hongarije. Akkerbouw is de belangrijkste agrarische sector. De productie vindt plaats op verschillende bodemsoorten: cambisol, fluvisol, phaeozem en het 'vlaggenschip' van de Hongaarse bodem: chernozem.

Het grootste deel van de Hongaarse landbouwproductie concentreert zich op de Pannonische Laagvlakte, op akkerbouwpercelen van vaak duizenden hectares groot. Deze laagvlakte, ook wel ‘poesta’ genoemd, is een uitgestrekt, overwegend vlak gebied. Het landschap is gevarieerd met graslanden, halfdroge zandformaties, rivierterrassen, lössplateaus, moerassen en meren. De vlakte is zo’n 100.000 km² groot en ligt in vijf landen.

Rivieren afgesneden en dijken aangelegd

De Pannonische laagvlakte heeft veel kenmerken van een steppe, een landschap dat nergens anders in het westen te vinden is. De bodem weerspiegelt orthografische, geologische en microklimatologische omstandigheden en last but not least: ook menselijke invloeden. De enorme kanalisatie- en drainagewerken uit de 19e eeuw waren bedoeld om meer land te winnen voor landbouwproductie, vooral in het tijdperk van de 'graanconjunctuur’. Rivierbochten werden afgesneden en 4.200 kilometer aan dijken werd aangelegd. Het landschap met natuurlijke moerassen, graslanden en eikenbossen veranderde in bouwland.

Fluvisol is hier een veel voorkomende bodemsoort. Zoute gronden zijn minder belangrijk voor de landbouw. Hun echte waarde ligt in de waardevolle natuurlijke ecosystemen. Een deel van deze gronden is van nature geëvolueerd als gevolg van een hoog zoutgehalte in het grondwater, maar in veel gebieden komt hun evolutie rechtstreeks voort uit de late drainagewerken.

Productie minder voorspelbaar door klimaatverandering

Goed bodemmanagement is noodzakelijk

Voor het behoud van duurzame voedselproductie op de lange termijn zijn een goed bodemmanagement en duurzaam gebruik van grondwaterreserves noodzakelijk. De nationale irrigatiestrategie heeft tot doel om het geïrrigeerde areaal in de periode tot 2030 op te voeren tot 300.000 hectare, om de gevolgen van droogte op te vangen. Het huidige geïrrigeerde oppervlak ligt nog ruim onder het potentieel. Niet-duurzaam gebruik van water kan leiden tot uitputting en verzilting van watervoerende lagen. Mede hierom staat precisielandbouw in de schijnwerpers en wordt er actief naar veelbelovende precisie-oplossingen gezocht .

Klimaatadaptatie en -mitigatie staan ​​hoog op de landbouwagenda in Hongarije. De bodem speelt daarbij een belangrijke rol. Bij de opslag van koolstof in de bodem, zijn vooral de zwarte, chernozem bodems van groot belang. Deze kostbare bodem heeft meer aandacht nodig van boerengemeenschappen. Het is een natuurlijk geschenk in dit deel van de wereld en mag nooit als vanzelfsprekend worden beschouwd. De zwarte bodems vormen het westelijke deel van de Pannonische Laagvlakte en grote delen in het zuiden van Hongarije, waar zij verder doorlopen in de 'graanschuur' van Servië: de Vojvodina.

Vojvodina, natuurlijk onderdeel van de Pannonische vlakte

In het zuiden grenst Hongarije aan Servië. Als er geen inspectieposten zouden zijn, zou je de grensovergang naar het andere land niet merken. Vojvodina, de noordelijke provincie van Servië, is een natuurlijk onderdeel van de Pannonische vlakte. Net als in het Hongaarse deel, is de rijke bodem ideaal voor landbouw. Hier worden vooral gewassen als maïs, tarwe, soja en zonnebloemen geteeld.

De intensieve monocultuur is een erfenis uit het verleden, toen Servië een grote exporteur van granen was. Deze vorm van landbouw is tot op de dag van vandaag behouden. Gebrek aan relevante agromilieumaatregelen in het Servische landbouwbeleid en een onderontwikkelde veehouderij leiden tot een niet-duurzaam gebruik van de bodem. Vruchtwisseling is een uitzondering en door overmatig gebruik van minerale meststoffen en onvoldoende agrotechnische maatregelen neemt de bodemvruchtbaarheid af.

_{Lees verder onder afbeelding}