Frankrijk: The Shift Project presenteert rapport over de toekomst van de Franse landbouw
Op 28 november 2024 is het rapport van denktank The Shift Project over de toekomst van de Franse landbouw gepresenteerd. De denktank heeft de afgelopen anderhalf jaar belanghebbenden gesproken en onderzoek gedaan. Het doel is, zoals omschreven in het rapport, het bereiken van een koolstofarme, veerkrachtige en welvarende landbouwsector, samen met agrariërs.
The Shift Project
De denktank The Shift Project is in 2010 opgericht en pleit voor een economie die draait zonder het gebruik van fossiele brandstoffen. Dit doet de denktank voor middel van het opstellen van wetenschappelijke analyses over de energietransitie en het lobbyen bij de Franse overheid en in de EU om deze aanbevelingen onder de aandacht te brengen. Daarnaast organiseren de tienduizenden vrijwilligers die zijn aangesloten bij de denktank, de Shifters, conferenties en andere evenementen om de energietransitie onder de aandacht te brengen.
The Shift Project heeft de afgelopen tijd onderzoek gedaan naar de toekomst van de Franse landbouw, met een specifieke focus op een koolstofarme landbouw, die weerbaar en veerkrachtig is. Meer dan 150 verschillende organisaties, van vakbonden tot wetenschappelijke instituten, werden geraadpleegd voor het rapport. Daarnaast hebben vrijwilligers van The Shift Project bij in totaal 7711 agrariërs ideeën opgehaald over de toekomst van de landbouw, die ook zijn verwerkt in het rapport. Deze ‘Grande Consultation des Agriculteurs’ werd uitgevoerd via een online vragenlijst en via zo’n honderd landbouworganisaties (de landbouwkamers, vakbonden, verenigingen, bedrijven, etc.) verder verspreid.
Aanbevelingen en uitkomsten van la Grande Consultation des Agriculteurs
Het opgeleverde rapport bevat uitgebreide informatie over onder andere de huidige staat van de Franse landbouw, haar impact op klimaat en ecosystemen, en afhankelijkheden van andere landen (import van fossiele brandstoffen, kunstmest, diervoeding, etc.). De agrarische sector, verantwoordelijk voor 19% van de broeikasgasemissies in Frankrijk, staat voor de opgave van een broeikasgasreductie van 46% in 2050 ten opzichte van 2021.
Het door The Shift Project opgeleverde rapport bevat vier verschillende scenario’s voor de toekomst van de Franse landbouw, gebaseerd op doelstellingen als meer voedselzekerheid, verminderde broeikasgasuitstoot en energiegebruik, en een verhoogde weerbaarheid van de agrarische sector. Het vierde ‘scenario de conciliation’, oftewel het verzoeningsscenario, vindt een compromis tussen deze strategische prioriteiten. Het scenario gaat onder andere uit van een kleinere veestapel (bijv. -30% melkvee, -20% pluimvee), vergroting van het oppervlakte soja en andere peulvruchten, verminderd energiegebruik, koolstofopslag in landbouwbodems, en de aanpassing van geplante gewassen aan het klimaat van het gebied waar deze worden verbouwd.
Voor het rapport zijn agrariërs bevraagd over de toekomst van de landbouw, de zogenaamde ‘Grande Consultation’. Meer dan 90% van de ondervraagde agrariërs zegt klaar te zijn om meer agro-ecologische landbouwpraktijken toe te passen op het bedrijf. Ook geeft meer dan 80% van de respondenten aan zich zorgen te maken over het risico dat klimaatverandering vormt voor de levensvatbaarheid van hun boerderij. De raadpleging toont aan dat een duidelijke visie en steun vanuit de samenleving en overheid nodig is voor de toekomst: 86% van de respondenten vraagt om duidelijke en stabiele doelstellingen en 87% vraagt om goede financiële voorwaarden, zoals betaling voor geleverde milieudiensten. Tot slot voelt 87% van de agrariërs zich slecht vertegenwoordigd in het publieke debat.
Het rapport bevat, gebaseerd op het ‘verzoeningsscenario’, de Grande Consultation des Agriculteurs, analyses en andere gesprekken, een vijftal hoofdaanbevelingen:
- Op nationaal niveau: duidelijkere doelen, perspectief bieden en (financiële) ondersteuning aan betrokken partijen
- Biedt economische zekerheid aan agrariërs
- Anticipeer op behoeften in vaardigheden, onderzoek en kennis – meer aandacht voor opleidingen en aantrekkelijker maken van werken in de agrarische sector
- Mobiliseer lokale partijen – uitvoering op regionaal of departementaal niveau en ondersteuning van lokale boerencoöperaties
- Voor agrariërs: implementeren van agro-ecologische landbouwpraktijken
Vervolgstappen
Over een paar maanden zal The Shift Project beginnen met het uitbreiden van het rapport. Een hoofdstuk over voedsel, in lijn met de Europese ‘From Farm to Fork Strategy’ zal worden toegevoegd tussen 2025 en 2026.