Adviseur werkt in Zuid-Amerika aan gezonde bodem

Dit bedrijf, met het hoofdkantoor in Maasdijk, importeert 230 bijzondere groente- en fruitsoorten uit zo’n 60 landen (uit Colombia onder meer passiefruit, granadilla, maracuja, gele pitahaya, tamarillo en cactusvijgen) en distribueert die naar diverse Europese landen. Er zijn langdurige relaties met vele van de 300 leveranciers om de meest duurzame kwaliteit te telen.

Van Heeren werkt al zo’n 25 jaar in Zuid-Amerika. Na zijn studie internationaal management werkte hij korte tijd bij Philips, maar had behoefte aan wat meer avontuur. Via het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering kwam hij in 1995 in Venezuela terecht waar hij deelnam in een fruitteeltbedrijf. “Daar merkte ik dat groenten- en fruittelers waren overgeleverd aan de meststoffen- en middelenproducenten voor teeltadvies. Niet echt duurzaam vanwege de commerciële belangen en verkoopondersteunende ‘wetenschap’. Als een gewas last had van insecten, dan spoot je een insecticide. Alsof je naar de apotheek gaat voor een pilletje zonder naar de oorzaak van de kwaal te zoeken. Sinds die tijd ben ik op zoek naar kwalitatief en objectief advies  voor  een ’schone’ en meer duurzame manier van telen.”

Bodem verbeteren

Na vijf jaar besloot Van Heeren terug te gaan naar Nederland en werd inkoopmanager voor koffie, thee en kruiden bij koffiebranderij De Drie Mollen om vervolgens voor Utz Kapeh van 2004 tot 2008 certificatieprogramma´s op te zetten in vijftien koffieproducerende landen. “Het was mooi om koffieboeren te helpen aan de standaard van Utz te voldoen, maar er waren veel grotere uitdagingen. Het heeft weinig zin om te focussen op voldoen aan een norm op papier als de opbrengst erg laag is. Na frequente zelfstudie met een netwerk van boeren en agronomen bleek de grootste oorzaak van de lage opbrengst de bodem te zijn. Vaak een disbalans van mineralen, excessen van meststoffen, of flinke schade door frequente en grootschalige toepassing van chemicaliën. Toen zijn we boeren gaan trainen op het verbeteren van de bodem. We leerden ze bijvoorbeeld compost te maken en hoe je meststoffen efficiënt kunt inzetten.”

In 2008 stapte van Heeren met het Utz-netwerk over naar de organisatie Solidaridad, bekend  van onder andere Max Havelaar, Oké-bananen en het Fair Trade-keurmerk, en werd manager voor het koffieprogramma, later met als uitvalsbasis Colombia. “We hebben toen enkele mineralen en microbiologische mengsels ontwikkeld om de bodem te verbeteren, met vaak ontbrekende elementen als magnesium, calcium, ijzer, zink en humus om de plantgezondheid te verbeteren. We zijn de mengsels gaan testen bij koffieboeren. De resultaten waren snel zichtbaar: de productiviteit ging omhoog, de druk van schimmels daalde, de koffieplanten ontwikkelden meer bloemen en meer bessen, kregen grotere, steviger bonen met meer smaakstoffen.”

Terragrow

Aan het ontwikkelen van organische bodemverbeteraars werd op meer plekken in Zuid-Amerika en de wereld door meer mensen gewerkt, onder andere voor de teelt van bananen en snijbloemen. Van lieverlee leerde Van Heeren hen kennen en werden in 2015 de krachten gebundeld in het bedrijf Terragrow “Dit bedrijf importeert en ontwikkelt kant-en-klare mengsels voor verschillende teelten. Uitgangspunt is dat de mengsels makkelijk toepasbaar zijn, organisch en betaalbaar zijn en zoveel mogelijk gebruik maken van reststromen. Zo gebruiken we reststromen uit de suiker- en voedingsindustrie en ook groenafval en onkruid.”

Terragrow importeert bijvoorbeeld gecomposteerde kippenmest van Komeco uit Nederland, die als retourvracht naar Zuid-Amerika wordt vervoerd. “In de jaren negentig ging ik op mijn bedrijf in Venezuela na advies kippenmest strooien en behaalde daar heel goede resultaten mee. De gewassen waar ik kippenmest gebruikte, groeiden beter, waren gezonder en smaakvoller. Maar met onbewerkte kippenmest loop je het risico op verzuring van het land en slechte schimmels. De Komeco-mest wordt gecomposteerd in tunnels en waardoor je daar geen last van hebt, sterker nog: je krijgt hoogwaardige humus die direct opneembaar is door de plant.” Terragrow werkt ook nauw samen met Biota Nutrients, een jong Nederlands bedrijf dat verschillende vloeibare organische meststoffen verkoopt.

Organisch alternatief voor glyfosaat

Een recente aanvulling op de bodemverbetering is het ontwikkelen van een ecologisch alternatief voor het omstreden glyfosaat. De onkruidverdelger wordt ook in Zuid-Amerika zoveel gebruikt, dat het bodemleven op grote schaal wordt aangetast en mineralen niet meer beschikbaar zijn voor planten. “We hebben een zeer effectief alternatief ontwikkeld op basis van planten extracten en citrus-olie. Het bevat verschillende stoffen, waardoor het onkruid sneller de oliën opneemt en zo volledig uitdroogt. Het heeft een paar dagen meer nodig als glyfosaat, maar de werking is langduriger en het zijn natuureigen stoffen die het bodemleven stimuleren. In Colombia wordt veel glyfosaat bijvoorbeeld gebruikt om coca-plantages dood te spuiten. We hopen dan ook dat met dit alternatief de brede vervuiling van bodems in Colombia tegen kan worden gegaan, misschien ook bij coca.”

Eind 2016 ging Van Heeren voor Nature´s Pride werken als senior-adviseur voor gewas, bodem en kwaliteit vanuit Zuid-Amerika, met als standplaats Medellin in Colombia. Hij werkt samen met telers die aan Nature´s Pride leveren om te kijken hoe zij samen teelt en producten kunnen verduurzamen, met de focus op bodem, bemesting en micro-biologie. De samenwerking met leidende telers en een toonaangevende bedrijf als Nature’s Pride geeft de mogelijkheid om duurzame oplossingen ook duurzaam in de keten te laten bestaan. Uiteindelijk moet verbetering betaald worden vanuit de keten. Ook bouwt hij verder aan zijn netwerk van en uitwisseling met landbouwkundigen, teeltexperts, kennisinstituten en leveranciers van duurzame grondstoffen. “ Hierin komt mijn kennis en ervaring van de afgelopen 25 jaar mooi samen.”

Zie ook www.terragrow.net (rond 1 mei online)

en www.naturespride.nl