Areaal midtech kassen in China biedt veel kansen
China kent een enorm areaal midtech kassen van 950.000 hectare, dat deels zal moderniseren. Een geringe opbrengstverhoging per hectare van dit areaal heeft al enorme impact op de totale tuinbouwopbrengst. Een deel van deze tuinders schakelt om naar hightech. Het midtech segment vormt een interessante doelgroep voor Nederlandse technologiebedrijven.
Het hightech kassensegment maakt in China snelle ontwikkelingen door, mede dankzij grote Chinese investeerders uit de vastgoedsector die grote en ambitieuze kasprojecten financieren. Maar deze sector is ook kwetsbaar als deze projecten niet beter gaan renderen. Hoopvol is de professionalisering van het management in dit segment, met Nederlandse kennis.
De Chinese consument stelt steeds hogere eisen aan kwaliteit en beschikbaarheid van tuinbouwproducten. De ‘koude keten’ voor deze producten is echter nog niet op orde. Vooral in de ‘first mile’ missen nog schakels. Dit biedt kansen voor de cold chain-sector.
Lees verder onder foto
Ontwikkelingen gingen snel
China importeerde rond 1995 de eerste kassen, maar het areaal was klein en de impact gering. Inmiddels ontwikkelt de hightech kastuinbouw zich zeer snel. Vrijwel alle Nederlandse internationaal opererende kassenbouwers zijn actief in China.
China kent ook nog een aanzienlijk areaal traditionele tuinbouwkassen, variërend van simpele tunnels tot de iets geavanceerdere zogeheten solar-kassen, plastic boogkassen met een dikke aarden wal aan een van de zijden. Daarin wordt overdag zonnewarmte opgeslagen, die in de winter de kas ‘s nachts voldoende warm houdt om productie mogelijk te maken.
In totaal heeft China zo’n 3,7 miljoen hectare aan bedekte teelt. Daarvan is circa 950.000 hectare van het type solar boogkassen. Naar schatting zijn er zo’n 70 miljoen mensen actief in de bedekte tuinbouw. In dit artikel wordt onderscheid gemaakt tussen hightech kassen (glas) en midtech kassen (solar plastic boogkassen). De lowtech kassen (plastic tunnels) laten we buiten beschouwing.
Opbrengst midtech tuinbouw is laag
De gemiddelde opbrengst van midtech bedekte tuinbouw is laag: gemiddeld 15% van wat een hightech kas produceert. De kwaliteit van de groente is laag en niet constant, en ook de winstgevendheid is laag. Veel teelt is in de vollegrond, met alle problemen van dien. Bodemvervuiling is een groot probleem en de ziektedruk is lastig onder controle te houden.
De kassen worden niet kunstmatig verwarmd en de klimaatbeheersing is simpel. Door het grote oppervlakte is het aandeel van deze categorie in de totale bedekte groenteteelt wel groot. Langzaamaan zie je verbeteringen in dit type kas optreden. De solarfunctie van de aarden wal maakt meer en meer plaats voor modernere materialen die de warmte beter opnemen en afgeven. Ook doet substraatteelt zijn intrede, de klimaatbeheersing verbetert en telers gebruiken beter zaadmateriaal.
Lees verder onder foto
Aandeel hightech tuinbouw gering
China kent weliswaar zo’n 9.000 hectare aan glazen kassen, maar slechts een deel daarvan is hightech te noemen. Van naar schatting 800 hectare hightech glazen kassen is de technologie vergelijkbaar met wat we in Nederland kennen. Daaronder vallen ook geothermisch verwarmde kassen.
De hightech kassenbouw heeft de laatste jaren een grote vlucht genomen. Grote kasprojecten zijn nu in aanbouw, veelal gefinancierd door vastgoedbedrijven. Die willen de versproductie in nieuwe woongebieden stimuleren en daarmee de leefbaarheid vergroten. De kastechnologie komt veelal uit Nederland, alhoewel er ook steeds meer Chinese technologie op de markt komt.
Nieuwe ontwikkelingen als de autonome kas hebben ook de warme belangstelling van de IT tech-reuzen als Tencent en Pinduoduo, het grootste agrifood e-commerce platform. Zij denken met hun kennis van gebruik van big data en algoritmes een rol te kunnen gaan spelen in de kastuinbouw.
Management nog een probleem
Het management van de hightech kassen is veelal nog een groot probleem. In China ontbreekt de kennis en ervaring en is het aantal buitenlandse (Nederlandse) tuinders dat in China aan de slag wil, nog beperkt. Hierdoor valt de productiviteit van de hightech kassen vaak tegen. Dat komt het financiële rendement niet ten goede. De investeerders lijken dit te onderkennen. Een nieuwe ontwikkeling is dat zij het management van de kassen, inclusief de vermarkting van de producten, uitbesteden aan internationale (Nederlandse) consortia die hierin zijn gespecialiseerd.
Groeiende middenklasse wil hogere kwaliteit
China kent een sterk groeiende middenklasse. Niet alleen in de ‘first tier cities’ Beijing, Shanghai, Guangzhou en Shenzhen, maar ook in de ‘second tier’ en ‘third tier’ steden. Deze groeiende middenklasse stelt steeds hogere eisen aan kwaliteit en beschikbaarheid van tuinbouwproducten. Met de komst van meer hightech tuinbouw is constante kwaliteit steeds beter te produceren.
Om deze producten bij de consument te krijgen, is echter een goed georganiseerde koude keten nodig. Die is nog onvolledig. Een recente studie van de WUR naar de koude keten, verkrijgbaar via pek-lnv@minbuza.nl, laat zien dat de keten vooral aan de productiekant nog niet sluit. In China is de traditionele retail nog te versnipperd om een goede ketenontwikkeling af te dwingen.
