Bondsdagverkiezingen 2021: Bij kiezers speelt landbouw een belangrijke rol

Nieuwsbericht | 26-08-2021 | 07:00

Over een maand, op zondag 26 september, vinden in Duitsland de Bondsdagverkiezingen plaats, wat vergelijkbaar is met de Tweede Kamerverkiezingen. Er zijn 598 zetels te verdelen (maar dat kan in het Duitse systeem ook wat hoger uitvallen). 42% van de kiezers geeft aan dat landbouw een belangrijke rol speelt in de partijkeuze. Waar zitten de belangrijkste verschillen tussen de partijen?

Bondsdagverkiezingen 2021 — Op zondag 26 september vinden in Duitsland de Bondsdagverkiezingen plaats.

De meerderheid van de Duitsers wil een duurzamere landbouw met oog op milieu, dierenwelzijn en klimaat. Dat er in de landbouw een “Agrarwende” moet komen voor meer duurzaamheid, daarover lijken alle partijen het eens. Terugkomende thema’s zijn klimaat, eerlijke handelspraktijken, Europees landbouwbeleid en dierenwelzijn. Over het toepassen van gentechniek, het belang van biologische standaards en de mate van overheidsregulering, verschillen de opvattingen. Hieronder een overzicht uit de partijprogramma’s en de media.

De huidige regeringspartijen: CDU/CSU en SPD

De CDU/CSU-Union heeft een uitgebreid verkiezingsprogramma voor de landbouw en zegt de boeren te willen begeleiden op weg naar een meer ecologische landbouw. Om de concurrentiekracht en milieuprestaties van de landbouw te verbeteren wil men technologische vooruitgang en digitalisering stimuleren en nieuwe moleculairbiologische veredelingsmethoden (zoals CRISPR-Cas9) mogelijk maken.

Om dierenwelzijn te vergroten, wil de Union de bouw van diervriendelijke stallen bevorderen en langeafstandstransporten van levende dieren aan banden leggen. Voor het klimaat worden naast maatregelen voor veenweidebescherming en productie van bio-energie ook maatregelen genoemd om de boeren te helpen zich aan te passen aan de klimaatveranderingen. Verder wil men actief zoeken naar mogelijkheden om de wolf (die in Duitsland jaarlijks met 30% toeneemt) te beheren.

De SPD legt de nadruk op transparantie van voedselkwaliteit en duurzaamheid met een door de staat bepaalde certificering. Belangrijk voor de SPD is bereikbaarheid van gezond en duurzaam geproduceerd voedsel voor de hele breedte van de samenleving, bijvoorbeeld met gratis gezonde schoollunches. Ze willen diertransporten op 8 uur maximeren en grenzen stellen aan de veedichtheid per hectare. In tegenstelling tot coalitiegenoot CDU/CSU blijft de SPD bij een duidelijk “nee” tegen nieuwe veredelingstechnieken.

Sterkst groeiende partij: BÜNDNIS90/DIE GRÜNEN

In de aankomende verkiezingen wordt veel verwacht van de Groenen. De afgelopen 10 jaar zijn ze in 11 van de 16 deelstaatregeringen aangetreden. De prognoses wijzen erop dat het de tweede of derde partij van Duitsland kan gaan worden. Op landbouwvlak willen ze veel veranderen, de lijst met maatregelen is lang en veelomvattend. Ze willen 30% biologische landbouw en streven naar meer dierenwelzijn op basis van sectorbrede biologische standaards. Ze gaan voor een per direct verbod op glyfosaat en willen nieuwe verdelingstechnieken voor de wetenschap toestaan, maar toepassing in de praktijk pas als alle voorzorgsmaatregelen zijn genomen en er volledige transparantie is richting de consument. Voor het klimaat willen ze wind op land en zonne-energie in de landbouw sterk uitbouwen. Landbouw moet tot slot ook lonen. Zo komen ze met voorstellen om het concurrentierecht aan te passen om oneerlijke handelspraktijken en dumpprijzen tegen te gaan, en willen ze met een door de overheid beheerde grondbank voor jonge en startende boeren speculatie op de grondmarkt tegengaan.

De andere partijen

De liberalen van de FDP, die ook stijgen in de polls, willen dat boeren loont, ook zonder Europese subsidies. Ze willen de subsidies en bureaucratische druk op boeren afbouwen en wetgeving zo aanpassen dat handelspraktijken eerlijker worden en de binnenlandse markt dusdanig interessant genoeg blijft om verplaatsing van landbouwproductie naar het buitenland te voorkomen. Alleen een financieel gezonde sector kan investeren in verduurzaming. Op het vlak van verduurzaming verwachten ze veel van de digitalisering, en willen ze toewerken naar een Europees label voor dierenwelzijn. Wat betreft klimaat leggen ze de nadruk op het vergemakkelijken van agrarische klimaatadaptatiemaatregelen. De FDP is een uitgesproken voorstander van nieuwe veredelingstechnieken.

De socialisten van DIE LINKE willen de invloed van grote bedrijven tegengaan, bijvoorbeeld door marktregulatie en met door de overheid beheerde grondbanken voor boeren en startende boeren. Verder maken ook zij zich hard voor toegankelijkheid tot gezond en duurzaam voedsel voor de brede samenleving, o.a. door lunches op scholen en kinderdagverblijven kosteloos ter beschikking te stellen. DIE LINKE zijn tegen het in verkeer brengen van genetisch gemodificeerde organismen, en willen “patenten op leven” verbieden.

Tot slot de AfD (Alternative für Deutschland). Zij willen weg van het Europese GLB en daarmee het landbouwbeleid “renationaliseren”. Ze zijn voor deregulering van de landbouwpraktijk zoals vruchtwisseling, en willen de onlangs met veel moeite herziene mestwetgeving versoepelen. Ze willen diervriendelijke stalsystemen voorrang geven in de vergunningverlening en met een hogere nationale slachtcapaciteit de internationale diertransporten terugdringen. De AfD ziet een gevaar in de wolf en benadrukt de noodzaak tot populatiebeheer met “wolfvrije zones”.

Spannende verkiezingsweken op komst

Met een record aan zwevende kiezers is de uitkomst van de Bondsdagverkiezingen sinds 1949 niet zo onvoorspelbaar geweest als dit keer. Wat zeker is, is dat bondskanselier Angela Merkel na 16 jaar kanselierschap de politiek verlaat. Welke partij daarna de Bondskanselier mag aandragen lijkt een nek-aan-nek race te gaan worden tussen drie partijen:

Kanselierkandidaat Annalena Baerbock van BÜNDNIS’90/DIE GRÜNEN was korte tijd de populairste kandidaat, momenteel is Olaf Scholz van de SPD de populairste. De kandidaat van CDU/CSU, huidig president van Noordrijn-Westfalen Armin Laschet, is weliswaar niet de populairste, maar zijn partij is nog net de grootste in de voorspellingen. Het lijkt erop dat er voor het eerst geen meerderheid van twee partijen komt en er een regeringscoalitie met 3 of meer partijen gevormd moet gaan worden.