Frankrijk: innovatiepact met Nederland getekend
Het zal niemand zijn ontgaan dat president Macron op 11 en 12 april in Nederland was. Hij was officieel op staatsbezoek bij koning Willem-Alexander, maar en marge van dit staatsbezoek vonden ook de jaarlijkse regeringsconsultaties plaats.
In de praktijk betekent dit dat een delegatie ministers uit beide landen 1 keer per jaar met elkaar in gesprek gaat en dan afspraken maakt over samenwerking. Dit jaar betrof dit onder andere verdere samenwerking tussen Nederland en Frankrijk op het gebied van innovatie.
Innovatiepact
De afspraken over samenwerking op het gebied van innovatie zijn gebundeld in een zogenaamd innovatiepact. Het innovatiepact bestrijkt een groot aantal technologieën en sectoren van de economie, van de energiesector tot mobiliteit, en van kwantumtechnologie tot robotica. Bijzonder aan het innovatiepact is dat de werkgeversorganisaties uit beide landen de pen voeren, dus VNO-NCW uit Nederland en MEDEF uit Frankrijk. Het innovatiepact dat is getekend is nog zeer op hoofdlijnen en moet het komende jaar verder worden uitgewerkt.
De achterliggende gedachte is dat de uitdagingen voor beide landen op dit moment heel groot zijn (klimaat, oorlog, geopolitiek), dat innovatie daarom hard nodig is, en dat Europese landen het beste kunnen samenwerken om meer massa te maken (lees: meer geld beschikbaar te hebben) en een Europees antwoord te bieden aan alle grote spelers uit de VS en China (technologiereuzen). Daar komt bij dat zowel Frankrijk als Nederland op dit moment heel fors investeren in innovatie (Groeifonds in NL, FRANCE 2030 in Frankrijk) en het daarom zinvol is om synergie te zoeken en te voorkomen parallel dezelfde ontwikkelingen te financieren.
Landbouw
In het innovatiepact is ook een hoofdstuk over landbouw en voedsel opgenomen. Speerpunten zijn kringlooplandbouw, veredeling, AgTech/FoodTech en eiwitten. Letterlijk luidt de tekst als volgt:
In een context waarin de landbouw- en voedingssector worden beïnvloed door klimaatrisico's, milieudruk en internationale spanningen, is het van essentieel belang onze landbouwproductie en voedselconsumptie aan te passen om onze soevereiniteit te waarborgen en onze klimaatdoelstellingen te bereiken. De sector moet anticiperen en zijn productiemodellen heroverwegen door ze aan te passen en zich te baseren op duurzamere benaderingen, met name door gebruik te maken van de AgTech- en FoodTech-industrie en hun innovatiesystemen, die momenteel in onze twee landen een hoge vlucht nemen.
Er is een sterk potentieel voor samenwerking tussen de deelnemers om innovatieve oplossingen te ontwikkelen die de kwaliteit en de kwantiteit van de landbouw- en voedselproductie verbeteren en die waarde creëren voor de producenten, en tegelijk de ecologische voetafdruk ervan verkleinen. Bijzondere steun moet worden verleend aan de ontwikkeling van veredeling van planten en dieren (eventueel met inbegrip van nieuwe genomische technieken, op voorwaarde dat deze tot doel hebben bij te dragen aan veerkracht en duurzaamheid en dat een hoog niveau van veiligheid voor de menselijke gezondheid en het milieu wordt gewaarborgd), landbouwrobotica, maar ook aan het gebruik van big data, kunstmatige intelligentie en fotonica, zonder de rol en de knowhow van de landbouwers in deze overgang uit het oog te verliezen.
Eiwitten vormen belangrijke bestanddelen van onze voedselketen en zijn essentieel voor de voeding van mens en dier. De diversificatie van de productiekanalen voor eiwitten is derhalve van cruciaal belang om de voedselsoevereiniteit van de EU te versterken en klimaatneutraliteit te bereiken. De deelnemers bevestigen hun bereidheid om op dit gebied samen te werken
Plechtige woorden die vragen om concretisering.
Onderliggende samenwerking WUR en Franse instituten
Innovatie gaat verder dan wetenschappelijk onderzoek. Voor wetenschappelijk onderzoek zijn ook al de nodige EU-programma ’s die samenwerking bevorderen en financieren. Toch hebben de WUR (Wageningen University & Research) en de Franse evenknie INRAE (National Research Institute for Agriculture, Food and the Environment) een overeenkomst getekend waarin ze ondubbelzinnig verklaren zich te willen inzetten voor de doelen van dit innovatiepact.
Zij verklaren dat de prioriteiten van het pact goed aansluiten bij de strategieën en sterke punten van beide organisaties en van groot belang zijn voor de noodzakelijke transities van het voedselsysteem in beide landen en de EU.
Via het pact zien zij ook mogelijkheden om grote nationale initiatieven en investeringen in Frankrijk (France 2030) en Nederland (Nationaal Groeifonds, Topsectoren), waarbij respectievelijk INRAE en WUR betrokken zijn, aan elkaar te koppelen om de samenwerking tussen Frankrijk en Nederland op het gebied van landbouw, voedsel en milieu verder te intensiveren. INRAE en WUR zijn bereid hun expertise en netwerken in te brengen in de volgende stappen van de uitvoering van het Frans-Nederlandse pact voor innovatie en duurzame groei.
Daarnaast heeft de WUR afgelopen dagen ook een tweede samenwerkingsovereenkomst getekend met het Franse IFREMER (de Franse evenknie van Wageningen Marine Research), om samen te gaan werken aan verduurzaming van de visserij, aquacultuur en de instandhouding van mariene ecosystemen.
Kansen
De afgelopen jaren hebben Frankrijk en Nederland reeds intensief samengewerkt op de belangrijke thema’s van het pact (kringlooplandbouw, veredeling, AgTech/FoodTech en eiwitten). Dat geldt voor de onderzoekswereld, maar ook de spelers op innovatiegebied en bedrijven. Zo zijn er bijvoorbeeld missies van bedrijven en startups naar Frankrijk geweest op thema’s als kunstmatige intelligentie in de landbouw, fotonica in de landbouw, robotisering en FoodTech. Er zijn sectorstudies opgesteld over bio-economie, biogas, AgTech en binnenkort eiwitten. Veel bedrijven hebben over en weer geïnvesteerd. Zie onderaan dit artikel het VIDEO report over de AgTech Robotica Innovatie missie naar Zuid Frankrijk die dit jaar heeft plaatsgevonden.
Het innovatiepact biedt een kader voor deze activiteiten, zorgt potentieel voor meer lijn en structuur in deze samenwerking, extra prioriteit (en geld), niet in de laatste in relatie tot Groeifonds en FRANCE 2030. Ook kan het Pact de basis zijn voor gemeenschappelijke beleidsinspanningen richting de Europese Commissie, bijvoorbeeld op het terrein van nieuwe teelttechnieken (NBTs), of om gevoelige onderwerpen samen op te pakken (denk aan verduurzaming visserij).
Het innovatiepact is vooralsnog een stuk op hoofdlijnen, dat de komende tijd verder moet worden uitgewerkt, in samenwerking met topsectoren, FME en andere organisaties en bedrijven. Frankrijk en Nederland zijn op Europees (en internationaal) niveau grote spelers op het gebied van innovatie en landbouw, de uitdagingen op het gebied van voedselproductie zijn erg groot, dus er is alle reden om hier samen invulling aan te geven.