E-retail is sterk in opkomst en kan die rol in de toekomst op zich nemen. In het zacht fruit, een sector die sterk in opkomst is, zie je dat een merk als Drisscolls het goed doet, ondanks hogere prijzen. Consumenten zijn bereid meer te betalen als ze vertrouwen hebben in een merk. Die ontwikkeling komt nu ook in de groenteteelt op gang.
Lees verder onder foto
Ontwikkelingen in de belangrijkste regio’s
Shandong
De provincie Shandong is dé tuinbouwprovincie van China en produceert ongeveer een zevende van alle groenten. Een kwart van alle bedekte teelt bevindt zich in Shandong. Het betreft echter voornamelijk traditionele solar midtech en lowtech kassen. De overheid van Shandong onderkent dit en lanceerde onlangs de ´Shandong Province Facility Agricultural Land Management Measures´: maatregelen, gericht op de modernisering van de kastuinbouw.
Beijing
De ontwikkeling van bedekte teelt in de regio Beijing ging snel in de afgelopen 10 jaar. Het oppervlak hightech kassen groeit en het areaal kleine en middelgrote midtech kassen neemt af. Zoals in veel stedelijke agglomeraties heeft COVID-19 geleid tot een groeiende behoefte aan productie nabij de stad. De regionale overheidsprogramma’s zijn daarop gericht. Voorbeeld is het Beijing Jingwa Agricultural Science and Technology Innovation Center in Pinggu District, waar volgens de principes van het Nederlandse triple helix-model de ontwikkelingen in de bedekte tuinbouw een sterke impuls wordt gegeven.
Hebei
Hebei vormt het achterland van de regio Beijing-Tianjin. De tuinbouw is er grotendeels traditioneel met plastic tunnels en solar kassen. Er zijn honderden kleine coöperaties die een stabiele samenwerkingsrelaties hebben opgebouwd met supermarkten in Beijing. Dagelijks wordt zo’n 1.000 ton groente aangevoerd. De verwachting is dat de moderne kasteelt, gezien de strategische ligging van Hebei, zich gaat ontwikkelen.
Shanghai
In 1996 waren er drie kassenbouwers in Shanghai. In dat jaar werd het project ´National Ninth Five-Year Factory´ gelanceerd, dat ook de ontwikkeling van de kassenbouw moest stimuleren. Nu heeft de Shanghai Greenhouse Manufacturing Industry Association 139 leden en worden er grote hightech kassenprojecten gerealiseerd door investeerders als Evergrande, Youyou en Bright group.
Shaanxi
Bedekte teelt bevindt zich in Shaanxi met name in het centrale deel van de provincie, dichtbij de grote steden. Je vindt er vooral plastic tunnels en solar kassen met lowtech inrichting, voor de groente- en aardbeienteelt. Verwarming in de winter is nodig, maar wordt niet veel gebruikt omdat de verkoopprijs de energiekosten niet dekt. De afgelopen vijf jaar zijn moderne kassen gebouwd, onder andere door Haisheng. Group Northwest Agriculture and Forestry University, een top-5 landbouwuniversiteit in China die bekend staat om zijn glastuinbouwonderzoek. Sinds 2019 stimuleert de regio Shaanxi actief de kastuinbouw.
Yunnan
In Yunnan ligt het grootste sierteeltgebied van Azië. Verschillende Nederlandse sierteeltbedrijven zijn hier gevestigd. Men gebruikte veelal plastic tunnels en soms midtech kassen voor meer hoogwaardige teelt. De laatste tijd worden ook hightech kassen gebouwd. Yunnan Agricultural University heeft goede relaties met Nederlandse onderwijsinstellingen, zoals Van Hall Larenstein.
Belangrijke tuinbouwbeurzen in China in 2021
- HortiFlor Expo IPM Shanghai 2021, 15-17 april, Shanghai, met NL-paviljoen
- Chongming Flower Expo 2021, 21 mei - 2 juli, Chongming, met Dutch Garden en enkele Nederlandse dagen
- Kunming International Flower Expo, juli, Kunming (provincie Yunnan), Nederland is hier gastland
- Horti China 2021, 15-17 september, Qingdao (provincie Shandong), met NL-paviljoen
- China Agrarische High-Tech Fair, 22-26 oktober, Yangling (provincie Shaanxi) met NL-paviljoen
- China Greenhouse Horticulture Industry Conference, november, Hangzhou (provincie Zhejiang)
- In planning: Chinees-Nederlands seminar over glastuinbouw met netwerkreceptie
Guangdong
Bedekte teelt is in Guangdong nog onderontwikkeld. Recent zijn vastgoedbedrijven als Hua Fa en Country Garden kastuinbouwprojecten gestart. Interessant is dat Foxconn, een Taiwanese elektronicagigant, in vertical farming is gestapt. Daarbij investeert het fors in technologische oplossingen.
Hongkong
Hongkong ziet verticale landbouw als nieuwe motor van landbouwontwikkeling. De stadstaat importeert meer dan 90% van het voedsel. De stad streeft ernaar om de zelfvoorzieningsgraad te vergroten. Een nieuw landbouwbeleid met een budget van $ 500 miljoen moet modernisering en duurzame ontwikkeling van de landbouw bevorderen. Betrokken partijen zoeken samenwerking met topbedrijven en instellingen in de (Nederlandse) tuinbouwsector.
Fujian
Fujian heeft door zijn ligging in zuid-China een warmer klimaat dan andere regio's. Hightech kassen zijn hier niet te vinden. Wel midtech kassen, waar upgrading mogelijk is. Dat gebeurt dan ook, onder andere met Nederlandse technologie. Het is wel noodzakelijk deze technologie aan te passen aan de lokale omstandigheden.
Landbouwteam China
E-mail: pek-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriBeijing
December 2020