Beweging op gang door Kromkommer

“Het is toch vreemd dat de Europese Unie nog steeds normen heeft die gericht zijn op uiterlijke kenmerken waardoor smaakvolle groenten de consument niet bereiken”, zegt Engelen. “En supermarkten doen daar nog een schepje bovenop. Ze spelen een wedstrijd ‘wie heeft de mooiste groenten in het schap?’. Die opgeschroefde kwaliteitseisen leiden tot een enorme voedselverspilling. Met Kromkommer stellen we dat aan de kaak. Dat doen we concreet met onze producten. Maar er kan en moet natuurlijk meer gebeuren.”

Acht soepen

De soepenlijn van Kromkommer (in 2014 opgericht) omvat inmiddels acht soepen, waaronder pompoen-, courgette- en pastinaaksoep. De soepen zijn op dit moment verkrijgbaar op meer dan honderd fysieke afzetpunten en in enkele webshops. De verkoop aan cateringbedrijven neemt toe. In steeds meer kantines en bedrijfsrestaurants is Kromkommer-soep aanwezig.

De omzet is in 2017 met 75% toegenomen ten opzichte van 2016. “We hebben vorig jaar het break-even-point bereikt. Voor ons een belangrijke mijlpaal”, zegt Engelen.

Zelfde smaak

Kromme komkommers, gespleten wortels, peervormige pompoenen, dubbele tomaten; het brengt voor de telers nauwelijks iets op. Hoe gek de groente er ook uit ziet, de smaak is niet anders. Engelen: “Wij maken jaarlijks prijsafspraken met telers over de levering van deze kromme groenten. Daar betalen we een eerlijke prijs voor, zodat het voor de producent ook financieel haalbaar is om producten met afwijkende vormen te oogsten en te sorteren.”

Engelen schat dat in Nederland gemiddeld 10% van de groenten en fruit niet aan de kwaliteitseisen voldoet. Bij paprika en tomaat ligt dat percentage lager (rond de 5%), bij vollegrondsgroente zoals wortel en pastinaak een stuk hoger (tot 30%). Precieze cijfers zijn niet bekend. Daarvoor is meer onderzoek nodig. Harde cijfers over voedselverspilling is volgens Engelen de eerste stap naar een oplossing.

Op agenda in politiek Den Haag

Engelen geeft direct toe, de commerciële activiteiten van Kromkommer leiden slechts tot een klein beetje minder verspilling. “In 2017 hebben we 60.000 kilo groenten gered. Dat is niet veel. De indirecte effecten zijn veel omvangrijker. Voedselverspilling staat op de agenda van politiek Den Haag, supermarkten worden wakker, de landbouwminister praat met ons, een speciale taskforce tegen voedselverspilling is opgericht. Er komt een beweging op gang, mede door ons.”

Platform opgericht

Er zijn meer bedrijven die concreet aan de slag zijn met restproducten uit de voedselketen. Een aantal daarvan vindt elkaar in het platform Verspilling is verrukkelijk. Kromkommer is hierbij aangesloten, en ook bijvoorbeeld Potverdorie (jams en chutneys), De Verspillingsfabriek (soepen en sauzen) en De Bokkenbunker (vlees van geitenbokjes).

Speciaal schap

Het platform heeft onlangs in de Jumbo van Wageningen het eerste ‘Verspilling is verrukkelijk’-schap geplaatst. Engelen is erg enthousiast over dat initiatief: “We bundelen de krachten. Als je samen het verhaal over verspilling vertelt, heb je meer impact. Dit jaar komen er meer van deze schappen in supermarkten. We zijn bezig om eind dit jaar een gezamenlijk kerstpakket in de markt te zetten.”

Speelgoed van resthout

Ook Kromkommer maakt een ontwikkeling door. Het bedrijf is bezig met een biologische soepenlijn en wil ook curries gaan produceren. “En we zijn bezig met een product speciaal gericht op kinderen. Door kinderen op jonge leeftijd in aanraking te laten komen met kromme groenten voorkom je dat ze later deze groenten niet accepteren.”

Leverancier

Groenteteler Paul Janssen uit Hunsel (Limburg) is een van de leveranciers van Kromkommer. Hij teelt jaarlijks 5 miljoen courgettes. Tot 15% hiervan belandt na de oogst terug op het land omdat de courgettes niet voldoen aan de kwaliteitseisen. Te grote, te kleine en kromme courgettes halen het schap niet. Kromkommer wil deze courgettes graag hebben.

Versoepeling handelsnormen

Brussel versoepelde in 2009 de handelsnormen voor groente en fruit. Toch zijn er op dit moment nog een tiental voorschriften voor afwijkingen in het uiterlijk van producten. Zo kunnen winkels die twee aan elkaar gegroeide kiwi's verkopen nog steeds een boete krijgen. LNV-minister Schouten wil voorschriften die de handel in afwijkende producten blokkeren ter discussie stellen bij haar EU-collega's. Dat zei ze eerder dit jaar in een debat met de Tweede Kamer.

Juni 2018