Eiwit uit zeewier en insecten populair in Chili
Chili is voorloper op het gebied van klimaat en verduurzaming. Dat blijkt onder meer uit de ambitieuze klimaatdoelen en hun voorzitterschap op de klimaattop COP25. Opvallend veel Chileense ondernemingen zijn actief in de eiwittransitie. Veel van deze initiatieven zijn internationaal georiënteerd. Welke producten springen eruit en wat zijn hier de kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven?
De ruim 6.500 kilometer lange kustlijn van Chili is mede dankzij de rijke voedingsstoffen van de Humboldtstroom een uiterst geschikte locatie voor de teelt van zeewier. Het lokale onderzoeksinstituut INIA onderzoekt de eigenschappen van de zeewiersoorten die hier rijkelijk aanwezig zijn. De lokale gemeenschappen beschikken van oudsher over praktische kennis over de goede effecten van zeewier, zowel voor menselijke als dierlijke consumptie. De lokaal populaire algensoorten cochayuyo en luche zijn vaak terug te vinden op versmarkten en staan op het menu in restaurants langs de kust.
Vastlegging van CO2
Zeewier als alternatief eiwit heeft meerdere voordelen. Zo leggen de planten veel CO2 vast: zeewierfarms kunnen tien keer zoveel CO2 vastleggen als een natuurlijk bos. Hiernaast bieden de planten in zee bescherming en voedsel aan de onderwaterfauna en dragen ze hiermee bij aan de mariene biodiversiteit. Diverse algensoorten kunnen worden verwerkt tot eindproducten zoals kunstmest, vezels voor textiel en farmaceutische producten.
Zeewier voor veevoer
Nog belangrijker is het gebruik van zeewier als ingrediënt voor veevoer. Onderzoek toont aan dat consumptie van bruine zeewiersoorten de methaanuitstoot van runderen reduceert tot wel 80%. Deze reductie van de uitstoot van methaangassen is een forse stap op weg naar klimaatneutraliteit van de veehouderij.
Momenteel bestaat de Chileense zeewiersector, op een aantal middelgrote commerciële producenten na, vooral uit verzamelaars die wilde zeewier oogsten uit de zee en van het strand. Data van Chileense visserij-autoriteiten (Sernapesca) tonen aan dat de zeewiersector sterk is gegroeid. In 2020 is meer dan 400.000 ton aan algen verzameld, driekwart hiervan is kelpzeewier.
Lees verder onder foto
Verduurzaming productiesysteem
Door de toenemende mondiale vraag is verduurzaming van het productiesysteem van zeewier cruciaal. Lokale en internationale spelers bestuderen de mogelijkheden om grootschalige en duurzame zeewierfarms in het zuiden van Chili te ontwikkelen om daarmee te voldoen aan de groeiende vraag naar alternatieve plantaardige eiwitten. In de regio Los Lagos liggen enkele kustgebieden die geschikt zijn voor deze teelt en waar voldoende ruimte is voor groei van de productie.
Insecteneiwit voor zalmteelt
In Chili wordt ook hard gewerkt aan alternatieven voor diervoeders op basis van insecten. De verwerkte insecten volgen alleen de omgekeerde route, vanaf het land naar het water. Sinds 2014 produceert de Chileense startup Food for the Future (F4F) larven van de Black Soldier Fly om te verwerken tot proteïnemeel. Dit proteïnemeel wordt vervolgens gebruikt als voersupplement voor de zalmindustrie.
De zalm-aquacultuur in het zuiden van Chili is uitgegroeid tot een exportsector van ruim €5 miljard en is bezig te verduurzamen. Het huidige dieet van de gekweekte zalm bestaat onder andere uit vismeel en visolie, afkomstig uit gevangen vis. Dit is niet duurzaam op de lange termijn. Alternatief voor deze eiwitten is meel of basis van de genoemde larven van de Black Soldier Fly die op een circulaire manier kunnen worden gekweekt.
De Nederlander Bram Dortmans werkt bij F4F na ervaring te hebben opgebouwd in Indonesië. F4F verhuisde de productie begin dit jaar van Puerto Montt, het zuidelijke centrum van de zalmindustrie, naar Talca, het meer centraal gelegen centrum van de fruitsector. Deze keuze is mede gemaakt vanwege de vraag naar organische reststromen. Deze reststromen zijn namelijk in grote hoeveelheden nodig voor de productie van larven. Een kilo larven eet namelijk ongeveer 25.000 kilo organisch materiaal in tien dagen en dat wordt vervolgens verwerkt tot 1.700 kilo proteïnemeel, zegt Dortmans.
Een kleiner deel van het insectenmeel wordt verwerkt tot voer voor pluimvee en huisdieren. Productie van insecteneiwit met behulp van reststromen heeft veel potentie door de grote nationale afzetmarkt. Ook in Chili staat Nederland bekend als voorloper op het gebied van insectenkweek. Hier liggen dus mooie kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen.
'NotCo produceert plantaardige alternatieven voor onder andere melk (NotMilk), hamburgers (NotBurger) en ijs (NotIceCream). Het bedrijf is een van de snelst groeiende voedselbedrijven in Latijns-Amerika'
Alternatieve eiwitten voor humane consumptie
In de Chileense supermarkten groeit het aanbod van alternatieve eiwitproducten. Startups en gevestigde zuivel- en vleesbedrijven bieden plantaardige opties aan. De meest in het in het oog springende ontwikkeling is die van het Chileense bedrijf NotCo dat bij de laatste investeringsronde €85 miljoen ophaalde bij onder meer Amazon-topman Jeff Bezos. NotCo produceert plantaardige alternatieven voor onder andere melk (NotMilk), hamburgers (NotBurger) en ijs (NotIceCream). Het bedrijf is een van de snelst groeiende voedselbedrijven in Latijns-Amerika en sinds dit jaar ook actief op de Amerikaanse markt.
Vijftig innovatieve producten
Om duurzame en innovatieve producten extra promotie te geven op de internationale markt publiceert Transforma Alimentos, een Chileense privaat/publieke samenwerking, jaarlijks een catalogus met 50 innovatieve Chileense voedselproducten. De uiteindelijke aanvoerder van de lijst krijgt extra promotie op de internationale markt. De winnaar dit jaar was Done Properly. Dit bedrijf produceert vleesvervangers op basis van gefermenteerde paddenstoelen. Het eindproduct (kip, gehakt en burgers) is hierdoor rijk aan eiwitten en heeft volgens Transforma Alimentos veel potentie op zowel de Chileense als de internationale markt.
Landbouwteam Chili
E-mail: stg-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgroArgentinie
November 2021