Frankrijk: bouw van een megagrote kunstmestfabriek
In de regio Noord-Frankrijk is sprake van de bouw van een megafabriek om de invoer van kunstmest vanuit Rusland te verminderen en daarmee de ‘soevereiniteit’ op het gebied van kunstmest in Europa te versterken. Bovendien zal deze nieuwe kunstmestfabriek koolstofarme meststof maken middels een proces op basis van koolstofarme elektriciteit, dus zonder CO2 uitstoot in de lucht.
Afhankelijkheid van Rusland beperken
In 2023 importeerde Frankrijk ruim 725.000 ton kunstmest uit Rusland, vergeleken met 442.000 ton vòòr het uitbreken van de oorlog in Oekraïne. De import is dus alleen maar toegenomen.
Om de import van kunstmest uit Rusland te beperken werd in juni 2023 een consortium opgericht, met de naam “FertigHy” (zie ook de website Fertighy ).
Dit is een Europees consortium dat bestaat uit Spaanse en Italiaanse energiebedrijven (de Spaanse zonne-energiespecialist RIC Energy, het Italiaanse ingenieursbureau Maire Tecnimont), de Nederlandse bierbrouwer Heineken, de Franse koepel van landbouwcoöperaties InVivo en het Duitse Siemens financial services.
President Macron kondigde dit plan afgelopen juni aan tijdens de jaarlijkse bijeenkomst “Choose France”. Dit is een jaarlijks event dat in het kasteel van Versailles wordt gehouden met als doel buitenlandse bedrijven (en investeringen) naar Frankrijk te halen. Het doel van dit project is om 500.000 ton kool- en stikstofvrije mest per jaar te produceren, dat is 15 % van het totale Franse verbruik. Het plan is dat de fabriek in 2030 ‘up en running’ zal zijn.
Als dit project doorgaat dan wordt deze fabriek in Languevoisin (in het departement Somme) gebouwd, zo vermelde de Franse staatssecretaris van Industrie Roland Lescure. De kosten van dit project worden op 1,3 miljard euro geschat en dit zal naar verwachting ongeveer 250 directe banen opleveren. De definitieve investeringsbeslissing wordt eind 2026 verwacht.
Een belangrijke speler bij dit project is het private-equityfonds EITinnoEnergy dat gespecialiseerd is in innovatie voor de energietransitie.
Heineken is sterk gemotiveerd voor het project, omdat het "zijn indirecte CO2-uitstoot en die van zijn leveranciers, de boeren die gerst verbouwen en stikstofmest gebruiken, wil verminderen", zo vertelde Jose Antonio de las Heras Alonso, Managing Director van FertigHy.
Koolstofarme kunstmest
Voor de productie van een koolstofarme versie van de stikstofmeststof ammoniumnitraat 27 (of CAN27), die veel wordt gebruikt in veldgewassen, wordt elektriciteit de basisgrondstof, ter vervanging van aardgas. In plaats van stikstof uit de lucht te combineren met waterstof uit aardgas - het traditionele recept voor zogenaamde 'grijze' meststoffen - zal de koolstofarme meststof gebruik maken van waterstof dat wordt geproduceerd door elektrolyse van water, met behulp van een machine die geen CO2 uitstoot in de lucht.
Met FertigHy is het voordeel dubbel, zo leggen de projectleiders uit, want het is een manier om de landbouw koolstofvrij te maken en tegelijkertijd te bevrijden van de afhankelijkheid van Russisch gas en kunstmest en daardoor dus de Europese “soevereiniteit" te versterken.
Prijs en concurrentie vormen nog uitdagingen
FertigHy geeft toe dat het "duurder" zal zijn dan "grijze" meststoffen, maar gelooft dat het concurrerend kan blijven.
Vanaf 2034 zullen importeurs van grijze meststoffen groene belastingen moeten betalen in overeenstemming met de regels van het Europese koolstofaanpassingsmechanisme aan de grenzen, waardoor hun prijs automatisch zal stijgen, zoals FertigHy aangeeft, "wat een stimulans is om koolstofarme meststoffen te produceren".
Maar er zal ook andere concurrentie zijn: het Noorse Yara, de Europese reus in stikstofmeststoffen op basis van gas, heeft als doel gesteld dat 30% van zijn productie koolstofvrij moet zijn in 2030.
Een ander initiatief in Frankrijk (kleinschaliger dan het project FertigHy) is het N-VERT project. Het doel van het N-VERT-project is om de productie van stikstofmeststof koolstofvrij te maken en boeren in staat te stellen zelfvoorzienend te worden door thuis hun eigen stikstofmeststof te produceren met behulp van hernieuwbare energie. Voor meer informatie kijk op de website N-Vert .