Frankrijk : groen onderwijs mag niet achterblijven bij transitie landbouw
Frankrijk investeert fors in transitie van de landbouw via het fonds FRANCE 2030, enigszins vergelijkbaar met het Groeifonds in Nederland. Vele honderden miljoenen euro’s worden gestoken in digitalisering, robotisering en genetica in de landbouw. De landbouw moet daarmee duurzamer en efficiënter worden, maar ook aantrekkelijk voor de jeugd. Bedrijfsopvolging is immers een groot vraagstuk in Frankrijk.
Tegen deze achtergrond moet het groene onderwijs ook moderniseren: enerzijds inspelen op bovengenoemde thema’s als hightech, en anderzijds ook didactisch moderner worden. De Franse minister van Landbouw en Voedselsoevereiniteit Marc Fesneau lanceerde daarom tijdens de Salon International de l’Agriculture (SIA) een fonds van 20 miljoen euro voor het groene onderwijs, in het kader van het programma FRANCE 2030.
Frankrijk staat voor de uitdaging van generatievernieuwing in de landbouw
Zoals al was aangekondigd door president Macron op 9 september tijdens het festival voor jonge boeren ‘Terres de Jim’, wordt komende maanden een ‘Pact voor de toekomst van de Franse landbouw’ afgesloten (en een bijbehorende wet om de zaak te verankeren). Deze zal zijn opgebouwd rond vier assen:
- oriëntatie en opleiding;
- overdracht van bedrijven;
- installatie van boeren;
- transitie en aanpassing aan klimaatverandering.
Een aangepast groen onderwijs is cruciaal voor het welslagen van dit Pact.
De call for interest genaamd "Vaardigheden en banen voor de toekomst" uit het programma FRANCE 2030 is hiervoor aangevuld met een nieuwe tak, specifiek gewijd aan landbouwonderwijs en onderwijsinnovatie. De bedoeling is om sneller nieuwe instrumenten, vaardigheden en kwalificaties te ontwikkelen voor de landbouw van morgen, bijvoorbeeld op het gebied van hydraulica, landbouwrobotica, biocontrole.
Het nieuwe raamwerk voldoet aan twee doelstellingen:
- Versterken van een aantrekkelijk innovatief opleidingsaanbod, in lijn met de noodzaak tot hervorming van de landbouw;
- Het innovatievermogen van het landbouwonderwijs versterken en betere synergiën creëren binnen het netwerk van onderzoek, hoger onderwijs en bedrijfsleven rond de landbouwberoepen en -vaardigheden van de toekomst (d.m.v. aanpassingen in programma's, sprekers, leermethoden, enz.).
Generatiewisseling als hefboom voor transitieversnelling
Volgens de Franse overheid moeten bedrijfsoverdrachten worden voorbereid met behulp van een bredere algemene analyse waarmee men beter kan inspelen op de huidige transities, met name met betrekking tot klimaatverandering.
De vaardigheden van landarbeiders moeten worden geïntensiveerd en gediversifieerd, teneinde het concurrentievermogen en de transities van de Franse landbouw te vergroten.
‘Het Franse ministerie van Landbouw en Voedselsoevereiniteit verkondigt: de Franse staat ondersteunt het landbouwonderwijs om de uitdaging van voedselsoevereiniteit aan te gaan door de vernieuwing van generaties.’
Reizende truck om jeugd aan te trekken naar het groene onderwijs
Overigens wordt ook in heel praktische zin geprobeerd jeugd te interesseren voor de landbouw. Sinds enige tijd rijdt er een opvallende oranje truck door het land, met daarop geschilderd de tekst ‘L’aventure du vivant’ (het avontuur van de levende have). In de truck kunnen jongeren kennis maken met aspecten van de landbouw, bijvoorbeeld via simulatoren waarbij je op een tractor zit en met moderne middelen het werk op het land stuurt. Deze truck is onderdeel van een brede campagne (laventureduvivant.fr) om jeugd naar de landbouw te trekken en voor te bereiden op agrarische beroepen.
In deze campagne wordt nadrukkelijk ook gekeken naar jongeren die niet zijn opgegroeid in agrarische milieus omdat de traditionele categorie agrariërs simpelweg niet genoeg geïnteresseerden voortbrengt. Ook wordt een breed scala aan bedrijfsmodellen gepromoot, van hightech tot kleinschalig en alternatief, onder het motto ‘er is plaats voor iedereen’. Echte nieuwkomers in de landbouw zijn niet altijd geïnteresseerd om direct flink geld te lenen, en aangezien de grondprijzen in Frankrijk laag zijn kan men in principe met weinig middelen beginnen.
