Fransen kiezen voor ‘Trio gagnant’
De Franse bevolking consumeert anders dan een aantal jaren geleden. De Fransen eten minder vlees, meer groente en tonen een grotere interesse in vegetarische producten. Ook de afzet van biologische producten groeit.
‘Trio gagnant’ oftewel het winnende trio, zo luidt de slogan van het Franse voedingscentrum. Het winnende trio bestaat uit vlees, groente en zetmeelproducten, met daarbij de gedachte van ‘mangez équilibré’, eet gebalanceerd. Cindy Heijdra, sinds 2016 Landbouwraad in Parijs, ziet verschuivingen in het Franse voedingspatroon. “Uit cijfers blijkt dat in 2007 de Fransen gemiddeld 406 gram vlees per week aten. In 2016 was deze hoeveelheid gedaald naar 322 gram per week. Het advies van het Franse voedingscentrum ligt op 500 gram vlees per week.”
Innovatieplatform
De verminderde vleesconsumptie vangen de Fransen op met het eten van meer peulvruchten. Daarnaast is er een toenemende belangstelling voor vegetarische voedingsproducten, en dan vooral plantaardige eiwitten. Heijdra: “Die groeiende interesse is ook opgepakt door de Franse overheid met investeringen in onderzoek. Zo is een Europees innovatieplatform IMPROVE opgezet in de buurt van Amiens waar onderzoek wordt gedaan naar de valorisatie van plantaardige eiwitten. Dat is deels gefinancierd met EU-gelden en staat ook open voor deelname uit andere landen.”
De ontwikkeling naar minder vlees eten wordt volgens Heijdra ingegeven door drie veranderingen. “Fransen eten meer kant-en-klaar maaltijden. Daarin zit minder vlees. Verder zie je bij de nieuwe generatie meer buitenlandse invloeden op de maaltijden en dat betekent vaak ook minder vlees.” Als derde verandering noemt de Landbouwraad in Parijs de toenemende aandacht in Frankrijk voor het milieu en voor dierenwelzijn. In Frankrijk voeren dierenrechtenorganisaties soms felle campagnes, onder meer door het tonen van beelden van slachterijen en demonstraties voor slagerijen, waarbij af en toe zelfs etalages sneuvelen.
Minder vlees betekent niet dat de Franse consument het product afzweert en dat het veganisme sterk in opkomst is. “De verwachting is dat de veganistische markt een niche blijft.” Daarnaast zit ook de Franse vleessector niet stil. De sector toont het belang van vlees: veehouderij is nodig voor instandhouding van berggebieden en voor de productie van zuivel. Vooral de kaasproductie is erg belangrijk voor Frankrijk. De vleessector probeert de aanvallen op vlees te pareren met campagnes, zoals ‘Aimez la viande, mangez-en mieux’ (eet meer kwaliteitsvlees) en ‘Aimez la viande, mangez des légumes’ (vlees en groenten: een mooie combinatie).
'We promoten als landbouwteam actief de Nederlandse biologische sector'
Meer biologisch
Verandering in de Franse consumptie is ook te zien in de grotere interesse voor biologische producten. De Franse overheid probeert dit te stimuleren door bijvoorbeeld school- en bedrijfskantines voor te schrijven dat 50% van hun producten biologisch moet zijn, of een combinatie van biologisch, lokaal product of product met keurmerk. De Fransen kennen een Label Rouge voor vlees: producten van Franse bodem waarbij rekening wordt gehouden met het dierenwelzijn.
Natexpo
Ondanks de nadruk op producten van Franse oorsprong ziet Heijdra mogelijkheden voor Nederlandse exporteurs van biologische producten. “We promoten als landbouwteam actief de Nederlandse biologische sector. Dan doen we onder meer met een Holland paviljoen op de Natexpo, een vakbeurs voor biologische voedingsmiddelen in samenwerking met Bionext, de belangenorganisatie voor de Nederlandse biologische sector.” Natexpo vindt plaats van 20 t/m 22 oktober 2019 in Parijs. Heijdra constateert een grotere belangstelling van Nederland. Aan de andere kant noemt ze de relatief kleinschalige opzet van de Nederlandse biologische productie en handel die het soms lastig maakt om de Franse markt op te komen. Het gaat vaak om kleine MKB’ers die niet de mankracht en het geld hebben om bijvoorbeeld deel te nemen aan een vakbeurs.
Biologische markt in Frankrijk
- Omvang 7 miljard euro in 2017, een groei van 20% ten opzichte van het jaar ervoor
- Frankrijk is de derde grote biologische markt na Duitsland en de VS
- 24% van de biologische producten in Frankrijk zijn van buitenlandse herkomst
- In 2017 werden iedere week 5 verkooppunten geopend waar biologische producten worden verkocht (Bron: Natexpo facts & figures)
Nederland als culinair land
Het landbouwteam in Frankrijk zet zich in om Nederland neer te zetten als gastronomisch land. Dat resulteerde onder meer in deelname aan festival Omnivore in maart 2019 in Parijs (zie kader). Nederland was gastland op dit trendy foodfestival. Heijdra “Met onze deelname wilden we Nederland neerzetten als een land met een aantrekkelijke en vernieuwende keuken waarin gebruikt wordt gemaakt van kwalitatief hoogstaande producten van eigen bodem. Dat deden we in samenwerking met het NBTC, Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen.” Deelname gebeurde onder meer met Nederlandse chef-koks die kookdemonstraties gaven met Nederlandse producten. Daarbij was ook aandacht voor bijvoorbeeld voedselverspilling en circulaire landbouw, thema’s waar Nederland zich internationaal mee manifesteert. Zo kookte Joris Bijdendijk, chef-kok van restaurant Rijks in Amsterdam, met bokkenvlees, een ‘restproduct’ uit de geitenhouderij.
De aandacht voor Nederlandse producten in Frankrijk moet verder groeien, zo geeft Heijdra aan. “Dat zijn processen die langzaam gaan. Met activiteiten op het gebied van culinair Nederland jagen we hopelijk de vraag naar andere Nederlandse agrofoodproducten aan. Een beurs als de internationale food service industry beurs SIRHA in Lyon biedt daarvoor een goed podium.”
Nederland gastland op festival Omnivore
Een hoogtepunt voor het landbouwteam in Frankrijk was dit jaar de deelname van Nederland als gastland aan het foodfestival Omnivore in Parijs, begin maart. Nederlandse chef-koks van gerenommeerde restaurants werden ingezet om Nederland op de kaart te zetten als een aantrekkelijk culinair land. Dat resulteerde in veel proeverijen en een diner voor 90 culinaire experts. Nederland toonde hoe gekookt werd met producten van eigen bodem met aandacht voor duurzaamheid; tegengaan van voedselverspilling en koken met groente van het seizoen. Thema’s die ook passen in het beleid dat Nederland internationaal wil uitdragen. Onderdeel van de deelname aan Omnivore was de verschijning van een magazine Naturally Dutch met aandacht voor innovatieve en duurzame foodconcepten, zoals de teelt van zouttolerante gewassen.
Mei 2019
Deze bijdrage maakt deel uit van de Agrospecial 100 jaar Landbouw Attaché Netwerk. Via onderstaande link kunt u meer lezen over het thema Vlees of vega waaronder dit artikel valt.