Groeiende kaasconsumptie in Chili

In Chili, het langste land ter wereld met 17 miljoen inwoners, is de lunch verreweg de belangrijkste maaltijd van de dag: tussen 1 en 3 uur 's middags zitten restaurants vol, eten mensen uitgebreid thuis, of eten kantoorpersoneel en arbeiders hun van huis meegebrachte warme prak. Vanaf 7 uur 's avonds, eenmaal terug thuis, is de Chileen gewoon om 'once' te nuttigen: een kop koffie of thee, broodjes, crackers, met marmelade, ham en kaas. Ja kaas, elke dag. Vooral jonge kaas, zoals de nationaal geproduceerde Gouda (soms ook 'Gauda' genoemd).

Kaasconsumptie groeit

De consumptie van kaas is de afgelopen jaren in Chili robuust gegroeid. Dankzij de hoge koperprijzen, het belangrijkste exportproduct, kwam er veel geld het land in, en dat zorgde voor groei in het besteedbaar inkomen van vrijwel alle Chilenen. Zo steeg de consumptie van betere wijnen, waardoor er ook meer vraag naar exclusievere kaas ontstond. In 2015 werd ruim 3 procent meer kaas verkocht dan het jaar er voor. De prijzen lagen 4 procent hoger.

Enerzijds geeft dat de toename weer van de vraag naar duurdere kazen. Anderzijds is het een gevolg van de extreme droogte in de eerste helft van 2015 in het zuiden van Chili, waar 86 procent van de melk wordt geproduceerd. Hierdoor kromp de zuivelproductie 6 procent. Ook dit jaar zullen de gevolgen van de droogte van toen nog merkbaar zijn.

Ruimte voor extra groei

Volgens data van trendwatcher Euromonitor is er nog ruimte voor verdere groei in de Chileense kaasconsumptie. Van een zeer traditioneel kaas consumerend land ontwikkelt Chili zich in toenemende mate naar een hoger segment, met consumenten die duurdere kazen, andere variëteiten en nieuwe smaken willen, inclusief gourmet en premium kwaliteit.

Zo steeg vorig jaar de vraag naar kaas met een verminderd vetpercentage 5 procent, door een steeds bewustere consument. Maar ook smeerkaas, zoals Philadelphia met meerdere smaakvarianten, groeit in populariteit door gebruik in borrelhapjes en voorafjes. Er is meer import van nieuwe variëteiten als Brie en blauwe kaas, vooral door vraag van de rijke bovenklasse, maar de volumes zijn vooralsnog beperkt.

Chileense kaas

De Chileense middenklasseconsument koopt echter nog altijd het liefst onverpakte harde kaas, dat goedkoper is dan de verpakte variant. Het meest populaire type onder de harde kazen is Chanco, gevolgd door Mantecoso en Gouda.

Al deze kazen worden in Chili geproduceerd. De belangrijksten producenten zijn de 730-leden tellende Coöperatie Colun uit Osorno (27 procent marktaandeel), gevolgd door Watt's (17 procent) en Soprole (15 procent), dat eigendom is van het Nieuw-Zeelandse Fonterra. Op de website van Colun staat een mooi overzicht van het ruime assortiment van 18 verschillende kaassoorten die de coöperatie produceert [zie foto].

Marktaandeel nog beperkt

Hoewel er dus groei zit in de vraag naar speciale en premium kazen, is het marktaandeel daarvan vooralsnog beperkt. Door de sterke presentie van lokale productie, blijkt de Chileense markt een moeilijk te nemen horde voor diverse Nederlandse kaasproducenten. De exportmanager Latijns-Amerika van FrieslandCampina beaamt dat. Desgevraagd geeft ze aan dat het voor de Nederlandse zuivelgigant moeilijk is om met het prijsniveau in Chili mee te kunnen: voor een premium kaas geldt immers een hoger prijsniveau. En dan kiezen veel Chilenen toch weer voor een goedkoper alternatief. FrieslandCampina heeft het afgelopen jaar wel aanvragen uit Chili ontvangen, vooral als gevolg van de eerder genoemde droogte en Chileense productiekrimp. Eerdere exporten leverden echter niet altijd het gewenste resultaat op mede door het ontbreken van de juiste lokale distributeur. "Maar Chili is wel een ontwikkeld land en economisch stabiel, dus wellicht op middellange termijn interessant. Op dit moment zijn er andere landen in de wereld (zoals de VS en Australië), waar we als bedrijf met minder inspanningen betere resultaten halen. En we moeten keuzes maken."

Door zwakke munt relatief duurder

Een vergelijkbaar geluid laat Claudie Kessels, exportmanager van zuivelexporteur Unilac, horen. Ook Unilac begeeft zich in het segment van de duurdere kazen. “We zitten niet in de bulk zoals mozzarella, maar juist in de speciale kazen. En doordat de Chileense peso in het afgelopen jaar zwakker is geworden (van 500 pesos voor een dollar 1,5 jaar geleden tot 700 pesos nu) zijn onze kazen in de lokale munteenheid dus een stuk duurder geworden. En hoewel Chili een bovenlaag van heel rijke mensen heeft, is dat aantal consumenten te gering om over interessante exportvolumes te spreken. De verwachting is dat het de komende tijd nog moeilijk blijft, maar met onze breed assortiment aan Europese kaasspecialiteiten, blijven we een plek in de winkelschappen in Chili behouden.”

Bart Vrolijk, landbouwraad Chili
bue-lnv@minbuza.nl

April 2016