Frankrijk: impact coronavirus

Nieuwsbericht | 27-03-2020 | 16:42

Handel in bloemen en sierplanten tot stilstand gekomen

Franse sierteelttelers worden hard getroffen door de sluiting van bloemisten en tuincentra. Ook al verkopen sommige bedrijven nog steeds wat via supermarkten en tuincentra/dierenwinkels die nog wel open zijn voor publiek, de bedrijven staan feitelijk stil, meldt de FNPHP, de nationale federatie van tuinbouwers en kwekerijen.

Deze sector heeft 3. 600 bedrijven, met een omzet van 1,2 miljard in 2015. De sector als geheel is 8 miljard euro waard. De epidemie komt op het slechtste moment, want na enkele weken van slecht weer betekende het weekend van 14-15 maart de 'start van het voorjaarsseizoen' die traditioneel tot Moederdag loopt (7 juni dit jaar). De voorjaarscampagne vertegenwoordigt gemiddeld 50% van de jaarlijkse omzet, tot 75% voor sommige technisch georiënteerde onderdelen van de sierteeltsector.

Volgens de FNPHP blijft de prioriteit van deze zeer arbeidsintensieve markt om te blijven produceren en zo de hervatting van de handel voor te bereiden. Men adviseert om voorrang te geven aan planten met een lange cyclus. Bijkomende complicatie is dat de boekhouding van de bedrijven in deze periode van het jaar op zijn laagst is.

Sommige producenten zouden kunnen profiteren van het solidariteitsfonds dat wordt opgericht voor zeer kleine bedrijven (TPE) waarvan de activiteiten tot stilstand zijn gekomen of ernstig worden belemmerd door de maatregelen ter bestrijding van het coronavirus. Om in aanmerking hiervoor te komen moeten bedrijven tussen maart 2019 en maart 2020 ten minste 70% van hun omzet hebben verloren, aldus minister Bruno Le Maire van Economische Zaken. Ander voorwaarde is een omzet van minder dan een miljoen euro. In 2018 bedroeg de gemiddelde omzet van tuinbouwbedrijven ongeveer 230.000 euro, volgens een studie van FranceAgriMer op 300 bedrijven in de sector. Voor de begunstigden zal het fonds in eerste instantie de vorm aannemen van een forfaitaire steun van 1500 euro, snel, eenvoudig en automatisch op basis van een eenvoudige aangifte.

Bovendien is een anti-faillietregeling voorzien voor bedrijven die ten minste één werknemer in dienst hebben en die ondanks het gebruik van alle andere regelingen in grote moeilijkheden zouden komen. In dergelijke gevallen zal de financiële steun worden verhoogd.

Gebrek aan arbeidskrachten in de landbouwsector

Frankrijk kampt met een groot arbeidsprobleem: er zijn binnen drie maanden minstens 200.000 seizoenarbeiders nodig. Veel buitenlandse werkkrachten zijn naar hun land van oorsprong  teruggekeerd of kunnen zich niet meer verplaatsen vanwege de epidemie. De overheid neemt maatregelen om de toegang tot de arbeidsmarkt in de agrofoodsector te versoepelen. Men wil o.a. een beroep doen op een gedeelte van de 1,2 miljoen mensen die tijdelijk als gevolg van het coronavirus gedeeltelijk werkloos zijn op dit moment.

De startup Wizifarm heeft een initiatief ontwikkeld om arbeidskracht te mobiliseren. De startup ontwikkelde al toepassingen op het gebied van werkgelegenheid, bedrijfsmanagement, wetgeving, commercieel management en professionele informatie in de agrarische sector. Wizifarm heeft een digitaal platform gelanceerd: ‘Mobilisons-nous pour sécuriser nos assiettes’ (laten we ons mobiliseren om ons voedsel zeker te stellen). Via dit platform worden boeren in contact gebracht met potentiele werknemers die kunnen helpen bij zaaien, planten, oogsten, besturen van landbouwmachines, etc..

