Frankrijk: veehouderij zwaar getroffen door uitbraken van verschillende dierziekten tegelijk

De schapenhouderij en de rundveehouderij (in mindere mate) worden op dit moment zwaar getroffen door uitbraken van Blauwtong en Epizootisch Hemoragische Ziekte. De schade is groot, en leidt tot veel discussie over het gebruik en de financiering van vaccins, en overige schadevergoeding.

Blauwtong_EHD
Beeld: ©LaFranceAgricole / LaFranceAgricole

Blauwtong bij schapen

Volgens de grootste Franse boerenbond FNSEA is 10% van de Franse schapenpopulatie deze zomer verloren gegaan. Frankrijk telde 5 miljoen volwassen schapen in 2023, verspreid over 66.000 bedrijven. De schade komt door zowel Blauwtong serotype 3 in Noord-Frankrijk (inmiddels inclusief delen van West- en Oost-Frankrijk), als ook Blauwtong serotype 8 in het Zuiden van Frankrijk. Op 5 september waren er reeds 712 bedrijven officieel aangemeld als getroffen door serotype 3 (in de praktijk naar verwachting 3x meer). De Franse overheid had deze zomer reeds 6,4 miljoen doses vaccin tegen serotype 3 besteld, en kondigde op 30 augustus aan dat het nog eens 5,3 miljoen doses vaccin extra zou bestellen. 

Epizootisch Hemoragische Ziekte (EHD)

Overigens kondigde de minister van landbouw ook aan dat het ministerie 2 miljoen doses vaccin tegen EHD zou bestellen. EHD treft met name runderen, en is vorig jaar opgerukt vanuit Spanje naar Zuid-Frankrijk (inclusief delen van West-Frankrijk). Er zouden al 518 bedrijven getroffen zijn door EHD sinds 1 juni 2024. De vaccins tegen EHD zullen, evenals de vaccins tegen Blauwtong serotype 3, gratis verstrekt worden aan boeren. Dit in tegenstelling tot de vaccins tegen Blauwtong serotype 8, die de veehouders zelf moeten betalen (omdat serotype 8 als enzoötisch worden beschouwd in Zuid-Frankrijk, met tussen de 3000 tot 4000 haarden).    

Stapeling van problemen

Men gaat er van uit dat bepaalde runderbedrijven in Zuid-Frankrijk al tegelijkertijd zijn getroffen door Blauwtong serotype 8 en EHD, en men maakt zich zorgen over de verdere verspreiding van serotype 3 naar het Zuiden, waardoor de drie ziekten simultaan zouden kunnen toeslaan op een bedrijf of in een gebied. Dat zou problemen kunnen veroorzaken in de diagnostiek, maar ook in de bescherming van de dieren (vaccins werken vrij specifiek tegen 1 ziekte) als ook voor heftigere ziekteverschijnselen kunnen zorgen. 

Eisen boeren

Gezien de omvang van deze ramp eist de FNSEA meer vaccins en meer financiële steun van de overheid. De vaccins die de overheid aanschaft zouden eerder en in ruimere mate beschikbaar moeten zijn, aldus de FNSEA. Ook zou de overheid de vaccins voor Blauwtong type 8 moeten vergoeden.

De FNSEA heeft gesuggereerd dat de crisisreserve van de EU zou moeten worden aangesproken. Ook verwacht de FNSEA (net zoals de andere boerenbonden) een financiële bijdrage van de Franse overheid voor de verliezen aan dieren. Gezien de demissionaire status van de Franse regering, en de grote tekorten op de begroting, heeft minister van landbouw Fesneau geen definitieve stappen gezet in die richting. De druk wordt echter opgevoerd door de vakbonden, en dit zou tot acties kunnen leiden later deze herfst.