Chili kent krachtige fruitsector

Al decennia lang exporteert Chili fruit naar traditionele markten als de VS en de EU, via Rotterdam, waarbij het voordeel van het tegenseizoen een belangrijke factor is. Mede daarom bezocht burgemeester Aboutaleb met een handelsdelegatie Chili eind 2014.

De laatste jaren vindt een diversificatie van de exportbestemmingen plaats: Rusland, het Midden-Oosten en China. Vooral China. De export van Chileens fruit naar de Aziatische gigant zit enorm in de lift. In de afgelopen drie jaar steeg de jaarlijkse export van tafeldruiven naar China van $112 miljoen (€100,4 miljoen) naar $170 miljoen. In diezelfde periode nam de exportwaarde van blauwe bessen toe van $4 miljoen naar $31 miljoen. Maar de grootste klapper is voor de export van Chileense kersen naar China: in 2012 bedroeg de exportwaarde $185 miljoen, in 2014 was dat meer dan verdubbeld tot $400 miljoen. Een jaar later, in 2015, zelfs $500 miljoen.

Feiten en cijfers fruitproductie Chili

• 8.000 (middel)grote producenten (met meer dan 5 hectare per bedrijf).
• Totale oppervlakte van fruitproductie is toegenomen van 225.00 hectare in 2006 tot 300.000 hectare in 2015. De aanplant gaat voort zodat de komende jaren meer hectares in productie zullen komen.
• Chili telt meer dan 750 fruitexportbedrijven, die er voor zorgen dat de producten naar ruim honderd landen gaan. De sector investeert in technologie en kent daardoor een moderne infrastructuur, die voldoet aan internationale kwaliteitsnormen.
• 385 gekoelde distributie- en exportcentra.
• Meer dan 1.000 verpakkingsstations.
• Chili heeft vele vrijhandelsakkoorden, feitelijk met alle midden- en hoge inkomenslanden. Daardoor is markttoegang op exportmarkten goed geregeld, en hoeft men meestal geen importtarieven te betalen.

Kersen rond Chinees nieuwjaar

De twee maanden durende oogstperiode in Chili (nov-dec) zorgt ervoor dat de kersen precies rond het Chinese nieuwjaar (eind januari) op de markt komen. Chinezen nemen graag kersen mee als cadeau voor familie en vrienden, omdat je dit mooi met elkaar kunt delen. Die enorme vraag zorgt voor hoge prijzen. Bij Chilfresh, het fruitsorteer- en verpakkingsstation van de Nederlander Andre Luteijn, is het dan ook een drukte van belang tijdens mijn bezoek in december. De kersenoogst is in volle gang en in twee ploegendiensten van elk 350 personen, vooral vrouwen, wordt een duizelingwekkende hoeveelheid kersen gewassen en gesorteerd op grootte, gewicht en kleur. Er zijn twee journalisten uit China voor een fotoreportage, georganiseerd door de Chileense fruitexporteurs vereniging ASOEX. “Alles gaat naar China”, aldus Luteijn, “want die betalen het beste.” Tijdens de bloesemperiode had het relatief veel geregend, hommels konden onvoldoende hun werk doen. Met minder volume, maar nog hogere prijzen per kilo tot gevolg.

Ontwikkeling Chileense fruitsector

Hoe zal de Chileense fruitsector zich de komende jaren ontwikkelen? Ik vraag het Wouter Keekstra, de in Chili gevestigde area-manager Latijns-Amerika voor Van Amerongen, een Nederlands bedrijf gespecialiseerd in koelopslagtechniek ‘dynamic controlled atmosphere’ (DCA) en ‘ultra low oxygen’ (ULO) waardoor het fruit tot vier maal langer houdbaar blijft. Van Amerongen richt zich op bedrijven die opslag hebben van vers fruit, vooral appels, peren, kiwi’s en blauwe bessen.

Keekstra heeft de afgelopen jaren diverse veranderingen geconstateerd: “Op het gebied van blauwe bessen en druiven heeft Chili flink te lijden onder de concurrentie van Peru. Het klimaat in Peru maakt dat ze op de juiste momenten op de markt kunnen komen en de productiekosten zijn lager. De markt voor appels is de laatste jaren ook minder rendabel door relatief hoge kosten en weinig beschikbare arbeid in Chili. Inkomsten zijn minder doordat op het noordelijk halfrond steeds langer en beter bewaard wordt (dankzij met name DCA-techniek). Je ziet dat het klimaat verandert, de temperatuur stijgt en het wordt steeds droger. De appelproductie verschuift naar het zuiden.”

Is het dan allemaal kommer-en-kwel? Nee hoor. “Groei zit voornamelijk in kersen. Ik zie veel nieuwe kersenpercelen en de klimatologische omstandigheden en producteigenschappen, maken dat Chileense kersen relatief weinig concurrentie hebben. Concurrentie komt met name vanuit Australië en Argentinië, maar de kwaliteit van de Chileense kers is bijzonder goed”, aldus Keekstra.

Bedreigingen voor fruitsector

Wat zijn de grootste bedreigingen voor de Chileense fruitsector? Keekstra weet het direct: “Hoge productiekosten en schaarste qua mankracht.” De algemeen directeur van ASOEX, Edmundo Araya, voegt daar desgevraagd aan toe: stakingen in de havens. De afgelopen jaren zijn er in het hoogseizoen met regelmaat werkonderbrekingen geweest in havens als drukmiddel voor de vraag naar hoger loon. Dat was nadelig voor het imago van Chili, aldus Araya.

Moderniseren van productie

Keekstra ziet wat Chili moet doen om de krachtige fruitsector vitaal te houden en uit te breiden. “De remedie is volgens mij een combinatie van: (i) investeren in mechanisering; (ii) moderniseren van de productie (high density planten, nieuwe rassen etc.); (iii) optimaliseren van kwaliteit, en (iv) investeren in de best mogelijke infrastructuur en technologieën.” Allemaal gebieden waar Nederlandse technologie, rassen en kennis van toepassing kan zijn.

Toen Van Amerongen ruim tien jaar geleden de Chileense markt betrad, hielp het dat het bedrijf reeds goede contacten had bij enkele grote Chileense exporteurs. “Via die contacten zijn de eerste projecten verkocht. Er is in die tijd ook een handelsmissie georganiseerd met een groep Nederlandse bedrijven die actief zijn in de bewaring van fruit (koelcellenbouwers, koelingsbedrijven, CA bedrijven, deurenfabrikanten etc.)”, weet Keekstra.

Belangrijkste hobbels in snelle groei en uitbreiding waren in de beginjaren vooral het ontbreken van referentieprojecten in Chili. “Het eerste project is altijd moeilijk. Er is wantrouwen bij Chilenen ten aanzien van leveranciers van ver. Ze zijn bang dat men alleen snel wil verkopen en vervolgens met de noorderzon vertrekt. Daarom heeft Van Amerongen een kantoor in Chili geopend en reizen er collega’s uit Nederland zeker vijf keer per jaar naar Chili.”

Vakbeurs voor fruit

Elk jaar in november wordt in Chili de PMA Fruittrade gehouden, de belangrijke vakbeurs in Latijns-Amerika voor de fruitproductie en –handel.

Meer informatie

Juni 2016