Ethiopië in trek bij Nederlandse tuinbouw
Vanuit het Nederlandse tuinbouwbedrijfsleven bestaat veel belangstelling voor vestiging in Ethiopië. Dat bleek op een bijeenkomst in De Lier. Voor de ontwikkeling van een nieuw tuinbouwgebied in Hawassa, 270 kilometer van hoofdstad Addis Abeba, is de Ethiopische overheid op zoek naar Nederlandse investeerders.
Het ministerie van EZ, BZ, RVO en de landbouwraad op de Nederlandse ambassade willen graag een ondersteunende rol vervullen bij de ontwikkeling van de tuinbouwlocatie. Samenwerking met de lokale gemeenschappen, goede arbeidsomstandigheden en duurzame productie zijn belangrijke randvoorwaarden voor ondersteuning. Op het seminar bleek dat de Ethiopische overheid voor dezelfde invalshoek kiest.
Voormalige staatsboerderij
De overheid wil een voormalige staatsboerderij ontwikkelen tot een modern tuinbouwgebied. De teeltomstandigheden (klimaat, bodemkwaliteit) zijn op deze locatie gunstig voor de productie van snijbloemen en groenten. Het grondgebruik is al decennia in handen van de overheid. Om die reden worden geen problemen verwacht over de komst van buitenlandse bedrijven. De ontwikkelingslocatie van 1.200 hectare moet op termijn werkgelegenheid bieden aan zo’n 50.000 mensen.
Elders in het land zijn meer tuinbouwlocaties in ontwikkeling. Deze liggen in de omgeving van Alagae, Arba Minch en Bahir Dar. Inmiddels hebben zich al 130 Nederlandse bedrijven in Ethiopië gevestigd.
Tuinbouw drager van economie
De economische groei in Ethiopië schommelt de laatste jaren rond de 10% per jaar. Volgens Dr Arkebe – minister en adviseur van de Ethiopische minister-president en spreker op het seminar – levert de tuinbouwsector een belangrijke bijdrage aan de groei. De overheid heeft de laatste jaren fors geïnvesteerd in de infrastructuur. Er zijn vliegvelden en spoorverbindingen aangelegd. Ook de elektriciteitsvoorziening is sterk verbeterd.
Samenwerking
Arkebe roemt de samenwerking tussen Ethiopië en Nederland: “De groei van de tuinbouw en daarmee van de hele economie in ons land is mede te danken aan deze samenwerking. We verwelkomen nieuwkomers. Er is goedkoop grond beschikbaar, de fiscale regelgeving is gunstig en de exportfaciliteiten worden steeds beter. De politieke situatie is in vergelijking met andere landen in Afrika stabiel.”
Tuinbouwproducten uit Ethiopië worden wereldwijd afgezet. Een belangrijk deel gaat naar Europese landen, onder meer via de veiling Royal Flora Holland. China wordt als exportmarkt steeds belangrijker. Inmiddels gaan er wekelijks 35 vluchten naar diverse grote steden in China.
Betere exportverbindingen
Volgens voorzitter Zelalem Mussele van de Ethiopische organisatie van tuinbouwexporteurs biedt de verbetering van de exportverbindingen naar Europa, Azië en Amerika grote mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van de tuinbouwsector. Hij roemt de krediet- en belastingfaciliteiten in zijn land. “Voor Nederlandse tuinders zijn er veel redenen om actief te worden in Ethiopië.”
Veiligheid
Landbouwraad Niek Bosmans memoreerde op het seminar dat de politieke situatie in Ethiopië in 2016 onrustig was. Ook enkele Nederlandse bedrijven zijn overvallen. De Ethiopische overheid heeft inmiddels een deel van de schade vergoed.
Volgens Bosmans kiest de overheid nu bewust voor tuinbouwontwikkeling in enkele concentratiegebieden waaronder Hawassa. “De grond is daar in handen van de overheid. Daardoor is er minder kans op onlusten. Zo’n tuinbouwcluster biedt ook mogelijkheden tot samenwerking tussen de ondernemers die zich vestigen.”
Rozenbedrijf AQ Roses
Tientallen tuinders zijn al actief in Ethiopië. Voorbeeld is Frank Ammerlaan die in 2005 begon met rozenkwekerij AQ Roses in Ziway. Hij produceert op 38 hectare jaarlijks 100 miljoen rozen, vooral voor de Nederlandse markt. Zijn bedrijf is Fair Trade-gecertificeerd. Hij heeft 1.200 werknemers in dienst.
Ammerlaan is positief over het ondernemersklimaat in Ethiopië. De productieomstandigheden voor snijbloemen zijn volgens hem ideaal. “De infrastructuur is de laatste jaren sterk verbeterd, de Ethiopische overheid investeert veel geld in economische ontwikkeling. Ik heb nooit spijt gehad over mijn komst naar Ethiopië.”
De rozenkweker zegt zich nooit onveilig te hebben gevoeld in Ethiopië, ook niet tijdens de politieke onrust in 2016. “Wij werken veel samen met de lokale gemeenschap in de omringende dorpen. Dat doen wij uit principe. Bijkomend voordeel is dat die samenwerking ons imago in de regio versterkt.”
Kengetallen van de Hawassa Horticulture Hub
- Totaal areaal: 1.200 ha
- Afstand tot Addis Abeba: 270 km
- Afstand tot vliegveld Hawassa: 15 km
- Hoogte: 1700 m boven zeeniveau
- Regenval per jaar: 960 mm
- Gemiddelde dagtemperatuur: 28 graden
- Gemiddelde nachttemperatuur: 17 graden
Bezoek aan Nederland
Een delegatie uit Ethiopië heeft in maart 2017 Nederland bezocht. Tijdens de missie is onder meer gesproken met Schiphol. De mogelijkheden om een rechtstreekse lijnverbinding tussen Schiphol en Addis Abeba op te zetten, wordt verder onderzocht. Ook is overleg gevoerd met minister Ploumen van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. In dit gesprek ging het vooral over de randvoorwaarden waaronder Nederland wil samenwerken met de Ethiopische overheid.