Nieuwe economische hervormingen in Cuba geven meer ruimte voor privaat initiatief, ook in de landbouw
Op 16 juli j.l. kondigde de Cubaanse overheid hervormingen aan om de huidige economische crisis te lijf te gaan. Het aangekondigde pakket aan economische maatregelen is een antwoord op de diepe economische crisis waarin Cuba zich momenteel bevindt.
Schaarste in levensmiddelen
Reeds vóór de COVID19 pandemie bevond Cuba zich in een zeer moeilijke economische situatie. De door de corona-crisis veroorzaakte ineenstorting van de toerisme-sector en verstoringen van internationale supply chains, hebben de economische situatie alleen nog maar verslechterd. De economische crisis heeft een directe impact op de voedselvoorziening van de Cubaanse bevolking: Waar ook vóór de COVID19 pandemie het inefficiënte centraal geleide landbouw en voedseldistributiesysteem al leidde tot voedselschaarste, is deze schaarste door de corona-crisis alleen nog maar toegenomen. Voor standaardlevensmiddelen als kip, rijst en bakolie, moeten Cubanen vaak uren in de rij staan en veel van hen hebben dan ook moeite om in hun meest basale levensbehoeften te voorzien. Veel van de nieuwe maatregelen richten zich dan ook op de landbouw en voedselvoorziening.
Meer privaat initiatief en buitenlandse valuta
De meeste maatregelen zijn in het verleden vaak aanbevolen door economisten en bediscussieerd in politieke kringen. De huidige kritieke situatie heeft ervoor gezorgd dat ze nu zijn afgekondigd. De algehele tendens van de maatregelen is dat zij meer ruimte bieden aan het private initiatief en erop zijn gericht meer buitenlandse deviezen te generen voor de overheid. Met deze deviezen kan de overheid vervolgens essentiële goederen voor de bevolking importeren. De meest in het oog springende maatregelen voor de landbouw en voedselvoorzienig zijn de volgende:
- Het opheffen van de staatsmonopolie op de distributie van landbouw- en voedselproducten
- Juridische erkenning van het Midden en Kleinbedrijf (MKB)
- De mogelijkheid voor private bedrijven om te importeren en exporteren (weliswaar via staatsbedrijven)
- Kredietverschaffing aan boeren door een nieuw op te zetten agro-bank
- Belastingvoordelen voor boeren met exportpotentieel
- De opening van groothandelsmarkten, waar alleen met buitenlandse deviezen kan worden betaald
- De opheffing (per 20 juli) van de 10% belasting op dollartransacties
- De opening van 72 nieuwe levensmiddelenwinkels die alleen betalingen accepteren via bankrekeningen in buitenlandse deviezen.
- Stimuleringsmaatregelen voor publiek-private partnerschappen
Volgens officiële bronnen leidde de afschaffing van de 10% belasting op dollartransacties alleen in de eerste week al tot een toename van 200% in valuta-wisselingen, en tot een toename van 195% in bankrekeningen in buitenlandse valuta.
Kansen en kanttekeningen
Experts zijn over het algemeen positief over de maatregelen. Vooral voor ondernemers in de landbouwsector zouden veel nieuwe kansen ontstaan. Wel plaatsen zij kanttekeningen, bijvoorbeeld bij de verplichting dat private bedrijven alleen via staatsbedrijven kunnen importeren of exporteren. Tevens waarschuwen zij dat er haast geboden is bij de implementatie van de maatregelen. Ook is er nog veel onduidelijk over de precieze details en uitvoering van de aangekondigde maatregelen.
De versoepeling van export- en import en de mogelijkheid om in buitenlandse valuta te handelen kan ook tot nieuwe kansen leiden voor Nederlandse agro-bedrijven, bijvoorbeeld exporteurs van bier, zuivel en toeleveranciers voor de land- en tuinbouw. Voor meer informatie en oriëntatie wordt u geadviseerd contact op te nemen met het landbouwteam op de Ambassade te Havanna.