Versterking Argentijns deltagebied met steun uit Nederland

Met ondersteuning vanuit Nederland is een plan gemaakt voor de ontwikkeling van de Zárate-delta in Argentinië. Versterking van de economie en bescherming van natuur en landschap zijn belangrijke uitgangspunten. Veel partijen zijn betrokken geweest bij de planvorming.

De Zárate-delta, gelegen op zo’n 100 kilometer van de Argentijnse hoofdstad Buenos Aires, bestaat deels uit polders en voor een ander deel uit productieve gronden. Bijna 60% van de totale oppervlakte heeft een natuurlijk karakter. Op de andere 40% vindt onder meer bosbouw, akkerbouw en veehouderij plaats. Ook is het gebied interessant voor recreanten. De verbindingen met het vasteland om deze activiteiten in stand te houden, zijn matig. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en de Nederlandse ambassade in Argentinië bieden ondersteuning bij het zoeken naar oplossingen voor de delta van de gemeente Zárate.

_{Lees verder onder kaart}

Masterplan

Via het Partners for Water-programma van RVO is bureau Beccan Davila + Puentes (BD+P) gevraagd om een visie en een masterplan voor het eilandengebied te ontwikkelen. Daarnaast is een lokale partner - het bureau Guillermo Gülden Arquitectura - gevraagd om het project in Argentinië te coördineren en te begeleiden.

Voor de planontwikkeling is gebruikgemaakt van Nederlandse kennis over Naturebased Solutions, de methodiek Building with Nature en Ruimte voor de Rivier. Het resultaat is een nieuwe delta voor Zárate. Het project is in september 2019 gestart. In februari 2021 is het eindrapport opgeleverd door de gemeente Zárate en RVO.

De gemeente Zárate heeft een totale oppervlakte van 1.200 km². De eilanden hebben samen een oppervlakte van 650 km². Het proces is gestart vanuit de ambitie om op een duurzame manier het vasteland en het eilandengebied te integreren.

_{^{Lees verder onder afbeelding}}

Uitgangspunten gebiedsontwikkeling

Na een tiental participatieve workshops is geconcludeerd dat de kernuitgangspunten zijn:
•   Versterking van de economische activiteiten in de delta,
•   Bescherming van de natuur in het gebied,
•   Betere verbindingen tussen de eilanden en het vasteland,
•   Bekendmaking van het gebied bij potentiële bezoekers.

Participatie stakeholders

Aan de workshops namen lokale groepen, overheidsinstanties (gemeentelijk, provinciaal en nationaal niveau), niet-gouvernementele organisaties en onderwijsinstellingen deel. Verder vonden er fysieke bezoeken aan de delta plaats.

Atlas van de Delta

Deze activiteiten resulteerden in een Atlas van de Delta. De atlas bundelt alle technische, kwalitatieve, historische en culturele informatie. Het document was de belangrijkste input voor de ontwikkeling van de gezamenlijke visie op de Zárate-delta. Deze visie is gebaseerd op de natuurlijke waarden (voetafdruk van de natuur) en de productieve behoeften (de productieve voetafdruk).

Het Masterplan, gebaseerd op deze gezamenlijke visie, gaat uit van een zonering in vier deelgebieden. Twee van deze zones hebben een sterk natuurlijk karakter. De andere twee worden gekenmerkt door productieversterking. Voor deze vier zones werden 40 mogelijke interventieprojecten gedefinieerd. Er zijn vier mogelijke pilots uitgekozen: “Production Road”, “Laguna de las Aves”, “Sustainable Community” en “Islas en Bici”.

_{Lees verder onder afbeelding}

Gebruik van sediment

De projecten van het Masterplan maken gebruik van natuurlijke sterktes, zoals het opvangen en gebruiken van sediment. Andere projecten gaan uit van beschermingsmaatregelen, zoals meer ruimte geven aan rivieruiterwaarden. Andere projecten bouwen voort op bestaande structuren, zoals het gebruik van polderdammen voor efficiënt en veilig transport van vee of hout. Dankzij bijdragen van Delta Alliance Argentina en Stichting Torcuato Di Tella wordt uitvoering van de vier pilots mogelijk.

Hydrologisch evenwicht

Dit project bevestigt de rol van de wetlands voor de instandhouding van het hydrologische evenwicht in de delta. Verder laat het project de kansen zien voor een hogere productie van groenten en fruit. En de polders krijgen de status van waardevol cultureel element. Tot slot worden de verbindingen met het vasteland versterkt, de leefomstandigheden op de eilanden verbeterd en de identiteit van de delta hersteld. Hiermee worden belangrijke pijlers waarmee BD+P in verschillende projecten in verschillende landen werkt, verder versterkt. Het gaat dan vooral om de rol van water in de stad, het landschap, de biodiversiteit, de voedselproductie, de mobiliteit en de opwekking van alternatieve energie.

_{Lees verder onder foto}

Projecten in kader van klimaatadaptatie — Projecten in de Delta

Belangrijke lessen

Het project biedt een ontwikkelingsmodel voor andere gebieden in Argentinië. Belangrijk voor een succesvol proces is de deelname van zoveel mogelijk stakeholders. De ontwikkeling van dit project heeft belangrijke lessen opgeleverd, die kansen bieden voor de continuïteit van het project en voor mogelijke opschaling:

Het eilandengebied ontwikkelt zich succesvol door de wetlands te beschermen, de productie in de polders te versterken en door de delta met het vasteland te verbinden.
De toepassing van natuurinclusieve oplossingen is succesvol in dit landschap dat natuur en cultuur combineert.
Een sterke participatie van zoveel mogelijk stakeholders is essentieel.
Het is nodig tijd en moeite te besteden aan het verzamelen van informatie.
Belangrijk is om het huidige systeem van beheer en management te vereenvoudigen en aan te passen.
Lokale capaciteitsopbouw en kennisuitwisseling met Nederlandse bedrijven en instellingen moet worden aangemoedigd.
Voor alle fasen van het project (voorstudie, haalbaarheid, uitvoering en onderhoud) is een financiële strategie van belang.

Internationale waardering

Sinds de afronding van het eindrapport is het project voorgelegd aan verschillende instanties, zowel in Argentinië als in Nederland. Het werd gedeeld tijdens een aantal webinars in beide landen en ook in internationale fora. Het is digitaal beschikbaar in verschillende netwerken, en het is te vinden als podcast (Nederlandstalig). Er is waardering van de stakeholders voor het project vanwege de toepassing van innovatieve methoden, de participatie van stakeholders en de projecten die de wetlands beschermen en de economie van de delta stimuleren.

Meer informatie

Visie en Masterplan Zárate-delta

Contact

Landbouwteam Argentinië
E-mail: bue-lnv@minbuza.nl
Twitter: @AgriArgentinie

Juni 2022