Oogstmachine biedt zicht op behoud aspergeteelt
De belangstelling voor de aspergeoogstmachine van Cerescon uit Heeze is groot. Een groot aantal telers uit binnen- en buitenland hebben zich inmiddels bij de innovatieve onderneming uit Brabant gemeld. De eerste selectieve oogstmachine is onlangs verkocht aan een aspergeteler in Frankrijk. Thérese van Vinken, general manager van het bedrijf, verwacht rond 2023 per jaar 65 machines te produceren en in de markt te zetten.
Cerescon heeft afgelopen vier jaar in samenwerking met Wageningen UR en een groep telers uit Nederland en Duitsland intensief onderzoek gedaan naar optimalisatie van de oogstmachine. Met financiële steun van onder meer RVO en Metropool Regio Eindhoven is het de startup gelukt een oogstmachine te ontwikkelen die praktijkrijp is.
Kinderziektes direct oplossen
Een team van Cerescon is op dit moment in Frankrijk aanwezig op het bedrijf van de eerste koper van de Sparter om eventuele problemen op te lossen. “De machine is afgelopen jaren natuurlijk uitgebreid getest in het veld. Maar kinderziektes zijn er altijd. We zitten er daarom met onze eigen mensen bovenop”, zegt Van Vinken.
Alle benodigde functies zijn in de oogstrobot geïntegreerd. De machine detecteert al rijdend de asperges ondergronds, steekt en voert ze af, en herstelt het zandbed. Door de manier van detecteren en steken ontstaat minder schade aan de asperges dan bij handmatig steken, met een hogere opbrengst als gevolg. Bovendien verkleuren en bloemen de asperges niet. Dat levert op de veiling een hogere kiloprijs op.
Handmatig steken is duur
Volgens Van Vinken biedt de Sparter een oplossing voor een enorm probleem in de aspergesector. “Het wordt voor de telers steeds moeilijker om gemotiveerde stekers te vinden. Dat geldt voor Nederland, maar ook voor omringende landen. Handmatig oogsten is bovendien duur. Mijn overtuiging is dat de aspergeteelt uit West-Europa verdwijnt als de telers niet overschakelen op geautomatiseerd oogsten. Met onze Sparter hebben zij nu de kans om dit te doen.”
Uniek aan de oogstmachine is de ondergrondse detectie van de oogstrijpe asperges. Dat gebeurt met naderingssensoren die tot 10 centimeter diep de asperges weten te vinden op basis van het vochtgehalte. De asperges worden gestoken voordat zij bovengronds komen. Dat voorkomt verkleuring. “Door de manier van steken wordt schade aan het product voorkomen. Onze inschatting is dat het schadepercentage in vergelijking met handmatig steken afneemt van 30 naar 10 tot 15 procent.”
Onderzoek Wageningen UR
Dat laatste is een inschatting. Wageningen UR voert op dit moment een driejarig onderzoek uit. Daarbij worden de prestaties van de machine nauwkeurig gemeten. De onderzoekers kijken onder meer naar de opbrengst per hectare en naar het schadepercentage.”
Van Vinken kijkt uit naar de resultaten: “Met mooie cijfers wordt de terugverdientijd van de Sparter korter. Vooralsnog gaan wij ervanuit dat de koper zijn investering er in drie tot vijf jaar uit heeft. Voor bedrijven met een areaal van 20 tot 25 hectare wordt het apparaat financieel interessant. Met de onderzoeksresultaten van Wageningen UR kunnen we dat straks beter staven.”
Telers denken mee
Een gebruikersgroep van acht aspergetelers uit Limburg, Brabant en Duitsland speelde een belangrijke rol bij de ontwikkeling van de machine. “Zonder hun kritische opmerkingen waren we nooit zover gekomen.”
Overigens zijn er nog tal van mogelijkheden om de Sparter verder te ontwikkelen. Met behulp van de huidige GPS-data kan precies worden vastgesteld op welke plekken in het perceel de opbrengst tegenvalt. Deze data moet voor de teler nog verwerkt worden tot informatie. Van Vinken: “Met deze data kan dan bijvoorbeeld precisiebemesting worden uitgevoerd. Ook doen we onderzoek naar een zelfrijdende oogstmachine. En we gaan onze huidige machine in kleiige percelen in het zuiden van Duitsland testen. De Sparter is nog lang niet uitontwikkeld.”
Lijst met potentiële klanten
Cerescon verwacht de productie van de Sparter jaarlijks te verdubbelen tot circa 65 machines in 2023. Dit jaar worden nog twee oogstmachines geproduceerd. In 2019 zijn dat er zes. Op de lijst met potentiële klanten staan zo’n twintig telers uit Nederland. De meerderheid op de lijst komt uit Duitsland.
Er is ook belangstelling in landen buiten Europa. Vinken: “Nog dit jaar krijgen we bezoek van een grote aspergeteler uit Peru. In dat land kan tien maanden per jaar worden geoogst. In die situatie is onze Sparter al gauw rendabel.”
Cerescon afficheert zichzelf onder de noemer Harvesting Innovation. Vooralsnog is alle inzet gericht op de asperge. Voorzichtig wordt nagedacht over andere agrarische sectoren. Van Vinken: “Alle selectieve oogsten kennen vergelijkbare arbeidsproblemen als in de aspergeteelt. Wij denken op langere termijn; met onze ervaring in de aspergeteelt kunnen we ook voor andere sectoren met oplossingen kunnen komen.”
| Type | Hectare |
|---|---|
| 1-rijig | tot 17 |
| 2-rijig | tot 35 |
| 3-rijig | tot 50 |
Areaal asperges
De geoogste oppervlakte asperges in Nederland is in 2017 vergeleken met een jaar eerder met 11 procent toegenomen naar 3.320 hectare. De opbrengst nam met ongeveer 12 procent toe tot 20,8 duizend ton. Dat blijkt uit cijfers van het CBS.
In West-Europa is Duitsland met voorsprong het grootste aspergeland met circa 27.000 witte asperges. In Frankrijk ligt het areaal op zo’n 4.500 hectare. Dat areaal krimpt vanwege problemen met de inschakeling van seizoenswerkers. Dat is ook een van de redenen dat de eerste koper van de Sparter uit Frankrijk komt.
April 2018