Saoedi-Arabië en Emiraten verspillen jaarlijks ruim €11 miljard aan voedsel
De 34 miljoen inwoners van Saoedi-Arabië verspillen maar liefst €9 miljard aan voedsel op jaarbasis. Voor de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) ligt dit bedrag op €2,1 miljard op een bevolking van bijna 10 miljoen. De voedselverspilling per inwoner is meer dan het dubbele van het wereldwijde gemiddelde (74 kilo). Het vraagstuk staat prominent op beide overheidsagenda’s.
Het besteedbaar inkomen in Saoedi-Arabië is afgelopen decennia sterk toegenomen. Dat heeft geleid tot een andere leefstijl waarbij er minder waardering is voor voedsel. Dit geldt met name voor jongere generaties.
Lees verder onder foto
Er wordt in de Golfregio extreem veel voedsel verspild. Gastvrijheid, waar het aanbieden van ruime hoeveelheden voedsel onderdeel van uitmaakt, is onlosmakelijk verbonden met de Arabische cultuur. Dit gecombineerd met hoge inkomens en consumentisme zorgt dat Saoedi-Arabië per inwoner een van ’s-werelds meest verspillende landen is. In de VAE, een land dat sterk afhankelijk is van toerisme, zijn de verliezen in de horeca en hotelindustrie fors.
Hoewel religie predikt dat men voedsel en natuur moet waarderen, en Saoedi-Arabië en de VAE beide zeer religieuze landen zijn, leidt betaalbaar voedsel in de praktijk toch tot veel voedselverspilling.
Toenemende bezorgdheid
Lage olieprijzen en de waarborg van goede besteedbare inkomens voor Saoedische families, lopen parallel met de implementatie van de Saudi Vision 2030, de langetermijnvisie die de Saoedische economie diverser, duurzamer en minder olie-afhankelijk moet maken. Volgens het Saoedische Ministry of Environment, Water and Agriculture (MEWA) importeert Saoedi-Arabië jaarlijks zo’n $22 miljard aan voedsel, ofwel 80% van diens voedselbehoefte. 19% hiervan komt op stortplaatsen terecht.
De voedselproductie in Saoedi-Arabië is afgelopen jaren sterk toegenomen. Waterschaarste is aanleiding voor MEWA om de landbouwsector te ontwikkelen, het moet duurzamer en efficiënter. Als gevolg daarvan krijgt onnodige voedselverspilling in de lokale productie meer aandacht.
Aan het begin van de ramadan dit jaar sprak VAE Minister of State voor Voedselzekerheid Almheiri over afname van voedselverspilling als gevolg van de corona-pandemie, omdat het voor de tweede jaar op rij verboden was voor de horecasector om buffetten te organiseren ter gelegenheid van het breken van het vasten (iftar) tijdens de ramadan. In een videoboodschap riep zij op bescheiden te zijn in wat er gekocht, bereid en aangeboden wordt aan voedsel.
'De VAE is voor maar liefst 90% afhankelijk van voedselimport'
Verspilling in cijfers
Saoedi-Arabië richtte een paar jaar geleden het National Program for Reducing Food Loss and Waste op, onder supervisie van MEWA en de Saudi Grain Organization (SAGO). De eerste opdracht was voedselverlies en –verspilling in kaart te brengen. Uit het eerste onderzoek in 2019 bleek dat jaarlijks 33% van het voedsel in Saoedi-Arabië wordt verspild. Uit de studie bleek dat elk individu zo’n 184 kilo aan voedsel per jaar verspilt, wat jaarlijks neerkomt op een bedrag van circa €9 miljard. De 33% voedselverspilling in Saoedi-Arabië bestaat uit 14,1% verlies en 18,9% verspilling. Het onderzoek is gebaseerd op de productgroepen uit onderstaande afbeelding. De afbeelding toont het verspillingspercentage per categorie.
De VAE is voor maar liefst 90% afhankelijk van voedselimport. Minister voor Voedselzekerheid Mariam Almheiri kondigde in februari 2020 aan dat de VAE van plan is de helft minder voedsel te verspillen in 2030. Gemiddeld wordt er in de VAE 197 kilo aan voedsel verspild per persoon.