De situatie in de dierlijke sector

• De Franse zuivelsector wordt geraakt door een algemene daling van de vraag naar zuivelproducten als gevolg van sluiting van kantines, daling van export naar bepaalde markten in Azië en van de handel binnen Europa.
• Voor wat betreft rundvlees is het bedrijfsleven bezorgd over het effect op de export van levende dieren en de terugval in consumptie als gevolg van sluiting van de horeca. Dit leidt mogelijk tot verder daling van de prijzen, die al laag waren,  zowel in vergelijking met 2019 als met het gemiddelde over de laatste vijf jaar.
• Er is sprake van herstel van de handel in varkensvlees met China, maar problemen op de Europese markt hebben tot gevolg dat prijzen op de Noord-Europese markten zijn gedaald.
• Voor de schapen- en geitensector is het annuleren van de Paasvakantie ongunstig omdat in deze periode traditiegetrouw veel lams- en geitenvlees wordt gegeten in Frankrijk. Dit leidt waarschijnlijk tot een daling van de prijs van geslachte dieren of tot het langer in leven houden van dieren die slachtrijp zijn.
• Betreffende vleeskippen zijn er zorgen over beheer van de hele keten i.v.m. zwakke plekken in elke schakel van de keten, zoals gebrek aan personeel en gebrek aan beschermende uitrusting. Dit zou er toe kunnen leiden dat dieren langer op de boerderij blijven, waardoor er minder nieuwe aanvoer is.

Franse visserij in zwaar weer

Ook de visserijsector verkeert in moeilijkheden. Ongeveer de helft van de Franse vangst wordt normaal gesproken aan restaurants verkocht en die zijn nu allemaal gesloten. De Franse consument is bovendien op het moment meer geneigd om bevroren of verwerkte vis te kopen, die meestal niet afkomstig is van de Franse visserij.

De visserijsector ziet een scherpe daling van de prijzen als gevolg van forse daling van export naar Spanje en Italië naast de vraaguitval in de horeca- en cateringsector. Veel producten worden niet verkocht en er worden veel - door de producentenorganisaties vastgestelde - minimumprijzen gemeld op de veilingen. Zonnevis en zeebaars worden het hardst geraakt. Steeds meer vissersschepen zullen aan wal blijven, met daling van inkomen van de bemanning als gevolg.

Voedselverwerkende industrie en detailhandel

De Franse agrofoodbedrijven worden aanzienlijk geraakt door de Covid-19 pandemie. Bedrijven die normaliter hypermarchés en supermarkten bevoorraden, hebben te maken met een aanzienlijke stijging van de vraag, terwijl toeleveranties aan de horeca plotseling tot stilstand zijn gekomen als gevolg van sluiting van restaurants en bars met ingang van 14 maart. Frankrijk onderscheidt zich van andere Europese landen door relatief veel consumptie in de horeca: 7,5 miljard maaltijden per jaar met een omzet van 60,6 miljard euro (2017). Franse consumenten moeten nu dus iets vergelijkbaars zoeken in de detailhandel, waar ze dit voorheen buitenshuis consumeerden, m.a.w. het equivalent van 20,5 miljoen maaltijden per dag (jaarlijks gemiddelde).

Agrofoodbedrijven staan voor twee belangrijke uitdagingen: de verschuiving van horecaconsumptie naar detailhandelconsumptie en voortzetting van activiteiten terwijl werknemers in toenemende mate terughoudend zijn om te werken of gedwongen worden om thuis te blijven. Agrofoodbedrijven die normaal gesproken aan de horeca leveren, moeten zich aanpassen aan de eisen van hypermarchés en supermarkten, zoals op gebied van verpakking en etikettering. De gebruikelijke toeleveranciers van supermarkten en hypermarchés hebben te maken met een toenemende vraag en een afnemende beschikbaarheid van werknemers.  

Overheid roept op tot het consumeren van Franse producten

Grote supermarktketens als Carrefour en Leclerc geven gehoor aan de oproep van minister Le Maire van Economie en gaan - nu Franse producenten hun afzet op openlucht markten en aan restaurants verliezen - nagenoeg uitsluitend nog groente en fruit van Franse bodem verkopen. Te beginnen met de verkoop van in Frankrijk geteelde asperges en aardbeien. Ook doen Franse supermarkten hun best om hun versafdelingen open te houden teneinde de, met name lokale, afzet van vlees en vleeswaren, kaas en vis te waarborgen.