Frankrijk: verkiezingen landbouwkamers zorgen voor onrust
Frankrijk kent een uitgebreid systeem van ‘landbouwkamers’, de zogenaamde Chambres d’ agriculture. In elke Frans departement (provincie) bestaat zo’n publiek-private structuur. De landbouwkamers spelen een belangrijke rol in de begeleiding van boeren op allerlei gebieden, van vestiging, aanvraag van subsidies, innovatie, kennis, advies tot meer sociale kwesties. Eigenlijk kun je in Frankrijk als boer niet om de landbouwkamers heen. Er zijn verkiezingen op komst die onrust geven in de Franse landbouwsector.
Chambres d’agriculture
Naast de begeleiding van boeren zijn de landbouwkamers (en de overkoepelende Chambre d’ Agriculture France) belangrijke adviseurs van de Franse overheid, bij het ontwikkelen van beleid, het ontwerpen en ten uitvoer brengen van het Nationaal Strategisch Plan van het GLB, het vorm geven van subsidies, sociaaleconomische kwesties, etc… De Chambres d’ Agriculture zijn als zodanig verankerd in de Franse wet, worden deels publiek gefinancierd, en hebben een duidelijke structuur. De bestuurders worden gekozen door de boeren, in principe elke 6 jaar.
Verkiezingen op komst
In de tweede helft van januari 2025 worden verkiezingen gehouden voor de besturen van de Chambres d’ agriculture. De lijsten voor die verkiezingen worden gevormd door de verschillende Franse boerenbonden, en daarnaast zijn er ook ‘vrije’ lijsten. In de praktijk gaat het om een strijd tussen de grootste vakbonden: de grootste bond FNSEA (en in hun kielzog de jonge boeren van de Jeunes Agriculteurs), de rechtse Coordination rurale en de linkse Confédération paysanne. Tot nu toe leverde de FNSEA verreweg de meeste bestuurders van de Chambres d’ agriculture, maar de Coordination rurale is vast beraden om een groot aantal van die zetels over te nemen.
Het gaat dus om echte verkiezingen, en de verschillende boerenbonden manifesteren zich in de aanloop naar deze verkiezingen met acties. Die acties zijn in de praktijk vooral bedoeld om de Franse regering te bewegen tot allerlei toezeggingen aan de boeren. Overigens was de opkomst voor de verkiezingen in 2019 niet hoog; dit maakt deel uit van een algemene trend die de meeste verkiezingen in Frankrijk treft.
Geduld regering raakt op
Het hele jaar 2024 was roerig als het gaat om de agrarische sector in Frankrijk. De boeren hebben op verschillende tijdstippen door het jaar heen gemanifesteerd en veel toezeggingen van de regering gekregen, o.a. voor wat betreft financiële steun en vereenvoudiging van wetgeving (zie eerder artikel op ABB). Bij deze acties boden de vakbonden tegen elkaar op voor wat betreft de eisen aan de Franse regering, ook met oog op de verkiezingen deze maand. Het geduld van de Franse regering raakt echter op. Afgelopen week wilde de Coordination rurale weer demonstreren in en om Parijs, en de Franse regering heeft niet geaarzeld de CRS (Mobiele eenheid van de politie) op de boeren af te sturen om dit te voorkomen.
Nieuwe Franse regering
Sinds 23 december 2024 is er een nieuwe regering in Frankrijk, onder leiding van premier François Bayrou. De minister van landbouw is mevrouw Annie Genevard, die reeds minister was in de vorige regering onder leiding van premier Michel Barnier. Ook de minister van ecologische transitie Agnès Pannier-Runacher maakte al deel uit van de regering Barnier en zij wordt nu ook verantwoordelijk voor visserij. Zie eerder artikel op ABB voor de beschrijving van deze twee bewindslieden.
Minister Genevard maakt er een erekwestie van om de toezeggingen die in 2024 aan de boeren zijn gedaan door de vorige regeringen, gestand te doen. Dit levert haar waardering op van de grootste Franse boerenbond FNSEA, die met haar wil samenwerken. De Coordination rurale daarentegen blijft een ramkoers volgen, ook om zich af te zetten tegen de FNSEA. Hoe zich dit de komende maanden gaat ontwikkelen is nog niet duidelijk. Wel zou in februari, na de verkiezingen voor de Chambres d’ Agriculture, enige rust moeten terugkeren.