Economisch belang
Saoedi-Arabië ’s grootste drijfveer om verspilling aan te pakken, is het economische belang hiervan. Er hangt een stevig prijskaartje aan voedselimport. Ook staat de overheid voor de uitdaging om het voedselverlies te verminderen en tegelijkertijd de lokale voedselproductie te verhogen en het watergebruik te laten afnemen.
De Saoedische overheid heeft tot nu toe vooral campagnes geïnitieerd die bedoeld zijn het bewustzijn over voedselverspilling te doen toenemen, zoals de “save it to last” campagne van MEWA. Er waren echter al inspanningen rondom dit onderwerp voordat de overheid zich ermee bezighield. Deze kwamen vooral voort uit de religieuze afkeuring van voedselverspilling. Een voorbeeld hiervan is Eta’am, ook bekend als de Saoedische voedselbank, die niet alleen voedsel inzamelt, maar ook campagnes initieert om distributie van voedsel te stimuleren. Eta’am is al enkele jaren actief, maar heeft slechts beperkt succes.
Vanuit klimaat bekeken valt de meeste last van de voedselverliezen op de exporterende landen, omdat het grootste deel van de klimaatimpact plaatsvindt aan het begin van de logistieke ketens. Hoewel Saoedi-Arabië 80% van diens voedsel importeert, zijn de gevolgen van voedselverspilling aan het einde van de keten toch een grote zorg geworden. MEWA en de gemeenten van de grotere steden zijn daarom gestart met het ontwikkelen van moderne stortplaatsen, om de uitstoot van verspild voedsel te doen afnemen. Saoedi-Arabië doet dit onder het motto van Sustainable Development Goal 12 “to ensure sustainable consumption and production patterns”.
Er wordt momenteel op beleidsniveau gesproken over wetgeving om voedselverspilling in de horecasector te bestraffen. De National program for Reducing Food Loss and Waste houdt zich bovendien bezig met de ontwikkeling van een programma om voor 2030 de voedselverspilling op nationaal niveau met 50% te verminderen.
Lees verder onder foto
Kansen voor Nederlandse bedrijven
Hoewel Saoedi-Arabië nog geen actieplan heeft met betrekking tot voedselverspilling, heeft de aandacht die het onderwerp krijgt er wel toe geleid dat de overheid er niet meer onderuit kan om campagnes en projecten te initiëren op het gebied van voedselverlies en afvalvermindering.
De volgende onderwerpen die gelieerd zijn aan voedselverlies bieden kansen waar Nederlandse bedrijven op kunnen inspelen:
- Het aanbieden van geavanceerde machines, trainingen en opgeleid personeel voor de oogst om voedselverlies te doen afnemen, met name in de groeiende tuinbouwsector.
- Bedrijven die verbeteringen voor de voedselverwerkende industrie en de cold supply chain (met name winkels en vervoer) kunnen bieden. Een aanzienlijk deel van het voedsel vergaat al voor het de consument bereikt, of kan niet geconsumeerd worden voor het bederft vanwege de lange transportafstanden.
- Bedrijven die verspild voedsel kunnen recyclen tot diervoeding. De goedontwikkelde zuivelindustrie in Saoedi-Arabië importeert noodgedwongen duur veevoer, nadat MEWA binnenlandse producten heeft verboden. In het verleden werd overtollig voedsel al aan vee gevoerd. Tegenwoordig gebeurt dit nog in plattelandsgebieden van Saoedi-Arabië. Het omzetten van verspild voedsel tot compost wint aan populariteit, vooral in de biologische landbouw.
- Het inzamelen van overtollig voedsel om verspilling te voorkomen – food recovery – gebeurt in de Golfregio nog nauwelijks. Het vergt (grote) investeringen en kennis om het proces van inzameling, verpakking en distributie van overtollig voedsel tot ontwikkeling te brengen.
- Bio-energie: Saoedi-Arabië zoekt actief naar alternatieve en hernieuwbare energiebronnen. De overheid kijkt vooral naar zonne-energie en windenergie, maar bio-energie kan in de toekomst aan potentie winnen.
Landbouwteam Golfstaten
E-mail: riy-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLAgrofoodGCC
Juni 2021