Eiwittransitie in Emiraten in kinderschoenen
De eiwittransitie in de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) bevindt zich nog in de kinderschoenen. De halal-standaard omtrent consumptie van alternatieve eiwitten is nog onduidelijk. Toch zijn er mogelijkheden voor Nederlandse stakeholders die actief zijn in de plantaardige en alternatieve eiwitsector.
Op de wereldtentoonstelling in Dubai maakte de regering van de VAE bekend dat het land tegen 2050 klimaatneutraal wil zijn. In principe kan de eiwittransitie bijdragen aan het bereiken van dit doel en die van voedselzekerheid.
Gebrek aan landbouwgrond
De VAE is een woestijnland. Het land kampt met extreme waterschaarste, een gebrek aan vruchtbare landbouwgrond (slechts 5% is hiervoor geschikt) en is afhankelijk van voedselimporten. 80 tot 90% van het voedsel komt uit het buitenland. Deze factoren bemoeilijken niet alleen de voedselproductie, maar ook de opslag van inputs in de keten.
Tot voor kort pakte de regering het voedselzekerheidsvraagstuk aan door via economische diplomatie de voedselimporten te diversifiëren en veilig te stellen. Parallel hieraan zijn de eerste stappen gezet voor het optuigen van nationale productiefaciliteiten. Alleen is dat nog onvoldoende om de groeiende bevolking en de grote aantallen toeristen te voeden.
Stroomversnelling door corona
Mariam Almheiri, de huidige staatsminister van Klimaatverandering en Milieu, benadrukt regelmatig het belang van innovatieve oplossingen om tot een hogere voedselproductie te komen. De coronapandemie heeft deze gedachte in een stroomversnelling gebracht. Tijdens de pandemie werd duidelijk dat voedselexporteurs protectionistische maatregelen troffen. Die hadden een negatief effect op de beschikbaarheid én betaalbaarheid van verschillende typen voedsel.
Kwetsbaarheid voedselsysteem
De kwetsbaarheid van het voedselsysteem in de VAE is tijdens de coronapandemie blootgelegd. In het kader van de bovenstaande realiteit onderzoeken overheden en bedrijven naar verbeteringen van het voedselsysteem. Een belangrijk onderdeel hiervan is de eiwittransitie.
'Lokale en internationale spelers proberen stapsgewijs de consument te overtuigen dat plantaardige producten een voedzame en gezonde bijdrage kunnen leveren aan hun levensstijl'
Buitenlandse spelers
Om een inschatting te maken van de ontwikkelingen in de eiwittransitie, ging het landbouwteam van de Nederlandse ambassade in gesprek met Bart Wehman. Wehman is een Nederlander die werkzaam is bij het bedrijf Fanar al Khaleej. Hij is goed bekend met de vleesverwerkende industrie en was bereid om zijn ideeën met ons te delen.
De conclusie uit dit gesprek was dat de eiwittransitie in de VAE nog in de kinderschoenen staat. In de afgelopen vijf jaar is het aanbod van plantaardige eiwitproducten in de detailhandel toegenomen. Het zijn vooral buitenlandse leveranciers die deze producten introduceren. Lokale en internationale spelers proberen stapsgewijs de consument te overtuigen dat plantaardige producten een voedzame en gezonde bijdrage kunnen leveren aan hun levensstijl.
Obstakels
Er zijn twee obstakels. Allereerst de prijs van alternatieven voor vlees. Door de hoge prijs voelt de burger zich onvoldoende geprikkeld om plantaardige in plaats van dierlijke eiwitproducten te kopen. Zo verkopen grote supermarkten zoals Choitrams, Carrefour en Luluhypermarkt plantaardige vleesvervangers voor een relatief hoge prijs.
