Acacia Water wereldwijd actief met grondwater
Zoet water wordt steeds schaarser. Door klimaatverandering en verzilting zijn gerichte maatregelen nodig om het schaarse water zo goed mogelijk te kunnen benutten. De grondwater- en bodemspecialisten van Acacia Water uit Gouda zijn in dit werkveld actief. Het bedrijf voert wereldwijd projecten uit.
Acacia Water biedt praktische oplossingen voor watervraagstukken, zowel op het gebied van drinkwater als voor de landbouw. Optimaal gebruik van grondwater is daarbij uitgangspunt.
Het bedrijf werkt bij de uitvoering van projecten samen met overheden, waterschappen, NGO’s, boeren en, in ontwikkelende landen, met lokale landbouworganisaties.
Karteren van watersystemen
Voorbeelden van projecten waar Acacia Water aan werkt, zijn het ondergronds opslaan van regenwater in akkerbouwgebieden in Noord-Nederland (zie kader), het karteren van aanbod van en vraag naar zoet water in Uganda en het infiltreren van regenwater in Bangladesh waardoor dit water in de droge tijd beschikbaar is als drinkwater voor de bevolking én voor landbouwproductie.
Tuinbouw in Burkina Faso
Geohydroloog Koos Groen van Acacia Water is onder meer actief in het West-Afrikaanse Burkina Faso. De kleinschalige teelt van groentegewassen staat in dit land onder druk door de klimaatverandering. Men wil meer produceren, maar dan wordt het steeds moeilijker om tijdens het groeiseizoen voldoende water uit de putten te halen. “Dat heeft alles te maken met de geringe infiltratie van regenwater naar de ondergrond”, constateert Groen. “Een groot deel van het regenwater stroomt bovengronds af en gaat zo verloren. Wij onderzoeken welke maatregelen nodig zijn om meer regenwater in de bodem te laten infiltreren en vervolgens zo efficiënt mogelijk te benutten.”
Meer water in putten
Een combinatie van maatregelen is nodig, zegt Groen. De belangrijkste: door aanleg van stenen dammetjes in de rivierdalen wordt water vastgehouden in kleine reservoirs en is meer water beschikbaar voor irrigatie. Dit water infiltreert in de bodem, waardoor er tijdens het teeltseizoen vanuit de waterputten rond het reservoir steeds voldoende water beschikbaar is voor de gewassen.
Pompen en druppelirrigatie
Er moet meer gebeuren, zegt Groen. “De stabiliteit en diepte van de putten kan worden verbeterd door gebruik te maken van cementen ringen en boringen. Met de introductie van elektrische pompen die op zonne-energie werken, wordt het makkelijker om de velden te bevloeien. Met druppelirrigatie kan het beschikbare water ook veel efficiënter worden benut.”
Zouttolerante gewassen
In Bangladesh werkt Acacia Water samen met ontwikkelingsorganisatie ICCO en het Zilt Proefbedrijf Texel. In de eerste fase van dit project is gewerkt aan de introductie van zouttolerante gewassen in de delta van Bangladesh.
Ook bij zilte teelten is het belangrijk dat voldoende zoet water beschikbaar is. Met behulp van speciale technieken wordt tijdens de moesson regenwater opgevangen en ondergronds geïnfiltreerd. Het water wordt onder een ondoorlatende kleilaag in het zoute grondwater gebracht. Doordat de twee watersoorten niet met elkaar mengen, ontstaat een zoetwaterbel waaruit geput kan worden voor irrigatie.
Beheer door lokale gemeenschap
Onderhoud en beheer van nieuwe watersystemen is randvoorwaarde voor succes op lange termijn, zegt Koos Groen. “De gebruikers zijn dan aan zet. Juist daarom werken wij bij de planvorming en uitvoering samen met lokale gemeenschappen. In Bangladesh is dat moeilijker dan in Burkina Faso. In Burkina Faso zijn sterke landbouworganisaties die zich verantwoordelijk voelen voor de nieuwe systemen. In Bangladesh zijn de lokale gemeenschappen minder goed georganiseerd. Elke keer blijkt weer dat goed watermanagement meer is dan techniek alleen.”
Drainbuizen dieper in de grond
Op meerdere locaties in Noord-Nederland heeft Acacia Water een meerjarige proef uitgevoerd met innovatieve drainage- en infiltratietechnieken. Het zogeheten Spaarwatersysteem heeft twee hoofddoelen: vergroten van de zoetwatervoorraad in de ondergrond van landbouwpercelen en tegelijkertijd de verzilting van het oppervlaktewater het hoofd bieden.
Ruimte voor buffering van zoet water ontstaat door de drains dieper in de bodem te leggen, terwijl het uitstroomniveau op het oude niveau blijft. In een droge periode is er zo meer zoet water beschikbaar voor de gewassen. De belasting van zout water naar de sloten neemt met het spaarwatersysteem af. Dat geldt ook voor de belasting van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen.
De kosten van de ingreep zijn volgens het bedrijf relatief laag. Verwacht wordt dat deze technologie een vlucht neemt in agrarische gebieden die kampen met verdroging en verzilting.