| Supermarkt | Product | Prijs | Gewicht | |
|---|---|---|---|---|
| Choitrams | Al-Islami plantaardige burger | AED 48,50 | EUR 11,28 | 400g (4 stuks) |
| Lulu hypermarket |
Tofurky plantaardige Deli Slices |
AED 19,45 | EUR 4.52 | 156g |
| Quorn plantaardige vissticks | AED 24,50 | EUR 5,70 | 200g (10 stuks) | |
| Quorn plantaardige worstjes | AED 20,95 | EUR 4,87 | 336g (8 stuks) | |
| Fry’s plantaardige worstjes | AED 27,95 | EUR 6,50 | 380g (8 stuks) | |
| Fry’s plantaardige kipburger | AED 26,95 | EUR 6,27 | 320g (4 stuks) | |
| Fry’s kipnuggets | AED 26,95 | EUR 6,27 | 380g | |
| Carrefour hypermarket | Al Kabeer Vege Burger | AED 9,40 | EUR 2,19 | 227g (4 stuks) |
| Wholesome Pantry Veggie Burger | AED 24,00 | EUR 5,58 | 284g (4 stuks) | |
| Future Farm Burger | AED 41,70 | EUR 9,70 | 460g (4 stuks) | |
| Future Farm Burger | AED 25,30 | EUR 5,88 | 230g (2 stuks) | |
| Future Farm Meatballs | AED 27,10 | EUR 6,30 | 275g | |
| Future Farm Mince | AED 27,10 | EUR 6,30 | 270g | |
| Future Farm Chopped Chicken | AED 22,40 | EUR 5,21 | 200g | |
| Carrefour vegetarische burgers | AED 19,75 | EUR 4,59 | 200g (4 stuks) | |
| Gardein Chipotle Black Bean Burger | AED 26,00 | EUR 6,05 | 340g (4 stuks) | |
| Gardein Veggie Burger | AED 26,00 | EUR 6,05 | 340g (4 stuks) |
Los van de hoge winkelprijzen voor plantaardige producten, is het ook een uitdaging om plantaardige producten aan de traditionele consument te verkopen. De oorspronkelijke VAE-keuken is namelijk rijk aan dierlijke producten. Een culinaire plantaardige revolutie is dan ook nodig om de vleesconsumptie te verminderen.
De coronapandemie heeft consumenten overigens bewuster gemaakt van hun voedingspatroon. De eiwittransitie past bovendien goed in actuele trends zoals meer aandacht voor verduurzaming en lifestyle. Vleesvervangers bieden een alternatief voor vleesproducten die veel antioxidanten, mineralen en vezels bevatten. Aan de andere kant zijn plantaardige producten vaak bewerkt en bevatten zout, olie, kleurstoffen en conserveermiddelen. Dat maakt deze producten niet bij uitstek ‘gezond’.
Halal-standaard als richtlijn
In de VAE is het gebruikelijk dat de autoriteiten een routekaart vaststellen om een maatschappelijk doel te halen. Langzamerhand begint dit vorm te krijgen op het gebied van de eiwittransitie. Zo’n routekaart is belangrijk voor Nederlandse bedrijven die zaken willen doen in de VAE.
Op het gebied van voedsel is de halal-standaard de richtlijn in dit islamitische land. De regering moet nog officieel vaststellen welke eiwitbronnen acceptabel zijn en welke niet. Zo’n beslissing is onder andere belangrijk om te bepalen of kweekvlees en insecteneiwitten maatschappelijk acceptabel zijn voor menselijke of dierlijke consumptie. Het lijkt erop dat insecteneiwitten geaccepteerd gaan worden, terwijl kweekvlees nog onderwerp is van het culturele en ethische debat.
Kansen voor Nederlandse bedrijven
De eiwittransitie staat dus nog in de kinderschoenen. Grote internationale bedrijven zijn achter de schermen bezig om het assortiment van plantaardige producten te diversifiëren en goedkoper te maken. Er is nog geen echte koploper in deze markt. Dit levert kansen op voor het Nederlandse bedrijfsleven.
Twee overwegingen spelen daarbij voor Nederlandse bedrijven een rol. Ten eerste, is het interessant voor Nederlandse bedrijven om de optie te onderzoeken om zelf plantaardige grondstoffen (erwten, soja, eendenkroos of zeewier) aan te voeren en die lokaal te verwerken tot plantaardige producten. Dit kan bijvoorbeeld door middel van hoogwaardige soja-extrusietechnologie, om vleestexturen na te bootsen die concurreren met echt vlees en acceptabel zijn voor de consument.
Lokale productie van eiwitgewassen
Een andere optie is om eiwitrijke gewassen zoals soja of eendenkroos voor vee lokaal te produceren. Zo kunnen Nederlandse bedrijven zich focussen op de productie van hoogwaardige vleesproducten voor de horecamarkt. Lokale productie neemt een deel van de transportemissies weg. Dat levert een bijdrage aan de nationale visie 2050 rondom verduurzaming en voedselzekerheid. Hier liggen dus kansen voor Nederlandse bedrijven die actief zijn in de eiwittransitie en geïnteresseerd zijn in de VAE als markt.
Landbouwteam van Nederland in de Golfregio
E-mail: riy-lnv@minbuza.nl
Twitter: @NLAgrofoodGCC
November 2021